Phòng, chống sốt xuất huyết: Không thể xem nhẹ

So với cùng kỳ năm 2019, số ca mắc sốt xuất huyết trên địa bàn Hà Nội từ đầu năm 2020 đến nay có xu hướng giảm.

Tuy nhiên, chỉ trong một tuần qua (từ ngày 24 đến 30-8), số ca bệnh lại tăng hơn 2 lần so với tuần trước đó. Điều đáng nói, do lo ngại dịch Covid-19, nên khi mắc sốt xuất huyết, nhiều người không đến bệnh viện mà tự ý điều trị tại nhà khiến bệnh thêm nặng. Điều này cho thấy không thể xem nhẹ công tác phòng, chống sốt xuất huyết.

Phun thuốc diệt muỗi để phòng, chống sốt xuất huyết tại một công trình xây dựng trên địa bàn phường Phạm Đình Hổ (quận Hai Bà Trưng). Ảnh: Đỗ Tâm

Tử vong do tự chữa trị tại nhà

Từ đầu năm 2020 đến nay, Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận và điều trị hàng trăm trường hợp sốt xuất huyết phải nhập viện, trong đó đã có trường hợp tử vong. Điển hình như trường hợp một bệnh nhân (57 tuổi ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), sau 5 ngày tự điều trị tại nhà mới đến bệnh viện khám. Khi đó, men gan của bệnh nhân đã tăng cao, bắt đầu suy gan, suy thận, suy đa tạng. Bệnh nhân được lọc máu, sử dụng ECMO (thiết bị tim, phổi nhân tạo), nhưng đã tử vong sáng 1-9.

Trước đó, đầu tháng 8-2020, Khoa Cấp cứu A9 (Bệnh viện Bạch Mai) cũng tiếp nhận một thanh niên (17 tuổi ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) bị sốt xuất huyết nhập viện trong tình trạng ngừng tim do sốc khi truyền dịch tại nhà mà không đến bệnh viện điều trị. Sau 2 ngày nhập viện, bệnh nhân này đã tử vong do suy đa tạng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, đa số bệnh nhân sốt xuất huyết thường tự khỏi trong vòng 7 ngày. Tuy nhiên, có khoảng 5% bệnh nhân sẽ có biểu hiện nặng như chảy máu hoặc thoát huyết tương gây sốc do giảm thể tích. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ tử vong. Thế nhưng hiện nay, do lo ngại lây nhiễm Covid-19, nhiều người khi mắc sốt xuất huyết không đến bệnh viện khám từ sớm mà chỉ đến khám khi bệnh đã chuyển biến nặng, khó cứu chữa.

Tương tự, Bệnh viện Thanh Nhàn cũng tiếp nhận điều trị cho khoảng 20 bệnh nhân mắc sốt xuất huyết. Bác sĩ Đoàn Thị Anh Đào, Phó Trưởng khoa Nội tổng hợp (Bệnh viện Thanh Nhàn) cho biết, số ca mắc sốt xuất huyết nhập viện điều trị năm nay ít hơn so với mọi năm. Nguyên nhân có thể là do người dân lo ngại trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 nên không đến bệnh viện…

Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, tính từ đầu năm 2020 đến nay, thành phố ghi nhận 1.574 trường hợp mắc sốt xuất huyết, giảm 1.612 trường hợp (cùng kỳ năm 2019 ghi nhận 3.186 trường hợp). Tuy nhiên, trong tuần từ ngày 17 đến 23-8 ghi nhận 67 ca mắc sốt xuất huyết tại 42 xã, phường, thị trấn, thì đến tuần từ ngày 24 đến 30-8, số ca mắc sốt xuất huyết tăng lên 152 trường hợp tại 74 xã, phường, thị trấn. Qua công tác kiểm tra của Sở Y tế Hà Nội tại những địa bàn trọng điểm có nhiều người mắc sốt xuất huyết, công tác phòng, chống dịch bệnh này vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Đơn cử tại huyện Phúc Thọ, địa phương có số ca mắc sốt xuất huyết dẫn đầu thành phố (334 ca), người dân còn chủ quan. Theo Chủ tịch UBND xã Tam Hiệp (huyện Phúc Thọ) Trần Anh Tuấn, nhiều gia đình vẫn có thói quen tích nước mưa, téc nước sinh hoạt không đậy kín nắp, tạo điều kiện cho muỗi truyền bệnh phát triển. Còn tại quận Nam Từ Liêm – nơi có số ca mắc sốt xuất huyết đứng thứ tư thành phố (149 ca), theo Phó Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm Trần Thanh Long, chất lượng hoạt động của đội xung kích và tổ giám sát diệt bọ gậy chưa cao, chưa thực hiện liên tục…

Không để dịch xảy ra mới chống

Kiểm tra việc diệt bọ gậy tại bể nước khu dân cư trên địa bàn quận Nam Từ Liêm. Ảnh: Xuân Lộc

Để tránh chẩn đoán nhầm, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) khuyến cáo, triệu chứng của sốt xuất huyết là sốt cao liên tục, kéo dài 5-7 ngày, kèm theo đau đầu, đau người, có thể nổi hạch, phát ban, trên người nổi da xung huyết đỏ, đau bụng vùng gan, buồn nôn. Khi bệnh nặng hơn, bệnh nhân có thể xuất huyết chảy máu dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng… “Nếu có một trong những biểu hiện trên, người dân nên đến các cơ sở y tế để được xét nghiệm chẩn đoán và điều trị, tuyệt đối không tự ý theo dõi và truyền dịch tại nhà”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường lưu ý.

Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (Sở Y tế Hà Nội) Khổng Minh Tuấn đề nghị, các địa phương tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi mắc sốt xuất huyết tại cộng đồng. Đặc biệt, để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra, phòng y tế các quận, huyện, thị xã phải quản lý, quán triệt các cơ sở y tế tư nhân tuyệt đối không giữ bệnh nhân sốt xuất huyết truyền dịch tại cơ sở hoặc đưa về nhà.

Thời gian tới, dự báo thời tiết nắng mưa thất thường, là điều kiện thuận lợi để muỗi truyền bệnh sinh sôi, phát triển. Do đó, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh cho rằng, việc phòng, chống sốt xuất huyết cũng giống như phòng, chống dịch Covid-19, cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, trong đó sự đồng thuận và phối hợp của người dân là rất quan trọng. Đồng thời, chính quyền địa phương cần triển khai đồng bộ, quyết liệt công tác vệ sinh môi trường, thu gom phế liệu, phế thải…, không để muỗi sinh sản và phát triển; kiện toàn lại đội xung kích diệt bọ gậy, giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh hằng ngày, hằng tuần.

“Bên cạnh việc phòng, chống dịch Covid-19, các địa phương phải chủ động phòng, chống sốt xuất huyết. Dù đây là thời điểm khó khăn, song chúng ta phải quyết tâm thực hiện, vì nếu bị động, để dịch xảy ra mới chống, thì sẽ rất khó dập dịch”, ông Hoàng Đức Hạnh lưu ý.