Philippines ngừng rút thỏa thuận quân sự với Mỹ

Vũ Anh18:34 04/06/2020

Philippines hoãn quyết định hủy Thỏa thuận Các lực lượng Thăm viếng với Mỹ chỉ hai tháng trước khi có hiệu lực do “các diễn biến trong khu vực”.

“Tôi gửi thông báo ngoại giao này đến đại sứ Mỹ. Washington đã nhận được thông tin và khá hài lòng”, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin Jr. viết trên mạng xã hội Twitter hôm 2/6, kèm theo ảnh chụp văn bản đình chỉ quyết định hủy Thỏa thuận Các lực lượng Thăm viếng (VFA).

Ngoại trưởng Locsin cho biết lệnh đình chỉ sẽ có hiệu lực trong 6 tháng, bắt đầu từ ngày 1/6 và sẽ được chính phủ Philippines gia hạn thêm 6 tháng trước khi hết hạn. Quyết định được đưa ra “sau khi cân nhắc tình hình chính trị và các diễn biến trong khu vực”, thông báo có đoạn viết.

Lính Philippines và Mỹ (phải) tham gia diễn tập ở Philippines hồi tháng 5/2017. Ảnh: US Army.

VFA có hiệu lực từ năm 1999, cung cấp cơ sở pháp lý cho sự hiện diện của hàng nghìn lính Mỹ luân chuyển tại Philippines, nhằm phục vụ các cuộc tập trận và hoạt động hỗ trợ nhân đạo.

Điều khoản chủ đạo của VFA cho phép Washington duy trì quyền xét xử với binh sĩ Mỹ phạm pháp tại Philippines, trừ một số trường hợp đặc biệt. Nó cũng giúp lính Mỹ không phải chấp hành những yêu cầu về hộ chiếu và thị thực tại Philippines.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hồi tháng 2 thông báo hủy VFA để đáp trả vụ Mỹ hủy visa, từ chối cho thượng nghị sĩ Philippines Ronaldo dela Rosa nhập cảnh. Đại sứ quán Mỹ tại Philippines không giải thích lý do, nhưng dường như quyết định bắt nguồn từ những cáo buộc giết người không qua xét xử trong hơn hai năm Rosa giữ chức tư lệnh Cảnh sát Quốc gia Philippines.

Quyết định được đưa ra bất chấp sự can ngăn của nhiều quan chức chính quyền Philippines. Ngoại trưởng Locsin từng cảnh báo biện pháp này có thể chấm dứt khoản viện trợ an ninh trị giá 550 triệu USD cùng hoạt động hỗ trợ huấn luyện và tình báo của Mỹ, cũng như làm lạnh nhạt quan hệ kinh tế song phương.

Washington là đồng minh quốc phòng lớn nhất của Manila và hàng triệu người dân nước này có người thân là công dân Mỹ. Tuy nhiên, Duterte không che giấu sự khó chịu với Washington và có xu hướng thân thiết với Bắc Kinh.

Dân Philippines sợ tái hiện đội quân 'Rolex 12' phiên bản mới

Việc chính quyền Philippines điều động lượng lớn binh sĩ trong cuộc chiến chống Covid-19, đồng thời đe dọa ban bố thiết quân luật, làm sống lại ký ức về thời kỳ độc tài quân sự.

Video đang HOT

Chẳng nhiều người Philippines còn sống có ký ức về Cúm Tây Ban Nha đầu thế kỷ 20, đại dịch có quy mô toàn cầu tương tự như đại dịch Covid-19 đang hoành hành hiện tại. Nhưng với nhiều người Philippines, cách chính quyền Manila đối phó với đại dịch hiện nay làm sống lại ký ức về thời kỳ nhà độc tài Ferdinand Marcos, theo SCMP.

Ký ức thời kỳ thời Marcos quay lại

Trong bối cảnh số ca nhiễm Covid-19 tại quốc gia Đông Nam Á đã lên tới hơn 8.000, quân đội Philippines được triển khai khắp các con phố của vùng đô thị Manila, hình ảnh khiến nhiều người nhớ lại những gì từng xảy ra dưới thời kỳ độc tài quân sự năm 1972.

"Đây là lần đầu tiên (kể từ thời điểm đó), tôi có thể nhìn thấy quân đội trang bị tận răng khắp nơi, cùng với xe thiết giáp chở quân", Vergel Santos, cựu chủ bút tờ Business World, người từng ngồi tù 26 năm vì xuất bản bài viết chỉ trích nhà độc tài Marcos, cho biết.

Santos cho biết có những điểm tương tự trong cách ông từng bị đối xử dưới thời Marcos, với cách Tổng thống Duterte đang sử dụng để chống lại những tiếng nói chỉ trích.

Xe thiết giáp được triển khai ở thủ đô Manila. Ảnh: AFP.

Người đàn ông từng ngồi tù 26 năm đề cập tới việc Văn phòng Tổng thống Philippines từng tìm cách bổ sung điều khoản cho phép Tổng thống nắm quyền kiểm soát các đài truyền hình trong Đạo luật Quyền lực khẩn cấp, bước đi bị Thượng viện Philippines sau đó ngăn chặn.

"Ông ấy (Tổng thống Duterte) đã tìm cách ban bố tình trạng thiết quân luật nhưng chưa có cơ hội phù hợp cho tới lúc này. Ông ta cần một tình huống khẩn cấp, và đương nhiên, sự chấp thuận của một lực lượng có tiếng nói quyết định, đó là quân đội. Tới lúc này ông ấy vẫn chưa làm được điều đó", Santos nhận xét.

Những người chỉ trích cho rằng Tổng thống Duterte đang lợi dụng tình hình đại dịch để áp đặt chương trình nghị sự riêng của mình, theo chân nhà độc tài Marcos.

Tương đồng giữa Duterte và Marcos

Trong quá khứ, ông Marcos đã bí mật thành lập một chính quyền bán quân sự có tên "Rolex 12", lên kế hoạch ban bố tình trạng thiết quân luật. Cái tên "Rolex 12" được cho là xuất phát từ việc Marcos đã tặng cho các thành viên của nhóm này đồng hồ siêu sang Rolex.

"Nếu nhìn vào các cơ quan chính phủ đứng đầu cuộc chiến chống đại dịch hiện nay, dễ dàng thấy tất cả đều được điều hành bởi các cựu tướng lĩnh, ngoại trừ Bộ Y tế", Santos nói.

Những quan chức đứng đầu các cơ quan tham gia cuộc chiến chống đại dịch của Philippines bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana, cựu tư lệnh lục quân, Bộ trưởng An sinh xã hội Rolando Bautista, cựu tướng lĩnh lục quân, Giám đốc Cơ quan phòng vệ dân sự Ricardo Jalad, cựu tướng lĩnh quân đội, Bộ trưởng Thông tin và công nghệ Gregorio Honasan, cựu quan chức cơ quan an ninh dưới thời Marcos.

Ngoài ra, Bộ trưởng Nội vụ Eduardo Ano, Cố vấn tổng thống Carlito Galvez và Cố vấn an ninh quốc gia Hermogenes Esperon, tất cả đều là tướng quân đội nghỉ hưu.

Hôm 27/4, người phát ngôn Văn phòng Tổng thống Harry Roque đã lên tiếng chế nhạo sự so sánh giữa chính quyền Tổng thống Duterte với thời kỳ độc tài Marcos là "nực cười". Ông Roque bác bỏ cáo buộc Manila đang khai thác cuộc khủng hoảng y tế, đồng thời khẳng định bước đi của chính quyền đương nhiệm là "hợp hiến".

Tuy nhiên, Tổng thống Duterte hôm 24/4 cảnh báo chính quyền "có thể ban bố thiết quân luật và sẽ không lùi bước" nếu tiếp tục xảy ra các vụ giết người do lực lượng phiến quân New People's Army tiếp diễn.

Quân đội Philippines được điều động để giám sát áp dụng lệnh phong tỏa. Ảnh: AFP.

Jose Maria Sison, người sáng lập tổ chức phiến quân, là một trong những tiếng nói chỉ trích cáo buộc Lực lượng phản ứng chống Covid-19 do Tổng thống Duterte thành lập "tương tự với Rolex 12" của nhà độc tài Marcos.

Ông Sison từng bị lực lượng an ninh thời Marcos áp dụng các biện pháp tra tấn như trấn nước. Người thành lập New People's Army cho rằng Lực lượng phản ứng chống Covid-19 của Philippines đang phối hợp chặt chẽ với các đơn vị được Tổng thống Duterte thành lập năm 2019 để truy quét tổ chức phiến quân.

Hôm 19/4, cảnh sát đã bắt giữ 6 thành viên của nhóm cánh tả Anakpawis khi đang vận chuyển hàng cứu trợ, với cáo buộc vi phạm quy định phong tỏa và mang theo "tài liệu tuyên truyền" chống chính quyền Tổng thống Duterte.

"Tổng thống Duterte đang sử dụng lực lượng chống Covid-19 để thiết lập trên thực tế một chế độ quân sự dưới danh nghĩa chống virus corona, và để dọn đường ban bố chính thức tình trạng thiết quân luật cũng như áp dụng toàn diện mô hình độc tài quân sự theo kiểu Marcos", ông Sison cáo buộc.

Sẽ thiết quân luật hạn chế?

Chính quyền Manila đã gọi cáo buộc của ông Sison là hoang tưởng. Tuy nhiên, trong nhiều cuộc viếng thăm các doanh trại quân đội, Tổng thống Duterte đã liên tục bóng gió với các binh sĩ về việc, trong trường hợp bất trắc xảy ra, tổng thống đương nhiệm nên được thay thế bởi một chính quyền quân sự.

Earl Parraeno, ủy viên hội đồng điều hành Viện Cải cách chính trị và bầu cử Philippines, cho rằng lời đe dọa của tổng thống mang ý nghĩa ông Duterte có ý định ban bố thiết quân luật tại các khu vực nơi tổ chức phiến quân New People's Army hoạt động, hay thậm chí áp đặt phạm vi toàn quốc, để bảo đảm duy trì quyền lực.

Ông Parreno cho rằng kịch bản thứ nhất, với tình trạng thiết quân luật được áp dụng giới hạn tại một số khu vực có hoạt động của phiến quân, có thể sẽ xảy ra.

"Ông ấy mệt mỏi, bên cạnh đó quân đội cũng không ủng hộ thiết quân luật toàn quốc", Parreno nói, đồng thời cho rằng Tổng thống Duterte đã học được bài học từ cái điều hành đất nước sai lầm của Marcos.

Tổng thống Philippines Duterte. Ảnh: AFP.

Một quan chức quân sự giấu tên Philippines cho biết Tổng thống Duterte đã "thất vọng" khi đe dọa ban bố thiết quân luật, bởi phiến quân đã bắn chết 15 binh sĩ chính phủ bất chấp lệnh ngừng bắn. Quan chức này tỏ ý nghi ngờ khả Philippines thiết quân luật trên toàn quốc, cho rằng tình trạng thiết quân luật sẽ chỉ được ban bố tại các vùng căn cứ phiến quân.

"Làm thế nào ông ấy có thể ban bố thiết quân luật nếu nghĩ rằng người dân không ủng hộ? Đã có một thời gian trong lịch sử khi lực lượng vũ trang bị coi là công cụ trong tình trạng thiết quân luật. Điều đó đương nhiên đã khiến nhiều người có cái nhìn tiêu cực", quan chức quân sự nói.

Quan chức quân sự khẳng định quân đội Philippines là lực lượng chuyên nghiệp, không thể bị lợi dụng làm công cụ chính trị, và sẽ "luôn tôn trọng nền dân chủ".

Mặc dù vậy, một tài liệu rò rỉ tử không quân Philippines hôm 17/4 đã gây ra nhiều tranh cãi, khi nhắc tới "phát ngôn mới nhất của Tổng thống Duterte về vai trò của cảnh sát và quân đội trong tình trạng thiết quân luật".

Duy Anh

Philippines ngừng cấp thị thực đến Trung Quốc Nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus corona, chính quyền Philippines tạm thời ngưng cấp visa tại chỗ cho khách du lịch từ Trung Quốc đại lục. Hôm nay (28/01), Cục Quản lý xuất nhập cảnh Philippines thông báo sẽ tạm thời ngừng cấp thị thực du lịch đến Trung Quốc cho đến khi có thông báo mới, để phòng tránh sự...

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?

Có;

Không

Tin liên quan

Xem thêm Share

Xem nhiều

Trung Quốc tung chatbot đấu ChatGPT, cổ phiếu Phố Wall chao đảo bốc hơi 1.000 tỉ14:53

Ông Trump dọa trừng phạt Nga nếu ông Putin từ chối đàm phán chấm dứt chiến sự Ukraine09:59

Trung Quốc, Đức phản ứng sau khi ông Trump ký sắc lệnh rút khỏi WHO01:49

Tàu vận tải Nga cập cảng Syria, chuẩn bị cho cuộc rút quân09:12

Hé lộ kế hoạch mới của ông Trump về xung đột Nga-Ukraine08:31

Ông Trump nói muốn gặp ông Putin ngay lập tức08:46

Căn cứ hải quân ngầm ở độ sâu 500 m của Iran08:37

"Hỏa thần nhiệt áp" Nga ra đòn, nhằm thẳng cứ điểm Ukraine ở Kursk08:59

Tổng thống Trump lên tiếng về 'thảm kịch' hàng không ở thủ đô Washington DC10:41

Bức điện tín hé lộ nỗi lo của Đức về ông Trump08:02

Tỉ phú Musk gây tranh cãi với cử chỉ 'chào Hitler' trong lễ nhậm chức của Tổng thống Trump10:12

Tiêu điểm

Tin đang nóng

Tin mới nhất

Tổng thống Ukraine tiết lộ tổng viện trợ của Mỹ cho Kiev trong cuộc chiến với Liên bang Nga

16:35:45 04/02/2025

"Những chương trình trị giá khoảng 300 - 400 triệu USD là những khoản mà nhà nước nhận được. Chúng tôi sẽ tìm cách xoay sở. Tôi sẽ đảm bảo có được sự hỗ trợ từ các đối tác châu Âu hoặc từ nguồn lực nội bộ", nhà lãnh đạo Ukraine nói thêm...

Thuế quan của Mỹ và những hệ lụy về kinh tế

16:32:46 04/02/2025

Đối với Mexico và Canada, Mỹ là khách hàng lớn nhất. Số liệu của cơ quan thống kê mỗi nước cho thấy Mỹ chiếm tới 77% hàng hóa xuất khẩu của Mexico và 84% của Canada.

Ấn Độ: Vệ tinh NVS-02 gặp trục trặc kỹ thuật trong quá trình nâng quỹ đạo

15:19:09 04/02/2025

Bất chấp sự cố này, ISRO đảm bảo rằng các hệ thống của vệ tinh vẫn hoạt động tốt và hiện tại vệ tinh đang ở quỹ đạo hình elip. Tổ chức hiện đang tìm hiểu các chiến lược nhiệm vụ thay thế để sử dụng vệ tinh cho mục đích dẫn đường trên qu...

Tỷ phú Elon Musk: Đóng cửa USAID là một phần trong nỗ lực cắt giảm chi phí chính phủ

15:16:31 04/02/2025

Động thái này diễn ra một ngày sau khi 2 quan chức an ninh cấp cao của USAID bị cách chức, sau khi ngăn cản nhân viên của DOGE tiếp cận các tài liệu mật trong quá trình kiểm tra sổ sách của chính phủ.

Bitcoin chạm đáy 3 tuần trước động thái kiên quyết của Tổng thống Trump

15:14:58 04/02/2025

Vào cuối tuần qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp thuế 25% đối với hầu hết hàng hóa nhập khẩu từ Mexico, Canada và 10% đối với hàng hóa từ Trung Quốc. Sắc lệnh trên của ông Trump bắt đầu có hiệu lực vào ngày 4/2 theo giờ Mỹ.

Thị trường châu Âu lao dốc do lo ngại chiến tranh thương mại

15:13:14 04/02/2025

Lệnh áp thuế do Tổng thống Donald Trump ký vào cuối tuần trước làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến thương mại có thể tái diễn và làm ảnh hưởng trực tiếp đến các nền kinh tế lớn của châu Âu.

Hàn Quốc: Ấn định ngày xét xử hình sự Tổng thống Yoon Suk Yeol

14:23:16 04/02/2025

Ngoài ra, ông Yoon cũng bị cáo buộc đã điều động quân đội tới Quốc hội để ngăn các nhà lập pháp bỏ phiếu bác bỏ lệnh thiết quân luật, đồng thời lên kế hoạch bắt giữ các nhân vật chính trị quan trọng.

Quan chức cấp cao của USAid bị đình chỉ sau căng thẳng với Bộ Hiệu quả Chính phủ

14:21:47 04/02/2025

Theo nguồn tin từ các quan chức USAid, cuộc đối đầu leo thang khi một trợ lý cấp cao đe dọa sẽ gọi cảnh sát liên bang để buộc mở cửa trụ sở cơ quan. Giám đốc an ninh và một cấp phó đã từ chối cấp quyền tiếp cận khu vực hạn chế cho nhóm ...

Mỹ đối mặt thách thức mới trong cuộc đua AI

14:03:16 04/02/2025

Một ví dụ điển hình là việc DeepSeek đã sử dụng hơn 2.000 chip H800 của Nvidia - phiên bản rút gọn của con chip mạnh nhất thời điểm đó - để đào tạo mô hình AI của mình trước khi Mỹ cấm hoàn toàn loại chip này.

Cuộc chiến thương mại mới của Tổng thống Trump: Đồng minh thành mục tiêu

10:32:03 04/02/2025

Philip Verleger, nhà phân tích năng lượng kỳ cựu, nhận định: Ông Trump có ý định làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại bằng cách làm giảm sức mạnh của mọi quốc gia khác. Hợp tác không phải là mục tiêu, trọng tâm của ông ấy là thống trị .

Các đồng nội tệ châu Á lao đao sau khi Tổng thống Trump khiến giá USD tăng

10:14:35 04/02/2025

Đồng nhân dân tệ giao dịch bên ngoài Trung Quốc giảm 0,36% xuống còn 7,347 đổi 1 USD, sau khi Tổng thống Trump ngày 1/2 áp thuế 10% đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ.

Nổ bom xe tại Syria làm ít nhất 15 người tử vong

06:36:53 04/02/2025

Theo SANA, đây là vụ nổ bom xe thứ hai tại khu vực trên chỉ trong 3 ngày qua. Trước đó, hôm 1/2, một vụ việc tương tự đã xảy ra ở trung tâm thành phố Manbij khiến 4 dân thường thiệt mạng và 9 người bị thương, bao gồm cả trẻ em.