Phí kênh đào làm quan hệ Mỹ – Panama thêm sóng gió

Ngày 22/12, Tổng thống Panama Jose Raul Mulino đã tái khẳng định chủ quyền của nước này với kênh đào Panama sau khi Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đe dọa sẽ “đòi lại” kênh đào này.

Tàu thuyền di chuyển qua kênh đào Panama gần thành phố Panama ngày 28/8/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Trong thông điệp được đăng tải trên mạng xã hội X, Tổng thống Mulino khẳng định, mỗi mét vuông của kênh đào Panama và khu vực xung quanh đều thuộc về Panama và sẽ tiếp tục như vậy, đồng thời nhấn mạnh chủ quyền và nền độc lập của Panama là không thể thương lượng. Ông Mulino đồng thời khẳng định mức phí lưu thông qua kênh đào mà Panama đang áp dụng không được thiết lập “theo ý thích”.

Tổng thống Mulino đưa ra tuyên bố trên sau khi Tổng thống đắc cử Mỹ Trump cảnh báo sẽ lấy lại quyền kiểm soát của Mỹ đối với kênh đào Panama, cáo buộc Panama tính phí quá cao để sử dụng tuyến đường qua Trung Mỹ này. Phát biểu trước đám đông người ủng hộ ở Arizona, ông Trump cho biết Mỹ đã trao trả kênh đào này cho Panama nhưng đi kèm với các điều khoản. Tuy nhiên, nếu những điều khoản trên không được tuân thủ, Mỹ sẽ “đòi lại” kênh đào Panama.

Tuyến đường thủy quan trọng nối Đại Tây Dương và Ấn Độ Dương này, cho phép tới 14.000 tàu thuyền qua lại mỗi năm, chiếm 2,5% hoạt động giao thương đường biển toàn cầu.

Mỹ là nước sử dụng kênh đào Panama nhiều nhất, đồng thời cũng là nước đóng góp phần lớn nguồn lực để xây dựng kênh đào và quản lý lãnh thổ xung quanh trong nhiều thập kỷ.

Việc xây dựng kênh đào Panama bắt đầu vào năm 1904 dưới thời cựu Tổng thống Teddy Roosevelt. Vào thời điểm đó, đây được coi là một trong những thành tựu quan trọng nhất về chính sách đối ngoại của Mỹ. Quyền kiểm soát kênh đào đã được chuyển giao từ Mỹ sang Panama vào năm 1999 theo một thỏa thuận được ký kết vào năm 1977 dưới thời cựu Tổng thống Jimmy Carter .