Phụ huynh đập điện thoại của con, có đang xâm phạm quyền riêng tư?
Liên quan đến vụ việc vợ Xuân Bắc đập điện thoại của con khi phát hiện điều nhạy cảm, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam cho biết sẽ có nhiều hệ lụy.
Gần đây, vụ việc vợ nghệ sĩ Xuân Bắc có hành động đập điện thoại, trách phạt khi phát hiện hình ảnh nhạy cảm trong điện thoại của con được nhiều người quan tâm. Từ dòng cảnh báo đơn thuần, vợ nghệ sĩ phải đón nhận về nhiều sự chê trách trong cách ứng xử khi con cái đang ở độ tuổi vị thành niên.
Trước đó, trong bài đăng của mình trên mạng xã hội Facebook, vợ nghệ sĩ Xuân Bắc viết: “Các bác kiểm tra tài khoản Facebook của con các bác đi. Ối thứ bất ngờ, em cho out hết, 2 con điện thoại cũng cho nát, rất nhiều thành phần xấu lôi kéo con và nhóm xấu”.
Bài đăng với mục đích đơn thuần là cảnh tỉnh phụ huynh trong chuyện nuôi dạy con bất ngờ nhận về nhiều ý kiến phản đối. Trong đó, một số người cho rằng hành động này là xâm phạm đời sống cá nhân của con cái.
Phụ huynh có con trong độ tuổi dậy thì nói gì?
Giống với gia đình nghệ sĩ Xuân Bắc, một số phụ huynh cũng từng gặp rất nhiều rắc rối khi con đang độ tuổi dậy thì. Ngoài vấn đề về thể chất, tính cách, lối sống, chuyện phát sinh tình cảm với bạn khác giới hay các vấn đề về giới tính cũng là điều rất nhạy cảm.
Đặc biệt, nhiều gia đình còn không có tiếng nói chung với con cái do vậy một số phụ huynh tỏ ra đồng cảm với vợ Xuân Bắc khi chị có hai cậu con trai đang trong độ tuổi 13, 15.
Chị Vũ Ngọc Hà (Đống Đa, Hà Nội) nói: “Một đứa đứa trẻ trong độ tuổi dậy thì rất tò mò và cần dạy dỗ cẩn thận. Đặc biệt, chuyện giới tính là vấn đề khó nói, mình từng phát hiện con cái có nụ hôn đầu khi học lớp 8. Ban đầu, tôi rất bất ngờ, cũng có lúc không kiểm soát được hành động trách móc. Tuy nhiên sau này, tôi và chồng thống nhất lờ đi và sẽ chỉ lên tiếng khi chuyện tình cảm làm ảnh hưởng đến việc học. Tôi cũng dặn dò con không được vượt quá giới hạn cho phép.
Ảnh minh họa
Tuy nhiên, chị Hà cũng cho rằng đưa câu chuyện lên mạng xã hội và chỉ đích danh con trai là việc làm chưa khéo léo, có thể ảnh hưởng đến danh dự và hình ảnh của các con. Đặc biệt, khi nghệ sĩ Xuân Bắc quá nổi tiếng, bất cứ hành động nào của vợ anh cũng có thể trở thành đề tài chú ý của dư luận.
Video đang HOT
Chị Nguyễn Thu Hương (Hà Đông, Hà Nội) cũng cho biết tâm lý của trẻ trong giai đoạn dậy thì rất nhạy cảm, bất cứ hành động trách mắng nào từ phía cha mẹ cũng có thể gây tổn thương tâm lý cho các con.
“Vợ nghệ sĩ Xuân Bắc nên “đóng cửa” họp gia đình, trong trường hợp khó nói chuyện và đồng cảm với con cái có thể nhờ đến trách nhiệm của người cha. Dù có ý tốt muốn cảnh báo tới nhiều người, tuy nhiên cách làm này đang gây hiệu ứng ngược. Trong hoàn cảnh là người nổi tiếng, vợ Xuân Bắc có thể khéo léo ví dụ rằng đây câu chuyện của người khác”.
Cha mẹ có đang xâm phạm quyền riêng tư của con ?
Trao đổi với Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam – Thành viên Hiệp hội Tâm lý và Giáo dục Việt Nam – Chủ nhiệm khoa Các Khoa học Giáo dục, Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội), ông Nam nhận định: “Đến giai đoạn dậy thì, về mặt rất tự nhiên của con người, đứa trẻ sẽ bị hấp dẫn bởi người khác giới, tò mò, có nhu tìm hiểu về cơ thể, cơ quan sinh dục, tình yêu, tình dục, sức khỏe sinh sản. Đây là chuyện bình thường”.
Bên cạnh đó, ông Trần Thành Nam chia sẻ về tính cấp thiết của việc giáo dục giới tính sớm cho cái. Khi phát hiện con xem hình ảnh nhạy cảm thì không nên la toáng hay có những hành động gay gắt. Bởi lẽ: “Con sẽ có cảm xúc tiêu cực và sẽ không còn muốn chia sẻ với bố mẹ nữa, mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái có thể trở nên xa cách”, ông Nam nói.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam – Thành viên Hiệp hội Tâm lý và Giáo dục Việt Nam – Chủ nhiệm khoa Các Khoa học Giáo dục, Đại học Giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) (Ảnh: NVCC)
Trả lời thắc mắc về việc phụ huynh kiểm tra và đưa hình ảnh lên mạng xã hội có xâm phạm đời sống cá nhân của con hay không, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Thành Nam nói: “Trẻ em có quyền được bảo vệ, tiếp cận thông tin nên việc đăng ảnh trẻ trên 7 tuổi lên mạng mà không được trẻ đồng ý còn vi phạm pháp luật. Cha mẹ cần phải nhận thức rõ hơn về an toàn thông tin vì đây là một kỹ năng của công dân thế hệ số. Cần phải biết những thông tin nào không nên đăng lên trên mạng xã hội vì nó có thể gây ra nhiều hệ luỵ”.
Ông Nam cũng nhấn mạnh rằng những kỷ niệm đáng xấu hổ, nỗi sợ hãi cái nhân của trẻ là điều tuyệt đối không được đăng lên mạng xã hội. Vì cơ bản cái gì trên mạng là sẽ tồn tại ở đó mãi mãi, dẫu đã xóa đi thì vẫn được lưu lại với một cấp độ nào đó.
Cha mẹ hiện nay gặp rắc rối với việc dạy dỗ con cái vì việc dạy con bây giờ không thể theo kinh nghiệm và cảm xúc nữa. Phải dạy con dựa trên sự hiểu biết về đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi và khoa học giáo dục hành vi. Triết lý giáo dục con cái cũng đã thay đổi. Ví dụ không thể dạy con yêu cho roi cho vọt nữa vì đó là hành vi bạo hành.
Chuyên gia giáo dục: "Vợ Xuân Bắc mất bình tĩnh. Chị có thể nhận lỗi, sửa sai và chấp nhận cài phần mềm chặn web 18+"
Chuyên gia giáo dục TS Vũ Việt Anh nhận định: "Về mặt tâm lý giới trẻ, nếu các con bị đưa những điều xấu lên mạng, đa số sẽ gặp tổn thương rất lớn về mặt tâm lý. Đây được xem là yếu tố xâm hại về mặt tinh thần".
"Các bác kiểm tra tài khoản Facebook của các con các bác đi. Ối thứ bất ngờ. Em cho out hết, 2 con điện thoại cũng cho nát. Rất nhiều thành phần xấu lôi kéo con vào nhóm xấu" - dòng trạng thái cảnh báo của vợ nghệ sĩ Xuân Bắc khi phát hiện con tham gia các nhóm chat có nội dung 18 gây chú ý.
Trong nhóm chat, những hình ảnh nhạy cảm được một số cá nhân chia sẻ khiến nhiều phụ huynh có con nhỏ giật mình. Họ lo sợ vì cũng có con ở lứa tuổi tương tự, họ căng thẳng vì tụi nhỏ ngày nay đã lớn nhanh mà xung quanh còn quá nhiều cám dỗ.
Với vợ Xuân Bắc, chị chọn giải pháp là cho con thoát ra khỏi các nhóm chat độc hại, đồng thời cho biết đã đập vỡ điện thoại của con. Phản ứng này có thể hiểu được được phần nào lý do. Nhưng cách làm này quá gay gắt, có thể ảnh hưởng đến tâm lý đứa trẻ về lâu dài.
Trước những ý kiến trái chiều này, chúng tôi đã liên hệ với Chuyên gia giáo dục, Giám đốc Học viện Thành Công - TS. Vũ Việt Anh để phân tích kĩ hơn về vấn đề này.
Chuyên gia giáo dục, Giám đốc Học viện Thành Công - TS. Vũ Việt Anh (Ảnh: Nhân vật cung cấp)
Theo đánh giá của TS Vũ Việt Anh, việc trẻ tò mò tìm hiểu những hình ảnh nhạy cảm khi đến tuổi là bản năng hết sức thông thường.
Vấn đề chính là bố mẹ với vai trò là người điều khiển nên để ý, quan tâm đến con cái, định hướng giáo dục giới tính cho con. "Chúng ta cần biết đây là một dịp để bố mẹ và con cái tâm sự nói chuyện với nhau thẳng thắn về vấn đề giới tính, cũng là cơ hội để giáo dục giới tính giúp con không bị rơi vào các tình huống xâm hại về mặt tình dục".
Đối với phản ứng của người mẹ trong câu chuyện trên, T.S Vũ Việt Anh cho rằng: "Tôi đánh giá việc làm trên là hoàn toàn sai vì các thông tin riêng tư của con thì bố mẹ không được phép đăng lên và với những nội dung nhạy cảm như thế. Với việc làm như vậy thì bố mẹ đã gián tiếp rơi vào bẫy lan truyền "văn hóa phẩm đồi trụy".
Còn về tâm lý với giới trẻ, nếu các con bị đưa những điều xấu đó lên MXH đa số sẽ gặp tổn thương rất lớn về mặt tâm lý, đây được xem là yếu tố xâm hại về mặt tinh thần. Có nhiều quốc gia trên thế giới đã đưa ra những hình phạt rõ ràng khi mà đưa thông tin người khác lên MXH không được chủ nhân cho phép sẽ bị phạt tiền thậm chí phải đối mặt với bộ luật hình sự."
Giáo dục chưa đúng cách sẽ là "con dao hai lưỡi" luôn tiềm tàng đối với trẻ
TS. Vũ Việt Anh cho rằng, trẻ mới lớn vốn dĩ rất tò mò về tình dục và các mối quan hệ. Họ có thể xem nội dung khiêu dâm để kích thích hoặc để biết thông tin về tình dục. Thể loại này sẽ gửi những thông điệp tiêu cực về tình dục và các mối quan hệ. Nó có thể gây hại cho khả năng hình thành các mối quan hệ lành mạnh của thanh thiếu niên.
TS phân tích: "Thứ nhất, cha mẹ cần hiểu rằng con mình đã lớn, đã đến tuổi tò mò. Nhưng tò mò sao cho đúng, không gây nguy hại mới chính là điều mà các bậc cha mẹ cần định hướng cho con cái.
Ở nhiều nước trẻ em từ 0-3 tuổi đã được dạy giới tính bằng cách cho trẻ nhận biết tên chính xác của các bộ phận trên cơ thể, kể cả bộ phận sinh dục, từ 3-6 tuổi cần biết khác biệt về giới, cho các cháu biết vùng nào là vùng riêng tư, vùng nào là vùng cấm không có quyền được xâm phạm. Từ 9-12 tuổi thậm chí phải dạy cho các cháu về sự khác biệt về giới, từ 12 tuổi trở lên phải dạy các cháu về tình dục an toàn.
Trước tình hình trẻ dậy thì sớm như ở nước ta, việc giáo dục giới tính là điều vô cùng cần thiết. Giáo dục chưa đúng cách gây nguy hiểm lớn, đặc biệt là tình trạng nạo phá thai ở nữ giới."
TS Vũ Việt Anh cũng cho biết, ranh giới giữa việc dạy con và việc xâm phạm quyền riêng tư của con cái rất mong manh. Cha mẹ cần chỉ cho con hiểu, việc để người khác nhìn thấy cơ thể mình đó là sự xâm hại. Cũng đồng thời nhắc nhở con không nên lan truyền hình ảnh, phim nhạy cảm vì đó là hành vi vi phạm pháp luật.
TS cho hay: "Để tránh được trường hợp đó thì mỗi gia đình cần có một quy luật gia đình rõ ràng. Như xưa các cụ hay dạy là "Quốc có quốc pháp, gia có gia quy" (một đất nước muốn phát triển được phải có pháp luật để kiểm soát). Một gia đình cũng vậy, muốn phát triển tốt được phải có quy định trong gia đình. Quy định này sẽ được lập từ cả bố mẹ, con cái cùng đưa ra ý kiến và quyết định. Chúng ta sẽ dùng quy định chung đó để mà hành xử và tuân theo.
Như ở gia đình tôi thì tôi đều cho các con được dùng điện thoại hay máy tính nhưng sẽ sử dụng theo khung giờ, và nếu có trường hợp bố mẹ đến kiểm tra đột xuất thì các con không được phép chuyển sang màn hình khác, hoàn toàn phải giữ nguyên hiện trạng thông tin mình đang xem để thể hiện tính trung thực.
Cha mẹ cũng phải chấp nhận cài một số phần mềm chặn để con không được phép vào những trang web 18 . Đấy là những quy định rất rõ ràng. Nếu các bạn không đồng ý thì có quyền không sử dụng nó".
"Trung thực, nhận lỗi, sửa chữa và thay đổi" là điều mà TS. Vũ Việt Anh cho rằng không chỉ các con mà các bậc cha mẹ con cũng cần làm để hoàn thiện bản thân. Người mẹ trong tình huống này có thể đã phản ứng mất bình tĩnh, đó là tâm lý chung dễ hiểu.
Tuy nhiên, người mẹ hoàn toàn có thể xin lỗi con, nhận sai và cùng con nói chuyện để giúp con chỉ ra hành động đúng đắn của bản thân mình, tránh tiếp tục sai lầm. Bên cạnh đó, cha mẹ cũng không nên đánh mắng, nói lời xúc phạm khi con đã trót xem những hình ảnh nhạy cảm đó.
Phải giải thích từ từ, từng bước một và điều quan trọng là giúp trẻ nhận ra, đó chỉ là chuyện trên phim ảnh chứ không giống hoàn toàn trên thực tế. Phải lắng nghe và cởi mở với những gì con nói. Nếu con có thắc mắc, tốt nhất bạn nên trả lời ngắn gọn và trung thực. Nói thẳng, nói thật về những nội dung "người lớn" cũng là một trong những cách tốt nhất để bảo vệ con bạn khỏi ảnh hưởng tiềm tàng.
"Thà vẽ đường cho hươu chạy chứ không để hươu chạy lung tung", TS. Vũ Việt Anh nhấn mạnh.
Sau vụ dạy con của vợ Xuân Bắc: "Nếu không giáo dục, bạn không có tư cách trừng phạt và cũng đừng mong một đứa trẻ trở thành thiên thần" Trên đây là chia sẻ của một nhân vật từng có thời gian hoạt động trong lĩnh vực giáo dục giới tính, từng tiếp xúc nhiều câu chuyện của trẻ đang ở tuổi dậy thì. Vụ việc liên quan đến cách dạy con của vợ Xuân Bắc đang nhận về nhiều sự chú ý của dân mạng. Cụ thể sau khi phát hiện...