Phía sau bản án tử hình – Kỳ 6: Sự sống từ ân huệ cuối cùng
Từ khi án tử được tuyên tới khi bị cáo phải thi hành án là một quãng thời gian dài với rất nhiều hi vọng của cả tử tù, thân nhân lẫn nhiều người trong hội đồng xét xử.
Cán bộ trại giam số 5 (Thanh Hóa) trò chuyện với một phạm nhân. Niềm tin được giảm án khiến nhiều người sống tốt hơn ở trại giam – Ảnh: TÂM LỤA
Niềm vui của vị thẩm phán
Theo lời kể của một thẩm phán tại TAND TP. HCM, ông nhận hồ sơ và bắt tay nghiên cứu vụ án vào một buổi chiều hè. Tình tiết vụ án khá đơn giản, bị cáo đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình: Sau khi học hết lớp 12, T. từ Long Khánh – Đồng Nai lên TP.HCM làm công nhân một nhà máy tại quận Bình Tân. Trong một buổi nhậu cuối tuần với các công nhân khác, chỉ vì lời qua tiếng lại với nhau mà sau đó T. tìm M. đâm chết.
“Tôi nhớ phiên tòa này hội đồng xét xử nghị án lâu lắm. Thường những vụ án mà bị cáo bị xử phạt mức án cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì khi nghị án, hội đồng phải bàn luận, xem xét kỹ hơn bình thường. Vụ án của T. còn kéo dài hơn bởi ý kiến các thành viên hội đồng không thống nhất với nhau, chúng tôi đã bàn luận rất căng thẳng”- vị thẩm phán nhớ lại.
Tại phiên tòa, đại diện VKS chỉ đề nghị phạt T. mức án tù chung thân, nhưng nhiều ý kiến trong hội đồng cho rằng phải xử T. mức án tử hình mới tương xứng. Những người có quan điểm phải tử hình T. cho rằng bị cáo có quyết tâm phạm tội đến cùng dù đã nhiều lần được bạn bè can ngăn.
“Hồ sơ vụ án thể hiện bị cáo khai báo rất tốt. Suốt quá trình thẩm vấn, tôi cũng đã quan sát bị cáo rất kỹ. T. khai báo rất thành khẩn. Tôi thấy rõ sự ân hận trong từng lời khai, ánh mắt của bị cáo khi nhìn hội đồng xét xử, nhìn gia đình nạn nhân. Đọc hồ sơ thì thấy T. chưa từng có tiền án tiền sự, có thể nói đây là sai lầm đầu tiên của T.. Làm người hiển nhiên ai chẳng có lần lầm lỗi, thế nhưng để trả giá cho sai lầm đầu tiên của đời người mà chàng trai trẻ này phải đổi bằng mạng sống của mình thì quả thật đáng tiếc”- vị thẩm phán trầm ngâm.
Tuy nhiên, đề nghị tù chung thân của vị thẩm phán chỉ là ý kiến thiểu số trong hội đồng xét xử gồm năm người biểu quyết. Kết quả nghị án phải theo đa số. Ý kiến của vị thẩm phán được bảo lưu trong hồ sơ.
Lúc hội đồng tuyên án tử hình, nhìn T. đau đớn còn gia đình bàng hoàng kêu khóc, vị thẩm phán thấy lòng mình nặng trĩu… Thế rồi, T. kháng cáo xin giảm án, gia đình nạn nhân cũng có đơn kháng cáo xin giảm án cho T., vị thẩm phán vẫn hi vọng cấp phúc thẩm sẽ sửa án. Bất ngờ là tại phiên tòa phúc thẩm, không rõ trong lúc tranh luận, bào chữa, luật sư của T. có nói gì không phải về nạn nhân nên gia đình nạn nhân tức giận rút lại đơn kháng cáo, không xin giảm án cho T. nữa. T. không được xem xét tình tiết giảm nhẹ này. Dù VKS phúc thẩm cũng đề nghị giảm xuống tù chung thân cho T. nhưng tòa phúc thẩm vẫn tuyên y án sơ thẩm, tử hình T..
“Tôi cứ dõi theo tiến trình xét xử đối với T.. Đến cả năm sau đó, chánh án TAND tối cao, viện trưởng VKSND tối cao cũng lần lượt có văn bản không kháng nghị giám đốc thẩm vụ án. Lúc này, cơ hội được sống của T. càng mong manh hơn. Bản án tử hình với T. lúc này đã trải qua gần đủ các thủ tục để có thể thi hành, chỉ còn trông chờ vào hi vọng cuối cùng là sự ân giảm của Chủ tịch nước. Thật mừng là sau khi xem xét đơn và hồ sơ của T., Chủ tịch nước đã chấp nhận đơn xin ân giảm án tử hình của T.. Nghe tin này, tôi mừng quá, cuối cùng T., cũng được sống!”- vị thẩm phán nói.
Video đang HOT
Tử tù Hờ A Sinh Lứ đã được ân giảm xuống còn tù chung thân – Ảnh: TÂM LỤA
Nuôi những hi vọng…
Niềm vui được ân giảm án tử hình không thuộc về một mình bị cáo, niềm vui ấy còn là của cả hội đồng xét xử – những người vì sự nghiêm minh của pháp luật đã phải tuyên bị cáo án tử hình. Niềm vui ấy là của cả gia đình bị cáo, của cả những giám thị trại giam nơi bị cáo đang chờ ngày thi hành án tử. Không phải ngẫu nhiên mà đại tá Vũ Xuân Hồng, phó giám thị trại giam số 1 Hà Nội, luôn khuyên các phạm nhân đang chờ thi hành án tử hãy làm đơn lên Chủ tịch nước xin ân giảm án tử hình. Ông nói về hơn 50 tử tù đang chờ thi hành án trong trại: “Vừa trông nom họ, chúng tôi vừa nuôi cho họ hi vọng giảm án. Tôi nói với họ dù có một phần nghìn hi vọng thì vẫn phải hi vọng, vẫn phải làm đơn xin ân giảm. Hi vọng ấy giúp họ sống tốt hơn trong những ngày chờ thi hành án. Và điều đó đã xảy ra đối với nhiều tử tù. Đó là tin vui với chúng tôi”.
Câu chuyện của Hờ A Sinh Lứ (28 tuổi, Mai Châu, Sơn La) là một hi vọng, một tin vui như thế. Năm 2007, Lứ bị bắt tại Hà Tây khi đang mang trên người 12 cục heroin. Lần đầu tiên chúng tôi gặp Hờ A Sính Lứ trong buồng hỏi cung của trại giam số 1, Lứ đang chờ thi hành án tử. Gặp chúng tôi, Lứ run bần bật, khuôn mặt tái mét. Đôi tay Lứ run, hàm răng Lứ cũng run, đôi mắt thì ầng ậc nước. Được giám thị trại cho phép nói chuyện 60 phút nhưng mất 15 phút đầu chúng tôi không hỏi được Lứ câu gì. Hỏi gì Lứ cũng chỉ lắc đầu. Chỉ đến khi một cán bộ đưa cho Lứ điếu thuốc hỏi có hút không, Lứ lắc đầu, ngước đôi mắt rất biết ơn thì câu chuyện của Lứ mới được giãi bày. Lứ là con lớn trong gia đình có chín anh chị em, Lứ và em trai bị bắt cùng nhau khi đang vận chuyển ma túy và đến giờ Lứ không biết em trai đang bị giam ở đâu.
Nhà không có nhiều nương, túng đói nên đã bán đi gần hết, Lứ đã có vợ và hai đứa con ở quê, đứa lớn 7 tuổi, đứa bé 5 tuổi. “Thương vợ con lắm nhưng không biết làm thế nào – Lứ nói thế và khóc – Em chỉ mong được về nhà trồng ngô, trồng sắn thôi. Bản Mông của em cách quốc lộ 6 12km. Ngày mưa phải đi bộ mới vào được bản. Giám thị trại giam nói cứ chờ đi biết đâu được Chủ tịch nước ký đơn giảm án. Nếu không có hi vọng ấy thì em đã không còn sống đến ngày hôm nay”.
Và hi vọng ấy của Lứ đã trở thành sự thật. Lần thứ hai chúng tôi gặp lại Lứ khi Lứ đang thi hành án tại trại giam số 5- Thanh Hóa. Lứ được Chủ tịch nước xét duyệt đơn ân giảm xuống còn tù chung thân.
Lứ gặp chúng tôi khi được áp giải từ đồng về. Trại giam đang vào mùa gặt lúa. Mồ hôi nhễ nhại, Lứ lặng thinh không nói gì. Gần sáu năm chờ thi hành án tử, Lứ bảo cứ khoảng 3-4g sáng khi tiếng cửa lách cách từ buồng giam bên cạnh dẫn tù nhân đi thi hành án là Lứ lại thót tim. Sáng nào cũng ngỡ ngày mình dựa cột đã tới rồi. Gần sáu năm ngồi trong tù với nỗi chờ đợi thót tim như thế đã làm Lứ từ một cậu trai khỏe mạnh, nhanh nhẹn trở nên đờ đẫn. Cán bộ trại giam phải thường xuyên gọi Lứ lên nói chuyện để giúp Lứ ổn định tâm lý, thích nghi với môi trường mới.
Trước khi chúng tôi ra về, Lứ còn đọc số điện thoại của vợ mình và bảo: “Vợ em tên Phang. Chị nhắn vợ em nếu có điều kiện thì vào thăm em. Mang cho em vài bộ quần áo để em tắm. Em nhớ vợ con lắm!”.
Theo Tuổi Trẻ
Phía sau bản án tử hình - Kỳ 5: Gặp lại tử tù Xiêng Phênh
Được sự giúp đỡ của cơ quan chức năng hai nước Việt-Lào, chúng tôi đến trại giam thuộc Công an Bôlykhămxay (Lào) tiếp xúc với Xiêng Phênh, trùm ma túy đang đối mặt với án tử hình lần hai.
Hình ảnh đầu tiên khiến tôi bất ngờ là khi vừa rón rén bước ra khỏi cánh cửa sắt trại giam, Xiêng Phênh quỳ xuống chắp hai tay vái lia lịa anh quản giáo trại giam thay cho lời chào.
Vừa ra khỏi cửa sắt nhà giam, Xiêng Phênh tỏ ra rất "lễ phép" với quản giáo - Ảnh: V.T.
Tự tử không thành
Trùm Xiêng Phênh giải thích sở dĩ nói rành rọt tiếng Việt không phải là do học tiếng để buôn ma túy mà "hồi nhỏ ở tỉnh Phongsali, giáp biên giới Việt - Lào nên đã qua sông sang Điện Biên đi học chữ".
Chính đây là lợi thế về sau được Xiêng Phênh tận dụng triệt để khi tính chuyện bắt tay với đường dây ma túy của Vũ Xuân Trường (nguyên đại úy, lực lượng cảnh sát đặc nhiệm chống ma túy, phòng 5, C14) và Vũ Hữu Chỉnh (nguyên phó trưởng phòng phòng chống ma túy, phòng 8, Cục Cảnh sát kinh tế) và bị sa lưới tại ngã tư Giảng Võ - Đê La Thành (Hà Nội) năm 1995. Xiêng Phênh bị tuyên án tử hình.
Nhưng anh ta đã thoát án tử hình trước khi ra pháp trường ngày 21-6-1996 do khai ra Vũ Xuân Trường và Vũ Hữu Chỉnh. Tiếp đến, Xiêng Phênh được Chính phủ VN khoan hồng với năm lần giảm án trong 15 năm thụ án. Nhưng khi được trở về nước, Xiêng Phênh không từ bỏ con đường buôn bán ma túy.
Khi nghe câu hỏi này, Xiêng Phênh ngẩng khuôn mặt đầy đặn nhưng trắng bệch lên nói: "Trước đây buôn ma túy nên có nhiều tiền. Sau khi ra tù không biết làm gì để có nhiều tiền như trước nên nhắm mắt liều theo đường cũ".
Nghề Xiêng Phênh làm sau khi ra tù mà anh ta cho là không có nhiều tiền là nghề... nuôi gà. Xiêng Phênh hùn vốn cùng con gái Chăn Tha Lay mở trang trại gà với hàng trăm con. "Nhưng có lần cả trang trại gà bị trúng dịch. Gà chết là hết tiền. Nhiều khi bị bệnh nhưng không có tiền đi chữa bệnh. Túng thiếu như thế nên phải tìm đường buôn ma túy. Phải làm ăn lớn mới có nhiều tiền" - Xiêng Phênh nói. Đây là nguyên do khiến trùm ma túy nhớ về đường dây cũ, rồi tìm mọi cách tuồn ma túy qua biên giới Việt - Lào.
Tôi hỏi: "Theo đường cũ, ông có sợ bị bắt như lần trước không?". Xiêng Phênh trả lời: "Lúc đó do ham tiền và nghĩ có nhiều mẹo để tránh công an hai nước ".
Bẵng đi giây lát, bỗng Xiêng Phênh nói như hối hận: "Dù sao tôi cũng đã bị bắt lần thứ hai ngay trên đất Lào". Nói đoạn, anh ta lại chắp hai bàn tay giơ lên trước mặt chúng tôi: "Tôi sợ đến mức không thở được. Sợ nhất là khi bị bắt. Tôi cắn lưỡi định tự tử nhưng khi miệng sùi bọt mép tôi lại sợ chết" - Xiêng Phênh thú nhận.
Lúc ấy trung tá Nguyễn Xuân Sơn, cán bộ phòng phòng chống ma túy Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng Hà Tĩnh là người trực tiếp quật ngã Xiêng Phênh tại phòng số 7 khách sạn Viêng Thon, tỉnh Bôlykhămxay, khi anh ta đang ngồi chăm chú kiểm túi hàng gồm 39 bánh heroin.
Trung tá Sơn kể: "Do tôi ra đòn quá nhanh nên Xiêng Phênh không có thời gian chống cự ngoài một tiếng kêu thất thanh "chết rồi". Hai đồng đội của tôi đè sấp y xuống, anh ta lại kêu: "Nhiều người thế này em không trốn được đâu. Em biết em chết rồi, đừng còng tay em nữa".
Xiêng Phênh tại trại giam Công an Bôlykhămxay (Lào) - Ảnh: Vũ Toàn
"Tôi muốn nhìn thấy vợ con, nhưng..."
Trung tá Ô Khăm lật từng trang ghi chép trong quá trình điều tra về tên trùm này, cho biết: "Con gái của Xiêng Phênh đang bị giam trong trại giam thuộc Công an tỉnh Luang Prabang vì tội buôn bán ma túy đã hai năm nay. Sau khi ra tù, Xiêng Phênh trú tại bản Đồng Cà Lau, quận Xỉ Khọt Tạ Poong, TP Vientiane cùng với con rể. Từ đây anh ta và con rể thiết lập đường dây buôn bán ma túy mới. 39 bánh heroin bị bắt mới đây là hàng do con rể cung cấp. Nguồn hàng của con rể chủ yếu nhập từ Tam giác vàng về. Rất có thể đường dây ma túy mới của hai cha con Xiêng Phênh đã nhiều lần tuồn hàng qua biên giới sang VN và Campuchia".
...Dưới nắng trời hầm hập nhưng Xiêng Phênh hình như không hề biết nắng nóng. Qua khung cửa sổ của phòng hỏi cung, Xiêng Phênh nhìn về phía cánh cổng trại giam rồi hạ giọng: "Giờ không được ở với vợ con, tôi buồn và bấn loạn hơn lần trước nhiều. Trong thâm tâm tôi muốn người nhà đến thăm nhưng lại không muốn nhìn thấy ai hết vì sợ người nhà thấy cảnh tù tội của tôi họ sẽ khóc lóc, buồn phiền hơn".
Theo tâm sự của Xiêng Phênh, nhiều đêm trong trại giam anh ta nghĩ nhiều hơn ngủ và thường ngủ không tròn giấc. Nghĩ cảnh con gái Chăn Tha Lay cũng đang ở tù, Xiêng Phênh tỏ vẻ thương con lắm, vì mình mà con gái đi theo con đường tội lỗi này. Xiêng Phênh lại dằn lòng: "Chính cha con tôi đã làm khổ gia đình. Tôi nghĩ nếu mình chưa bị bắt thì không bao giờ tôi đi theo đường cũ. Không có tiền cũng không chết đâu mà sợ. Giờ thì án tử hình đang treo lơ lửng trên đầu tôi. Tôi ân hận nhưng hình như tất cả đã muộn. Cuộc đời tôi đã đến lúc khép lại".
Gương mặt trẻ của trung tá Ô Khăm - cán bộ phòng cảnh sát Công an Bôlykhămxay (người trực tiếp điều tra vụ án Xiêng Phênh) lấm tấm những giọt mồ hôi. Anh từ tốn nêu câu hỏi: "Thế ước nguyện của bị can lúc này là gì?".
Xiêng Phênh lại đưa hai bàn tay lên như vái lạy: "Tôi nhớ nhà và rất muốn được ở với vợ và con cháu một vài ngày. Tôi mơ được trở về để nuôi gà kiếm sống. Vì buôn hàng quốc cấm được nhiều tiền mà bị tử hình thì cuộc đời cũng chấm hết".
"Xiêng Phênh chắc chắn không thoát khỏi cái chết. Sau vụ Xiêng Phênh, chúng tôi vừa bắt 2 tấn cần sa và hơn 1.000 viên ma túy tổng hợp. Mới đây, Ủy ban Phòng chống ma túy Lào đã sửa đổi quy định với nội dung nghiêm khắc hơn trước. Ai tàng trữ, buôn bán 500g heroin, 3kg Methamphetamine hoặc 10kg tiền chất có thể bị tử hình (trước đây quy định tù 10 năm hoặc chung thân). Nạn buôn bán ma túy kiểu trùm Xiêng Phênh đang gia tăng, có tuần bắt bảy vụ. Chúng tôi bắt không xuể. Khổ nỗi nguồn ma túy từ Tam giác vàng về quá nhiều và rất khó kiểm soát. Đây là nguồn ma túy lớn của thế giới, ngăn chặn nó đang là bài toán rất khó. Hiện nạn tàng trữ và buôn bán ma túy ngày càng gia tăng, đặc biệt là xu hướng trồng cây anh túc và cần sa trên những diện tích lớn. Tình trạng này kéo theo tỉ lệ sử dụng và nghiện chất ma túy cũng đang tăng nhanh. Tháng 6-2011, Lào đã phát động chiến dịch phòng chống ma túy nhằm kêu gọi toàn thể xã hội nêu cao trách nhiệm trong phòng, chống, đặc biệt tập trung giáo dục giới trẻ trước mối đe dọa của ma túy. Chúng tôi đang quyết tâm không để Lào trở thành địa bàn trung chuyển ma túy sang các nước tiểu vùng sông Mekong và các quốc gia có chung biên giới như kết luận của Cơ quan Phòng chống ma túy và tội phạm của Liên Hiệp Quốc (UNODC) mới đây...".
Theo Tuổi Trẻ
Phía sau bản án tử hình - Kỳ 4: Làng... tử hình Cơn lốc ma túy quét qua nhiều làng quê nghèo ở các tỉnh phía Bắc khiến nhiều gia đình bỗng dưng giàu sụ rồi cũng bỗng dưng điêu đứng. Nhà có người đi tù, người lãnh án tử hình. Bố mẹ thi hành án, con cái bỏ nhà đi biệt xứ. Làng quê thêm nhiều căn nhà bỏ hoang, cỏ dại mọc đầy...