Phim Live: Mạng xã hội – Nơi tạo ra hào quang và cũng tạo ra sự chà đạp

“Cuộc sống trên mạng” không chỉ nhanh chóng biến ta thành người sở hữu quyền lực tối thượng và cũng dễ dàng khiến ta bị chà đạp, tủi nhục ở đáy xã hội chỉ sau một đêm. Live:#Phát TrựcTiếp của Khương Ngọc là những gì chúng ta cần nhìn nhận.

Tìm kiếm “hào quang rực rỡ”

Nếu không thuộc trong hệ hiếm “sinh ra đã nổi tiếng” thì việc tìm tòi hàng ngàn đòn bẩy nhằm thu hút sự quan tâm của công chúng, từ đó từng bước thăng cấp lên thành người “có sức ảnh hưởng cộng đồng”, thành “ngôi sao” là điều không phải hiếm và cũng không dễ dàng gì.

Chính thế, “người muốn nổi tiếng” cần phải có những “thủ thuật” để tìm ra con đường ánh sáng đi đến hào quang. Hiện tại, xã hội đều được quy chuẩn hóa kỹ thuật số, nền tảng mạng xã hội lên ngôi, người dùng trên toàn thế giới chỉ cần một cú lướt, click chuột để tiếp cận với đủ thông tin tốt, xấu…. Vì thế, tiếng nói của từng cá nhân cũng được lan tỏa hơn.

Trở thành người nổi tiếng bằng thực lực, hữu xạ tự nhiên hương có vẻ đã quá lỗi thời. Câu chuyện nổi tiếng với nhiều cách thức khác nhau dựa trên nền tảng mạng xã hội được thể hiện rõ nét trong bộ phim đình đám Celebrity của Hàn Quốc. Nền tảng Instagram, Tiktok, Facebook… trở thành nơi đại diện, phô bày hết tất cả những nét đặc sắc nhằm thu hút nhiều dấu like, tim, bông nhất có thể.

Mạng xã hội giờ đây trở thành kênh truyền thông quan trọng, giúp chủ nhân thể hiện cá tính, quan điểm, tiếng nói, hình ảnh mà không phải lo lắng, tuân thủ các nguyên tắc nào. Tại Việt Nam, thời người ta hẵng còn dùng Yahoo 360 hay sau đó là Facebook… những quan điểm thú vị đúc kết từ thực tiễn được thể hiện bằng những câu chữ hay hình ảnh đẹp. Đến khi ứng dụng livestream xuất hiện lên nền tảng facebook, bắt đầu xuất hiện những kẻ chuyên “tạo nét” bằng việc… chửi, khoe “hàng”. Hào quang, sự nổi tiếng mà họ lựa chọn đó chính là thị phi, drama. Nhận được nhiều like, lượng theo dõi cao đồng nghĩa có cơ hội cho những hợp đồng quảng cáo, nhận được nhiều tài trợ… Quyền lợi của người nổi tiếng không còn dành riêng cho các nghệ sĩ trong giới giải trí mà còn dành cho tài khoản có sức ảnh hưởng, nổi tiếng ở trên mạng. Một thông tin đăng trên trang cá nhân của tài khoản đó, dẫu có gọi là ảo nhưng có thể quy bằng “tiền tươi thóc thật”, lên tới cả trăm triệu hoặc hơn.

Lần này, nam diễn viên Khương Ngọc với vai trò là đạo diễn vừa giới thiệu bộ phim điện ảnh “Live: #phattructiep”. Tác phẩm này nói về sự nổi tiếng, cũng như việc bị bạo lực trên mạng xã hội một cách sát sao, trần trụi. Lần đầu tiên, khán giả không ít thì nhiều sẽ nhìn thấy chính mình ở trong bất cứ nhân vật nào. Vai diễn của Ngọc Phước chấp nhận ăn chất thải để thu hút sự quan tâm, níu chân các tài khoản người dùng, Ngân 98 chấp nhận “cởi” trần trụi vì ngoài “khoe thân” thì nhân vật này không biết làm gì để thu hút lượt view, ở trên mạng chỉ để nhận được tim, bông.

Cách đây không lâu, ở xã hội thực, tài khoản tiktoker Nờ Ô Nô đã trở nên “nổi đình đám” nhưng là nhờ việc dùng những từ ngữ mang tính phản cảm, miệt thị người nghèo, xúc phạm danh dự nhân phẩm của người khác. Đây chính là một ví dụ cho việc dùng cách thức “bẩn” để chạm đến “hào quang”.

Mạng xã hội phát triển tạo ra nhiều cơ hội công việc, kiếm thu nhập “khủng” cho nhiều người nhưng nó cũng chính là con dao hai lưỡi, khiến người ta “ngã ngựa” bất cứ lúc nào.

Cơn thịnh nộ, bạo lực không tiếng động của những kẻ ẩn danh

Một người có thể sử dụng một, hoặc với nhiều tài khoản khác nhau trên nền tảng mạng xã hội. Mọi người cho rằng “biết nhau”, “hiểu”… thực chất chỉ đơn thuần qua màn hình thiết bị kỹ thuật số, qua tấm ảnh đại diện, những nội dung được viết có tính toán…

Một tài khoản nổi tiếng cũng có thể có một tài khoản đi gây chiến, kích động với những lời lẽ không mấy tốt đẹp. Bởi trên mạng, mọi thứ đều được ẩn giấu. Họ muốn nhào nặn tất cả những người họ thấy phải theo khuôn khổ, định kiến của họ, không cần biết đúng sai mà chửi rủa rồi lại lướt qua các câu chuyện khác.

Nhiều nghệ sĩ cũng đã phải chịu tổn hại lớn lao vì những lời tấn công của các netizen. Nổi cộm nhất vào giữa năm 2023, Hoa hậu Miss World Việt Nam Ý Nhi bị “ném đá” dữ dội trên không gian mạng, đến nỗi bố của cô phải khóc xin lỗi thay cho con.

Lời nói ra như bát nước đổ đi không thể rút lại được nên không thể tùy tiện. Câu bình luận trên mạng dễ dàng xóa, chỉnh sửa nhưng dù có vô tri hay người viết ra chẳng còn nhớ mình đã viết cái gì, ở đâu, miệt thị ai. Thế nhưng, nhân vật bị tấn công lại ám ảnh mãi. Tiktoker Long Chun chia sẻ: “Câu nói mà Long nhớ và ám ảnh mỗi khi có vấn đề gì không hay xảy ra với mình là ‘Có lẽ bởi vì thằng này nó hay lên mạng nói nghiệp nên bây giờ nó bị nghiệp. Nghiệp quật đúng vào mặt nó’”. Đời tư cá nhân của nghệ sĩ hay những câu chuyện drama là miếng mồi ngon cho những trận “khẩu phím”. Chỉ mới đây, một đoạn clip nữ ca sĩ Uyên Linh nói “Không khí đang vui thay đổi làm gì” trong một buổi biểu diễn tại Phan Thiết đã chọc giận netizen và cô bị tấn công bằng những từ ngữ không mấy hay ho suốt thời gian dài, đến nỗi Uyên Linh phải lên tiếng giải thích và cho biết mình bị bạo lực tinh thần.

Thật ra, giới giải trí Việt có những người bị “ném đá”, nhận những câu chửi rủa cả một thập niên, đời sống cá nhân bị “soi” một cách trầm trọng… Điển hình là tác giả Gào (tên thật Vũ Phương Thanh).

Hiện này, nhân vật nổi cộm nhất là Jack với sự kiện ồn ào “gặp gỡ huyền thoại bóng đá Lionel Messi”. Anh cho rằng mình bị bắt nạt trên mạng một cách khủng khiếp. Không bàn đến chuyện đúng, sai nhưng rõ ràng, cơn bão miệt thị nam ca sĩ đang nhân lên gấp bội.

Vì đề tài về mạng xã hội quá sát với thực tế, thế nên Khương Ngọc đã cho nhân vật của Quốc Khánh trong phim Live – #phatructiep (công chiếu vào ngày 22.9) – một KOLS nổi tiếng rơi xuống đáy vực. Anh ta bị chà đạp, phải trốn chui, trốn nhủi, thậm chí bị đuổi đánh, đe dọa đến tính mạng, người thân bị quấy rầy. Tình tiết này dễ khiến người xem liên tưởng đến sự kiện một gymer bị tấn công từ trên mạng ra đến đời thực, đe dọa và đập phá hư hỏng đồ đạc tại cơ sở kinh doanh khi đã nói những câu gây hiểu lầm xúc phạm đến danh hài Chí Tài lúc ông qua đời.

Phim được gắn mác 18 bởi có những cảnh hở “bạo” của Ngân 98, cùng những hình ảnh bạo lực khác được đạo diễn Khương Ngọc lựa chọn để thể hiện đúng chất đời lên phim. Diễn xuất của cả hai diễn viên Ngọc Phước, Quốc Khánh đều đã phá bỏ sự an toàn, đóng khung từ trước đến giờ cùng dàn cameo duyên dáng, chơi hết mình khiến bộ phim đầy đủ màu sắc, phim như “đời”.

Hiện nay, việc tấn công, xúc phạm người khác trên mạng xã hội sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Các ban ngành đoàn thể, các cấp có thẩm quyền cũng đã liên tục gửi đến người dân Tài liệu hướng dẫn kỹ năng khai thác thông tin và văn hóa ứng xử trên môi trường mạng, công văn số 1745/STTTT-TTDT ngày 21/6/2023 của Sở Thông tin và Truyền thông) để người dân có những ứng xử văn minh, kiểm soát cảm xúc của mình hơn trên mạng xã hội. Các hành vi nghiêm trọng có thể bị xử lý hình sự theo các điều luật của Bộ luật Hình sự.