Phòng ngừa cảm cúm, viêm xoang mùa đông
Miền Bắc đang trải qua đợt lạnh giá nhất trong năm, thời tiết lạnh cùng với không khí hanh khô khiến các bệnh về đường hô hấp trở thành nỗi lo lắng của mọi người.
1. Cảm lạnh
Thời tiết hanh khô là điều kiện lý tưởng để cảm lạnh phát triển và lây lan. Bất kỳ ai cũng có thể mắc phải, kể cả người lớn và trẻ em.
Triệu chứng khi cảm lạnh thường bắt đầu từ viêm họng, đau khi nuốt. Chảy nước mũi và sung huyết mũi cũng là những biểu hiện thường gặp.
2. Viêm xoang
Viêm xoang là căn bệnh mãn tính thường gặp ở các nước nhiệt đới như nước ta. Khi thời tiết thay đổi bệnh dễ bị tái phát, đặc biệt là vào mùa lạnh.
Biểu hiện thường gặp khi viêm xoang là đau nhức đầu, bị choáng khi nghiêng đầu về phía trước, vùng quanh mắt đau nhức thành từng cơn. Bên cạnh đó, người bệnh còn thấy ngạt, tắc mũi, chất tiết mũi trở nên đục, đổi màu xanh đục, nước mũi chảy ra trước hoặc sau cổ họng, gây ngứa họng. Những triệu chứng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của người bệnh.
Viêm xoang do nhiều nguyên nhân, chủ yếu do ảnh hưởng của khí hậu, môi trường, điều kiện sống, sinh hoạt, sự mẫn cảm của cơ thể. Nguyên nhân trực tiếp dẫn đến viêm xoang thường là do bị ứ đọng chất nhầy, lỗ thông xoang tắc nghẽn hình thành môi trường cho vi khuẩn, nấm phát triển trong các xoang mũi. Cơ địa bị dị ứng với một chất nào đó, làm niêm mạc mũi bị phù nề, gây tắc bít lỗ thông xoang và nhiễm trùng. Bên cạnh đó, cơ thể đề kháng kém, không đủ sức đề kháng để chống lại vi khuẩn cũng là nguyên nhân dẫn đến viêm mũi dị ứng, viêm xoang.
3. Phòng ngừa và chữa trị cảm lạnh, viêm xoang
Để phòng ngừa cảm lạnh, viêm xoang cần lưu ý những điểm sau:
- Tập thể dục, thể thao thường xuyên để nâng cao sức đề kháng.
Video đang HOT
- Giữ gìn vệ sinh cá nhân và vệ sinh môi trường sống.
- Bên cạnh đó cần phải lưu ý việc giữ ấm cơ thể, đặc biệt lưu ý vùng ngực, cổ, mũi. Khi tắm, nên tắm bằng nước ấm, tắm ở nơi kín gió.
Không một loại thuốc Tây nào có thể chữa được bệnh cảm lạnh thông thường mà chỉ có thể làm giảm đi các triệu chứng của bệnh. Vì vậy, tốt nhất là cố gắng giữ gìn để không bị cảm lạnh, khi mắc phải thì có thể sử dụng các biện pháp Đông y như Đánh gió, ăn cháo giải cảm, xông hơi để điều trị.
Y học cổ truyền đề cao việc giải cảm bằng phương pháp xông hơi với các loại lá có chứa tinh dầu như bạc hà, đinh hương, khuynh diệp. Xông hơi nước nóng kích thích lưu thông khí huyết, thúc đẩy cơ thể đào thải độc tố theo đường mồ hôi. Tinh dầu trong các loại thảo dược theo hơi nước qua niêm mạc mắt, mũi, tai, da, làm thông các ống dẫn mắt, mũi, tai và các xoang giúp giảm đau, chống viêm, bớt đau đầu, chóng mặt, khó thở, người bệnh cảm thấy dễ chịu, khoan khoái.
Việc điều trị viêm xoang thường rất khó khăn do xoang thực ra là những hốc rỗng nằm rải rác ở các khối xương vùng mặt và hộp sọ, cấu tạo của xoang thường là các xương sụn hoặc xương xốp, lượng mạch máu đến xoang ít hơn nhiều so với các bộ phận khác trên cơ thể do đó việc điều trị nội khoa bằng kháng sinh thường không thu được kết quả như mong muốn.
Một trong những phương pháp điều trị viêm xoang ngoại trú mà các bác sỹ chuyên khoa khuyến khích sử dụng là xông hơi với tinh dầu. Xông hơi nóng nhằm mục đích làm loãng chất tiết dịch, làm mềm vảy mũi, cung cấp độ ẩm cho niêm mạc mũi bị khô, giúp dẫn lưu xoang được tốt hơn, giảm nhanh triệu chứng nghẹt mũi. Một số loại tinh dầu như: Bạch đàn chanh, hương thảo, đinh hương dùng trong xông hơi giúp sát trùng đường hô hấp, thông mũi, long đờm, giảm đau, chống viêm, làm ấm cơ thể và trấn an tinh thần mang lại cảm giác thoải mái, nhẹ nhàng.
Theo 24h
Biến chứng nguy hiểm từ viêm xoang
Tuy nhiên, nhiều người còn coi thường, tự ý điều trị mà không biết rằng viêm xoang có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị đúng cách.
Xoang là những khoang rỗng nằm trong khối xương sọ mặt. Các xoang có chức năng làm nhẹ khối xương sọ, làm ấm, làm ẩm và lọc không khí đi vào khoang mũi. Các xoang đều có đường thông vào hốc mũi.
Xoang bình thường khi lỗ thông mũi không bị nghẽn. Được gọi là viêm xoang cấp khi triệu chứng xuất hiện trong thời gian ngắn, dưới bốn tuần viêm xoang mạn là khi triệu chứng kéo dài trên 12 tuần.
Vì đâu viêm xoang?
Mọi tác nhân gây phù nề trong xoang hay cản trở dẫn lưu chất tiết ra khỏi xoang đều có thể gây viêm xoang. Tác nhân gây viêm xoang cấp tính thường gặp nhất là siêu vi. Xoang viêm do siêu vi có thể tự hồi phục trong vòng hai tuần.
Hầu hết trong cơ thể mỗi chúng ta đều có hàng triệu vi trùng cư trú trong đường hô hấp trên, những vi trùng này vô hại, nhưng khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy giảm hoặc dẫn lưu xoang bị cản trở do cảm lạnh nhiễm siêu vi và một số nguyên nhân khác, vi khuẩn sẽ phát triển gây ra viêm xoang.
Nhiều tác nhân khác như thay đổi về nhiệt độ hay áp suất không khí khi đi máy bay hoặc lặn dưới biển cũng gây viêm xoang. Dị ứng có thể gây viêm xoang. Sử dụng thuốc xịt thông mũi quá nhiều, hút thuốc lá, bơi lặn cũng làm tăng nguy cơ viêm xoang.
Người bị polyp mũi, vẹo vách ngăn mũi hoặc VA (sùi vòm họng) phì đại cản trở dẫn lưu xoang cũng dễ viêm xoang. Đôi khi, nhiễm nấm cũng có thể gây viêm xoang ở những người giảm khả năng miễn dịch hoặc dị ứng với nấm. Có trường hợp viêm xoang là hậu quả của sâu răng, nhiễm trùng răng hàm trên.
Dấu hiệu giúp phát hiện bệnh sớm
Đau là triệu chứng thường gặp nhất của viêm xoang. Tuỳ thuộc vị trí xoang bị viêm mà vị trí đau thay đổi: đau vùng trán, đau vùng má hay hàm trên, đau sau hốc mắt, đau ở đỉnh đầu. Cơn đau tăng khi bệnh nhân nghiêng người về phía trước.
Bệnh nhân cũng thường bị nghẹt mũi, chất tiết mũi trở nên đặc và đục, ho vì nước mũi chảy xuống họng gây ngứa. Tuỳ theo tình trạng viêm mà bị nghẹt một hay cả hai bên mũi, nghẹt từng lúc hay liên tục, có khi mất khứu giác. Người bệnh có thể sốt, đau nhức, mệt mỏi, đau răng, ngủ không yên giấc...
Để chẩn đoán viêm xoang, bác sĩ sẽ hỏi kỹ bệnh sử, triệu chứng và thăm khám. Nếu người bệnh thấy đau khi bị ấn vào các điểm xoang, nhiều khả năng đã bị viêm xoang. Bác sĩ có thể thực hiện nội soi mũi xoang hay cho bệnh nhân làm một số xét nghiệm như chụp cắt lớp điện toán (CT) xoang, các xét nghiệm về dị ứng.
Điều trị đúng có thể cải thiện hiệu quả
Nguyên tắc điều trị xoang là làm xoang dẫn lưu tốt, kiểm soát hoặc loại trừ nguồn gốc của tình trạng viêm, làm giảm cơn đau. Bệnh nhân phải tuân thủ đúng liều lượng thuốc, thời gian điều trị, cũng như lời khuyên bác sĩ. Nên uống nhiều nước giúp làm loãng chất tiết, dùng nước muối sinh lý rửa mũi, xông mũi bằng hơi nước nóng, đắp khăn nước ấm lên mặt cũng có thể làm dịu cơn đau...
Sử dụng thuốc: các thuốc chống nghẹt mũi (dạng viên uống hiệu quả nhanh nhưng có một số tác dụng phụ như tăng huyết áp, nhịp tim, nên cần dùng theo chỉ định bác sĩ các thuốc dạng xịt tại chỗ gồm oxymetazoline hay phenylephrine không có tác dụng phụ này nhưng nếu dùng quá thường xuyên, có thể gây nghẹt mũi bù trừ, dãn mạch và viêm mũi) các thuốc chống dị ứng (kháng histamin, có tác dụng trong dị ứng và khi bị sổ mũi do cảm lạnh, nhưng cần thận trọng vì làm khô mũi quá mức khiến chất nhầy không thoát ra được) các thuốc giảm đau (như aspirin hay acetaminophen giúp giảm đau đầu và đau do xoang) kháng sinh (bác sĩ sẽ quyết định loại nào phù hợp nhất cho bệnh nhân).
Ngoài ra, bác sĩ có thể kê toa các thuốc kháng viêm có chứa corticosteroid xịt mũi, đặc biệt khi bệnh nhân bị dị ứng hay viêm xoang dai dẳng, và cũng có thể súc rửa xoang bằng phương pháp Proetz.
Cần cảnh giác một số thuốc tễ hoặc dạng bột chữa viêm xoang không rõ nguồn gốc có thể chứa corticosteroid, dùng lâu ngày có nhiều tác dụng phụ như tăng cân bất thường, tăng huyết áp, loãng xương, đái tháo đường, tăng nguy cơ nhiễm trùng, đục thuỷ tinh thể, chậm lành vết thương, lệ thuộc thuốc...
Phẫu thuật: đôi khi phẫu thuật là điều trị thay thế duy nhất để ngăn ngừa viêm xoang mạn tính, như nạo VA, cắt bỏ polyp mũi, chữa vẹo vách ngăn... Phổ biến hiện nay là phẫu thuật nội soi chức năng xoang, trong đó lối thông tự nhiên từ xoang được mở rộng cho phép dẫn lưu dịch tiết. Nếu nguyên nhân viêm xoang là dị ứng, bệnh nhân sẽ được bác sĩ tư vấn cách phòng tránh các yếu tố gây dị ứng.
Nên lưu ý thêm, viêm xoang có thể dẫn đến các biến chứng ở đường hô hấp như viêm tai giữa, viêm họng mạn tính, viêm thanh quản, khí phế quản biến chứng ở mắt như nhiễm trùng ổ mắt, viêm thần kinh thị giác biến chứng sọ não như viêm tắc tĩnh mạch xoang hang, viêm não, viêm màng não. Khi người bệnh viêm xoang bị sốt cao, đau đầu nghiêm trọng, đau mắt hay giảm thị lực, cần kịp thời đi khám bác sĩ.
Để phòng ngừa viêm xoang
Dù không thể ngăn ngừa tất cả các bệnh lý mũi xoang cũng như các đợt cảm lạnh hoặc nhiễm khuẩn, nhưng có thể áp dụng các biện pháp nhất định để giảm số lần, độ nặng cũng như ngăn ngừa viêm xoang cấp trở thành mạn tính:
Sắp xếp thời gian làm việc và nghỉ ngơi thích hợp, chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và luyện tập để duy trì sức đề kháng chung chống nhiễm trùng. Giữ sạch môi trường xung quanh, tránh xa khói thuốc lá, bụi và các chất ô nhiễm. Đeo khẩu trang khi ra đường và làm việc nơi có nhiều bụi bặm, hoá chất... Vệ sinh cơ thể, rửa tay thường xuyên. Tránh uống rượu vì có thể làm viêm xoang nặng hơn.
Thường xuyên vệ sinh mũi khi bị cảm cúm, tiếp xúc khí lạnh.
Cần điều trị các tác nhân gây viêm mũi xoang như cúm, sởi, polyp mũi, nạo VA, vẹo vách ngăn mũi, trám - nhổ răng sâu.
Không tự ý sử dụng các thuốc xịt thông mũi kéo dài mà không có ý kiến bác sĩ.
Theo SKDS
Tìm "bạn tốt" cho mũi trong mùa đông Trong vòng vây của khói bụi, ô nhiễm, rác thải, các tác nhân gây dị ứng và thời tiết thay đổi thất thường, các bệnh liên quan đến mũi và xoang đã trở thành một trong những căn bệnh phổ biến nhất Việt Nam hiện nay. Thời gian gần đây, người dân ở các đô thị lớn có thói quen xịt rửa mũi...