Phép thử chưa từng thấy với đập Tam Hiệp

Khoảng 15 triệu dân ở miền nam Trung Quốc đang bị ảnh hưởng bởi trận lũ lụt tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ.

Lượng nước đổ về quá nhiều đang đe dọa các hồ chứa của đập thủy điện, trong đó có Tam Hiệp – con đập lớn nhất thế giới.

Ngập lụt ở tỉnh An Huy ngày 27/6. Ảnh: China Daily

Lượng mưa cao bất thường đang gây ngập lụt và hư hỏng nhiều nhà cửa. Ít nhất 106 người đã chết hoặc mất tích. Đợt mưa to đến mức người dân địa phương cho biết là họ chưa từng chứng kiến trong nhiều thập kỷ, khiến các con sông và hồ chứa nước bị tràn bờ. Năm nay, cuộc chiến chống COVID-19 đã ảnh hưởng đến công tác chuẩn bị ứng phó lũ lụt của Trung Quốc, Nhân dân Nhật báo nói.

Khi thời tiết xấu không có dấu hiệu dịu bớt dù đã kéo dài 31 ngày liên tục, các chuyên gia cảnh báo nguy cơ cao xảy ra lở đất, vỡ hồ chứa nước và đập thủy điện.

Ở Trung Quốc, hầu hết hồ chứa nước nhỏ được xây dựng từ những năm 1960 – 1970 và không đáp ứng được tiêu chuẩn cao, ông Brandon Meng, một kỹ sư thủy lợi ở TP Thâm Quyến, miền nam Trung Quốc, nói với báo New York Times. “Mỗi khi có thời tiết cực đoan, chúng rất dễ gặp nguy hiểm”, ông Meng đánh giá.

Đến nay, Hồ Bắc là tỉnh bị lũ lụt nghiêm trọng nhất. TP Vũ Hán, thủ phủ Hồ Bắc, là nơi đầu tiên của Trung Quốc gặp khủng hoảng COVID-19, giờ tiếp tục hứng lũ lụt. Nước bùn đục ngầu cao ngang người cũng gây ngập các tuyến phố và khiến người dân mắc kẹt trong ô tô ở Nghi Xương, một thành phố khác của Hồ Bắc thuộc lưu vực sông Trường Giang, nơi có đập thủy điện lớn nhất thế giới.

Ở Dương Châu, một thị trấn du lịch nổi tiếng với khung cảnh núi non tuyệt đẹp, một quan chức nói với tạp chí Southern Weekly rằng hôm 7/6, khu vực này trải qua trận mưa lớn mấy thập kỷ mới xuất hiện một lần. Hơn 1.000 khách sạn và nhà nghỉ cùng 5.000 cửa hàng bị hư hỏng, Southern Weekly đưa tin.

Ở Trùng Khánh, chính quyền thành phố cho biết tình hình lũ lụt trên đoạn sông Kỳ Giang, khúc đầu của sông Trường Giang, đang ở mức tồi tệ nhất kể từ năm 1940. Khoảng 40.000 người dân đã phải sơ tán, báo chí địa phương cho biết.

Áp lực tiếp tục tăng

Trung tâm khí tượng thủy văn quốc gia của Trung Quốc hôm qua cảnh báo khu vực tây nam nước này sẽ hứng một trận mưa lớn nữa từ hôm nay.

Lũ lụt nghiêm trọng ở lưu vực sông Trường Giang sẽ càng gây thêm áp lực lên đập Tam Hiệp. Theo quy định về quản lý sông của Trung Quốc, khi dòng chảy vào hồ chứa nước của đập Tam Hiệp đạt tốc độ 50.000m3/s và mực nước ở vùng giữa thị trấn Lianhuatang tăng lên mức đáng báo động thì lũ mới được đánh số.

Cùng ngày, Ủy ban tài nguyên nước Trường Giang đưa ra cảnh báo khẩn cấp về sự xuất hiện của “trận lụt số 1 trên sông Trường Giang năm 2020″. Đến sáng 2/7, lượng nước vào hồ chứa nước của đập Tam Hiệp đã đạt tốc độ 47.000m3/s và lên 50.000m3/s trong đầu giờ chiều hôm đó. Lượng nước này tương đương tốc độ của đợt lụt năm 1998.

Khi cảnh cáo về trận lụt số 1 được đưa ra, cư dân mạng tiếp tục đồn đoán về khả năng chịu đựng của đập Tam Hiệp vì nó đang phải qua bài kiểm tra khó nhất kể từ khi được hoàn thành vào năm 2003. Dù các quan chức Trung Quốc nhiều lần nói rằng nỗi lo con đập sẽ vỡ và gây hậu quả thảm khốc chỉ là “điều nhảm nhí”, nhưng họ không xua được lo ngại khi khu vực này vẫn tiếp tục hứng mưa lớn và lở đất, cộng thêm một trận động đất hôm 2/7. Trung tâm mạng lưới động đất Trung Quốc cho biết trận động đất chỉ có cường độ 3,2 độ richter ở tâm chấn chỉ nằm ở độ sâu 8km, dư luận vẫn lo ngại nguy cơ lở đất đe dọa đập Tam Hiệp.

Ủy ban này đưa ra cảnh báo “mức xanh” cho sông Ngô Giang, vùng hồ chứa đập Tam Hiệp, đoạn phía trên sông Trường Giang.