Philippines đạt thỏa thuận lịch sử với phiến quân

Tổng thống Philipipnes Aquino hôm nay 7/10 thông báo chính phủ của ông đã đạt được thỏa thuận sơ bộ với phe nổi dậy Hồi giáo ở miền nam, nhằm mục tiêu chấm dứt cuộc nổi dậy đã kéo dài 40 năm qua khiến hơn 120.000 người thiệt mạng.

Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro tuần tra trong doanh trại ở tỉnh Maguindanao, miền nam Philippines

Thỏa thuận với Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro, tên tắt là MILF, ở miền nam là nhằm thiết lập một lộ trình thành lập một vùng tự trị ở miền nam Philippines, vùng đông dân cư Hồi giáo, trước khi đương kim tổng thống mãn nhiệm vào năm 2016.

Khi thông báo tin này, Tổng thống Aquino cho rằng “thỏa thuận sẽ mở đường cho hoà bình lâu dài ở vùng Mindanao”. Ông cũng khẳng định “lực lượng MILF không còn đòi thiết lập một quốc gia độc lập”.

Trong khi đó, phó chủ tịch Mặt trận Hồi giáo MILF, Ghazali Jaafar, hoan nghênh kết quả đạt được và cám ơn Tổng thống Philippines.

Được biết thỏa thuận đã đạt được vào ngày hôm qua, 6/10, tại tại Kuala Lumpur, sau nhiều tháng đàm phán. Lễ ký thỏa thuận chính thức sẽ diễn ra vào ngày 15 tới tại Manila, với sự chứng kiến của tổng thống Philippines và thủ tướng Malaysia Najib Razak.

Hai bên đã đồng ý thành lập một ủy ban gồm 15 thành viên, có nhiệm vụ soạn thảo một khung luật pháp từ đây đến năm 2015, để thành lập một thực thể mới thay thế đơn vị hành chính hiện nay ở miền nam Philippines.

Thực thể mới này – tên là Bangsamoro và sẽ được thông qua trong một cuộc trưng cầu dân ý – có quyền tự trị rộng lớn về chính trị, kinh tế, có quyền thu thuế. Vùng Bangsamoro sẽ tiếp nhận phần lớn nguồn lợi nhờ khai thác tài nguyên trên một khu vực dồi dào tiềm năng dầu khí. Thực thể mới cũng sẽ đóng vai trò quan trọng về mặt an ninh.

Tuy nhiên, giới bảo vệ nhân quyền vẫn tỏ ra thận trọng vì không chắc người dân Philippines mà đa số theo đạo Công giáo, sẽ đồng ý, trong khi lực lượng Hồi giáo không hề đề cập đến việc buông súng.

Chính quyền và phe nổi dậy đã thương lượng trong 15 năm qua, từng tuyên bố đạt thỏa thuận, nhưng không kết quả gì. Hơn nữa, theo ông Zainudin Malang, giám đốc Trung tâm Hành động cho Nhân quyền ở Mindanao “thỏa thuận chỉ là dịp để ngưng chiến. Cuộc chiến chỉ thực sự chấm dứt khi thoả thuận đươc thực hiện một cách thành công.”

Song ông Malang cho là có nhiều hy vọng để chấm dứt được cuộc chiến lần này, vì Tổng thống Aquino, người rất có uy tín chính trị, đã ủng hộ thỏa thuận. Cuộc chiến ở miền nam Philippines từ năm 1978 đến nay đã làm khoảng 150000 người chết và hàng trăm nghìn người bị di dời.

Theo Dantri