Phòng, chống dịch sốt xuất huyết sau mưa, bão
Sau đợt mưa bão, lũ kéo dài, nhiều ổ dịch sốt xuất huyết (SXH) bắt đầu bùng phát tại TP Đà Nẵng. Thống kê của Trung tâm kiểm soát bệnh tật TP Đà Nẵng (CDC), số ca mắc SXH tăng mạnh từ tháng 8 đến nay.
Chính quyền địa phương và ngành y tế đang nỗ lực triển khai nhiều biện pháp phòng, chống dịch bệnh.
Cán bộ y tế xã Hòa Tiến, huyện Hòa Vang (Đà Nẵng) phát tờ rơi tuyên truyền phòng, chống bệnh sốt xuất huyết.
Nhiều ổ dịch
Mưa lũ kéo dài khiến nhiều xã thuộc huyện Hòa Vang ngập nặng. Hiện tại, nhiều thôn trũng, thấp tại các xã vẫn ngập nước. Đây cũng chính là môi trường thuận lợi để muỗi phát triển, gây bệnh. Tại xã Hòa Tiến (huyện Hòa Vang), nơi ghi nhận nhiều ổ dịch SXH mới trong thời gian vừa qua, chính quyền địa phương đã nhanh chóng vào cuộc, tổ chức tổng vệ sinh, phát tờ rơi tuyên truyền về bệnh SXH và phun hóa chất khử độc, khử trùng t.iêu d.iệt muỗi. Chủ tịch UBND xã Hòa Tiến Ngô Ngọc Trúc cho biết: Bệnh SXH đang có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, toàn xã ghi nhận hơn 100 ca mắc SXH, chiếm một nửa số ca mắc của toàn huyện Hòa Vang. Do mưa ngập úng nhiều ngày qua, nước mưa không thoát được cho nên thôn Lệ Sơn Nam đang trở thành một trong những “điểm nóng” tại địa phương khi liên tục ghi nhận số ca mắc SXH trong cộng đồng.
Ông Mai Hồng Lạc, Trưởng thôn Lệ Sơn Nam cho biết: Thôn đã trải qua một thời gian dài phong tỏa vì dịch Covid-19 cho nên hiện nay, công tác vệ sinh môi trường luôn được đặt lên hàng đầu. Sau mùa lũ, chúng tôi xuống từng hộ dân để tuyên truyền, khuyến cáo về công tác vệ sinh môi trường, nhất là dịch SXH. Quan trọng nhất vẫn là tìm diệt các ổ bọ gậy, loăng quăng. Thôn đã dọn vệ sinh môi trường, diệt loăng quăng, bọ gậy để muỗi không phát sinh, nảy nở phun thuốc diệt muỗi tại 85 nhà dân.
Giám sát, khoanh vùng
Ngoài mưa, lũ thì thời tiết giao mùa cũng đang là yếu tố làm gia tăng mật độ muỗi truyền SXH. Các quận Thanh Khê, Liên Chiểu, Hòa Vang, Sơn Trà… đang đối diện nguy cơ xuất hiện các dịch bệnh mùa như tay chân miệng, SXH… Để góp phần hạn chế, giảm tỷ lệ mắc SXH, ngành y tế Đà Nẵng đã quyết liệt đào tạo, tập huấn phòng, chống SXH. Hiện các bệnh viện tuyến quận, huyện cũng như các bệnh viện lớn tại Đà Nẵng đã chủ động nhân lực, thuốc để sẵn sàng điều trị nếu dịch SXH bùng phát.
Video đang HOT
Theo báo cáo của CDC TP Đà Nẵng, từ đầu năm đến cuối tháng 10, toàn thành phố đã có gần 1.600 ca mắc SXH (không có người c.hết). Tuy số ca mắc giảm so với cùng kỳ 2019 nhưng lại tăng mạnh so với những tháng đầu năm nay, nhất là từ tháng 8, tháng 9 trở lại đây, tập trung nhiều ở các quận: Thanh Khê, Hải Châu, Liên Chiểu, Hòa Vang, Sơn Trà…
Bác sĩ Tôn Thất Thạnh, Giám đốc CDC TP Đà Nẵng cho biết: Thời tiết mưa nhiều như hiện nay là điều kiện thuận lợi để muỗi vằn (trung gian truyền bệnh) phát triển, CDC đang phối hợp các trung tâm y tế quận, huyện tích cực điều tra, phân tích các khu vực có chỉ số véc-tơ truyền bệnh cao, diễn biến bệnh SXH và ổ dịch nhỏ phức tạp, đề xuất các biện pháp kịp thời. Đề nghị UBND quận, huyện tích cực chủ động thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng, bọ gậy, không để muỗi có môi trường sinh sản. Thông tin đầy đủ cho người dân về tình hình dịch bệnh, tăng cường tuyên truyền về phòng, chống dịch Covid-19 cho người dân; giám sát chặt chẽ quá trình diệt loăng quăng, bọ gậy, phun hóa chất diệt muỗi. Tập trung giám sát các khu vực có nguy cơ bùng phát dịch SXH cao, tăng cường vận động người dân thực hiện các biện pháp phòng, chống, không để các bệnh truyền nhiễm lây lan và bùng phát trên địa bàn.
Toàn TP Đà Nẵng cũng đã ra quân tổng dọn vệ sinh môi trường trong hai ngày thứ bảy, chủ nhật vừa qua, vừa bảo đảm vệ sinh môi trường sau bão số 9 và mưa lũ, đồng thời phòng, chống bệnh SXH đang có chiều hướng gia tăng.
Cần có góc nhìn khách quan, khoa học
Thời gian qua, nhiều ý kiến cho rằng Miền Trung đã và đang trải qua những khó khăn vô cùng lớn do lũ lụt, song tình trạng lũ thêm trầm trọng có một phần nguyên nhân xuất phát từ công trình thủy điện.
Tuy nhiên, một số chuyên gia lại cho rằng nếu đổ lỗi cho công trình thủy điện là chưa thật sự thấu đáo. Nói cách khác, quanh "bài toán" quản lý công trình thủy điện còn nằm ở trách nhiệm và sự chủ động của các địa phương, từ khâu phê duyệt quy hoạch đến quản lý vận hành.
Thủy điện chính là một nguồn năng lượng sạch có vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Ảnh: baochinhphu.vn
Góc nhìn về thủy điện từ một số chuyên gia
Những ngày này, Miền Trung tiếp tục phải hứng chịu cảnh ngập lụt trên diện rộng. Mưa lũ kéo dài, mực nước tại các sông cũng như các hồ chứa đ.ập thủy điện dâng cao, để bảo đảm an toàn cho hồ chứa, các thủy điện bắt buộc phải xả lũ. Nhiều ý kiến cho rằng, đây là nguyên nhân khiến tình trạng lũ thêm trầm trọng.
Khách quan nhìn nhận, đổ lỗi lũ lụt chỉ do thuỷ điện là chưa đủ cơ sở khoa học. Minh chứng dễ thấy, trước ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, các hình thái thiên tai ngày càng diễn biến phức tạp. Đặc biệt, các nhân tố khác như đô thị hoá nhanh, rừng tự nhiên tiếp tục bị khai thác trái phép, hành lang thoát lũ bị lấn chiếm... cũng là một trong những nguyên nhân khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan diễn ra ngày một phổ biến.
Phải khẳng định, lợi ích của thủy điện là không thể phủ nhận. Hiện nay thủy điện chiếm 40% công suất và 37% điện năng của hệ thống điện. Bằng những lợi thế như giá thành rẻ nhất, có khả năng tái tạo và vận hành linh hoạt đáp ứng nhanh theo sự thay đổi nhu cầu công suất của hệ thống điện...
Đây là tài nguyên quý giá của đất nước, góp phần quan trọng bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Chia sẻ thêm về vấn đề này, PGS, TS Vũ Thanh Ca, Giảng viên Khoa Môi trường, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường cho biết, hiện nhiều người nói thuỷ điện là nguyên nhân khiến tình trạng lũ thêm trầm trọng song nếu đổ lỗi hoàn toàn cho thủy điện gây lũ là chưa chính xác.
PGS, TS Vũ Thanh Ca cho rằng, không có đ.ập thủy điện, lũ vẫn thế thậm chí cao hơn. Đối với nhiều trường hợp, không có hồ thủy điện, lũ cao hơn rất nhiều. "Việt Nam là quốc gia phát triển thủy điện rất ít, không có tên trên bản đồ thế giới về phát triển thủy điện. Ngoài ra nghiên cứu hồ chứa thuỷ điện tại châu Âu cho thấy không có bất cứ thông tin nào nói rằng hồ thủy điện làm tăng lũ lụt"- PGS, TS Vũ Thanh Ca lý giải.
Được biết, hiện nhiều nước tiên tiến trên thế giới vẫn đang phát triển thủy điện mạnh. Chẳng hạn, tại Na Uy, thủy điện chiếm tỷ lệ tới hơn 90%, New Zealand thủy điện chiếm tới 75%, Trung Quốc và Canada còn là hai quốc gia sản xuất điện từ năng lượng nước lớn nhất thế giới...
Theo ông Nguyễn Tài Sơn, Chuyên gia trong lĩnh vực tư vấn, thiết kế xây dựng các công trình điện, người có hàng chục năm kinh nghiệm trong ngành xây dựng thủy điện, từng tham gia tư vấn thiết kế nhiều dự án thủy điện lớn như Tuyên Quang, Lai Châu nêu quan điểm, cần khuyến khích các thủy điện nhỏ vì đây là nguồn năng lượng tái tạo quý giá, sạch nhất trong các nguồn năng lượng.
Lý giải quan điểm của mình, ông Nguyễn Tài Sơn cho rằng, tại miền Trung, các hồ thủy điện cũng đã góp phần không nhỏ vào việc cắt lũ, như hồ Quảng Trị cắt 21%, Hương Điền cắt tới 45% đỉnh lũ, hồ Bình Điền 42,3%, Sông Bung 4 cắt 42,7%, Đăk Mi 4 cắt 74,7%, đặc biệt trận lũ ngày hôm qua, hồ Sông Tranh 2 cắt tới hơn 50%...
Đ.ánh giá về các thông tin việc xây dựng nhiều thủy điện vừa và nhỏ tại các khu vực vùng núi gây mất rừng, xói mòn, sạt lở đất, ông Sơn cho rằng, thủy điện nhỏ chủ yếu ở miền núi, đặc điểm địa hình dốc, lòng hồ hẹp với điểm đặc trưng là mùa khô ít nước, mùa lũ nước cao. Cùng với đó, mỗi dòng sông đều có hành lang thoát lũ tự nhiên nên sự ảnh hưởng của công trình thủy điện tới rừng là rất hạn chế.
Mặt khác, tất cả các hồ chứa thủy điện lớn trên cả nước đều phải duy trì mực nước thấp hơn mực nước dâng bình thường trong mùa lũ để tham gia cắt giảm lũ cho hạ du khi có yêu cầu, vận hành xả nước theo yêu cầu sử dụng nước của hạ du về mùa cạn. Vì vậy, đã góp phần quan trọng vào thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương trên lưu vực.
Theo PGS, TS Vũ Thanh Ca, sự hiểu không đúng và không đủ về thủy điện sẽ dẫn đến thông tin sai lệch. Cứ thấy lũ lụt thì đổ cho thủy điện là không chính xác. Có thể ví dụ các công trình thủy điện Hòa Bình, Sơn La, Thác Bà, Tuyên Quang... đã chống lũ rất hiệu quả cho khu vực Đồng bằng sông Hồng. Nếu không có các công trình trên thì Đồng bằng sông Hồng, trong đó có Thủ đô Hà Nội thường phải đối mặt với lũ lụt, mà điển hình như trận lũ vào các năm 1969, 1971 đã gây thiệt hại lớn...
Các chuyên gia tham dự tọa đàm "Thủy điện nhỏ và vấn đề lũ lụt" do Hội Truyền thông số tổ chức tại Hà Nội cho rằng, nhiều công trình thủy điện đã chống lũ rất hiệu quả. Ảnh: Giang Nam
Cần kiên quyết hơn trong khâu quản lý
Dù không có cơ sở khoa học nào để nói thủy điện làm tăng lũ, tuy nhiên không thể phủ nhận những mặt trái của thủy điện. Trong thực tế, các nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam cho thấy thủy điện gây ra rất nhiều hệ lụy môi trường, sinh thái. Đây là một trong những nguyên nhân làm gia tăng xói lở và tiềm ẩn nguy cơ gây lũ quét lớn. Việc san đồi núi tạo các mặt bằng xây dựng có thể làm gia tăng mức độ bất ổn định của các khối đất đá, làm gia tăng khả năng trượt lở.
Ở góc độ nghiên cứu, PGS, TS Vũ Thanh Ca hay ông Nguyễn Tài Sơn đều thống nhất quan điểm, tuy thủy điện không phải là nguyên nhân gây ra lũ, nhưng nếu xả lũ không đúng quy trình chặt chẽ thì có thể gây ra lũ và nhiều hậu quả nghiêm trọng nên vấn đề chính lại ở khâu quản lý, điều hành, vận hành.
Quanh vấn đề này, ông Đỗ Đức Quân, Phó cục trưởng Cục Điện lực và năng lượng tái tạo, Bộ Công Thương cho biết, về quy hoạch, Bộ đã rà soát và xuống các tỉnh, địa phương rà soát, loại bỏ các dự án ảnh hưởng môi trường, chiếm đất rừng. Đặc biệt, từ 2016 đến nay, tất cả các dự án thủy điện nhỏ, liên quan đến rừng tự nhiên, không có dự án nào được bổ sung quy hoạch.
Đại diện Bộ Công Thương cũng cho biết, hiện còn khoảng hơn 800 thuỷ điện các loại, trong đó có hơn 600 đang vận hành. Các công trình thủy điện khi đưa vào xây dựng phải trải qua nhiều thủ tục liên quan đến Luật Xây dựng, Luật Điện lực... "Dư luận không đồng thuận với thủy điện vì lý do gây lũ, tôi cho rằng không chính xác, có thể do thông tin chưa đến với người dân đầy đủ nên cũng có những thông tin sai lệch" - ông Đỗ Đức Quân bày tỏ quan điểm.
Được biết, theo quy trình vận hành liên hồ chứa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, tất cả các hồ chứa thủy điện lớn trên cả nước đều phải duy trì mực nước thấp hơn mực nước dâng bình thường trong mùa lũ để tham gia cắt giảm lũ cho hạ du khi có yêu cầu, vận hành xả nước theo yêu cầu sử dụng nước của hạ du về mùa cạn. Vấn đề đặt ra hiện nay là cần phải có một giải pháp quyết liệt hơn, hiệu quả hơn trong xử lý các đơn vị vi phạm quy trình xả lũ.
PGS.TS Vũ Thanh Ca đề xuất, các đ.ập thủy điện cần phải được quy hoạch một cách hợp lý, tránh làm ngập các khu vực đất ngập nước có tầm quan trọng về môi trường, sinh thái. Cần xây dựng, phê duyệt và tổ chức thực hiện quy trình xả lũ và chạy thủy điện để đảm bảo dòng chảy môi trường cũng như không làm gia tăng nguy cơ lũ và tác động ít nhất tới các hệ sinh thái vùng hạ lưu. Cần thường xuyên quan trắc môi trường trong lòng hồ và cần nghiên cứu kỹ và tái định cư người dân ở khu vực có nguy cơ sạt lở đất và ngập lụt...
"Để làm bất cứ hoạt động phát triển nào cũng đều có tác động đến môi trường. Tuy nhiên, để giảm thiểu tác động, ta cần phải có những quy định chặt chẽ để đảm bảo luôn duy trì ở trạng thái thấp nhất và không ảnh hưởng đến hệ sinh thái. Hiện nay, Việt Nam mặc dù đã có những nghiên cứu, hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước, quản lý môi trường... đã nắm rất chắc về hoạt động dòng chảy môi trường này nhưng việc xây dựng quy trình, vận hành hồ chứa như thế nào thì vẫn cần phải xem xét, bổ sung" - PGS.TS Vũ Thanh Ca đóng góp ý kiến./.
Khen thưởng các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác cứu hộ, cứu nạn Trong gần 1 tháng qua, trước diễn biến phức tạp của mưa lũ kéo dài tại các tỉnh miền Trung, thực hiện chỉ đạo của Thủ trưởng Bộ Tư lệnh BĐBP, BĐBP các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế và Trường Trung cấp 24 Biên phòng đã huy động tối đa lực lượng, phương tiện ngày đêm tham gia...
