Phổ biến kiến thức về động đất cho người dân vùng Sông Tranh 2

Ngày 18/10, hơn 300 cán bộ và người dân trên địa bàn Quảng Nam đã được các chuyên gia ở Viện Vật lý địa cầu phổ biến kiến thức về động đất và cách phòng tránh, ứng phó khi có động đất xảy ra.

PGS.TS. Cao Đình Triều – chuyên gia của Viện Vật lý địa cầu – là người chủ trì buổi nói chuyện. Đặc biệt, buổi nói chuyện này cũng được truyền hình trực tiếp để nhiều người dân của Quảng Nam mà đặc biệt là người dân quanh khu vực thủy điện Sông Tranh 2 (huyện Bắc Trà My ) theo dõi.

PGS.TS. Cao Đình Triều phổ biến kiến thức về động đất và cách phòng tránh, ứng phó

Theo PGS.TS. Cao Đình Triều, động đất là một hiện tượng thiên tai “hung hãn”. Nghiên cứu và hiểu biết nó, dự báo sự xuất hiện của nó là cả một vấn đề mà loài người còn phải đối đầu trong tương lai.

Sự rung động của động đất thường xuyên xuất hiện gây ra sự tàn phá, chết chóc làm cho con người luôn sợ hãi. Ở nhiều nước trên thế giới , những truyền thuyết trong dân gian coi động đất như là con vật hung hãn, gớm ghiếc được Trái đất nâng đỡ.

“Động đất là sự rung động của Trái đất, nó được gây nên bởi chùm tia sóng địa chấn lan tỏa từ một vùng nguồn nào đó do quá trình giải tỏa nhanh năng lượng đàn hồi tạo nên. Nói cách khác, động đất là sự giải phóng nhanh của năng lượng đàn hồi được tích lũy tại một điểm nào đó trên trong Trái đất gây nên sóng địa chấn và tác động lên bề mặt làm phá hoại các công trình, sự biến dạng bề mặt cũng như gây chết chóc cho con người” – PGS.TS. Cao Đình Triều giải thích về động đất.

PGS.TS. Cao Đình Triều cũng giải thích có hai loại sóng mặt: Sóng Love và sóng Rayleigh được truyền dọc theo bề mặt Trái đất và trong các lớp dẫn sóng. Ngoài ra có hai loại sóng khối: Sóng dọc P và sóng ngang S truyền xuyên qua lòng đất, khúc xạ qua các môi trường vật chất khác nhau hoặc phản xạ tại các ranh giới của môi trường trước khi trở lại mặt đất.

Về vấn đề động đất đang diễn ra tại khu vực thủy điện Sông Tranh 2 (huyện Bắc Trà My), PGS.TS. Cao Đình Triều cho rằng, đây là động đất do kích thích hồ chứa liên quan với các hoạt động của con người, xảy ra tại vùng hồ sau khi tích nước. Động đất kích thích hồ chứa luôn là vấn đề quan tâm và được cập nhật thông tin liên tục, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp tới công tác vận hành của các nhà máy thủy điện.

Chánh Văn phòng huyện Bắc Trà My – ông Lê Văn Tuấn – trình bày những băn khoăn của mình với PGS.TS. Cao Đình Triều tại buổi nói chuyện

“Vừa tích nước vừa nghe ngóng, đừng để biến động nước hồ quá nhanh gây ra những phản ứng tiêu cực”, PGS.TS. Cao Đình Triều phát biểu. PGS.TS. Cao Đình Triều cũng cho rằng cần bảo vệ khu vực lòng hồ, tránh những hoạt động tai biến địa chất khác như sạt lở, lũ ống… để bảo vệ khu vực lòng hồ Sông Tranh 2.

Đến nay, đã biết được có trên 100 trường hợp về các trận động đất do hồ chứa gây ra. Với hồ thủy điện Sông Tranh 2 cần hạn chế tối đa sự biến động nhanh của mực nước hồ, vì điều này đã được minh chứng là gây nên biến động của ứng suất gia tăng làm thay đổi nhanh trạng thái suất lỗ rỗng và có thể gây nên động đất.

Tại buổi nói chuyện này, các đại biểu là lãnh đạo các huyện ở khu vực hạ du thủy điện Sông Tranh 2 cũng bày tỏ những băn khoăn đối với công tác ứng phó khi có động đất xảy ra. Chủ tịch UBND huyện Hiệp Đức – ông Đào Bội Thuyên – băn khoăn: Huyện Hiệp Đức cách thân đập Sông Tranh 2 khoảng 40km, khi có sự cố vỡ đập xảy ra thì ứng phó như thế nào. Vì đối với huyện Hiệp Đức, người dân còn có thời gian để chuẩn bị thoát khỏi vùng nước từ thủy điện Sông Tranh 2 đổ xuống.

Ông Nguyễn Minh Tuấn – Chánh Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng chống lụt bão tỉnh Quảng Nam – cũng băn khoăn khi cho rằng, các nhà khoa học đã xác định động đất ở thủy điện Sông Tranh 2 tối đa chỉ là 5,5 độ richter, liệu đã là con số tối đa chưa hay đó chỉ là dự báo?

PGS.TS. Cao Đình Triều cho rằng, động đất kích thích xảy ra bao giờ cũng nhỏ hơn động đất kiến tạo, đồng thời nó cũng xảy ra ở tầng nông hơn nên người dân đã nghe tiếng nổ lớn phát ra từ lòng đất.

Một lớp tập huấn ứng phó với động đất cho cán bộ và người dân tại huyện Bắc Trà My

TS. Nguyễn Xuân Anh – Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu – cho biết, ngày 19/10, trạm quan trắc động đất đầu tiên tại đập thủy điện Sông Tranh 2 (huyện Bắc Trà My) sẽ được hoàn thành. Đây là cơ sở cho việc nghiên cứu, đánh giá chính xác tình hình động đất ở Bắc Trà My hiện nay cũng như phục vụ công tác dự báo động đất về sau. Trong thời gian tới, Viện Vật lý địa cầu sẽ mời các chuyên gia về động đất kích thích giỏi nhất thế giới cùng với các chuyên gia đầu ngành trong nước tới Bắc Trà My khảo sát, nghiên cứu tình hình động đất ở đây, giúp cho người dân địa phương hết hoang mang về các vấn đề liên quan đến động đất.

TS. Nguyễn Xuân Anh cũng cho biết, sắp tới Viện Vật lý địa cầu sẽ lắp đặt thêm các trạm quan trắc khác ở khu vực thủy điện Sông Tranh 2 và vùng dạ du để có thể đo chính xác những trận động đất xảy ra trên khu vực, đồng thời phục vụ cho việc dự báo về động đất có khả năng xảy ra trên khu vực trong tương lai.

Theo Dantri