“Phép thử” cho nông sản Việt (bài 2): Những đơn hàng trễ hẹn

Năm 2019, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đạt mức tăng trưởng khá, tăng tới 22% so với năm 2018. Tuy nhiên, dịch viêm phổi do virus Corona đang khiến những đơn hàng trễ hẹn.

Đầu năm đã khó

Theo báo cáo của Bộ NNPTNT, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc năm 2019 tương đối khả quan khi tăng trưởng 22% so với năm 2018, trong đó một số sản phẩm có mức tăng trưởng mạnh như: Tôm tăng 17%, cá tra tăng 61,5%; mực và bạch tuộc tăng 16,1%.

Xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc năm 2019 tăng trưởng khá. Ảnh: T.L

Đặc biệt, năm 2019, Trung Quốc – Hongkong được coi là điểm sáng, điểm nhấn của bức tranh xuất khẩu (XK) cá tra Việt Nam với tốc độ tăng trưởng dương ổn định, đa dạng sản phẩm XK, nhiều phân khúc. Riêng tháng 12/2019, trong khi hầu hết các thị trường lớn đều có giá trị giảm thì XK cá tra sang thị trường Trung Quốc – Hongkong vẫn đạt gần 74 triệu USD, chiếm hơn 39% tổng XK cá tra và tăng 61,5% so với năm 2018.

Tính cả năm 2019, tổng giá trị XK cá tra sang thị trường này đạt 662,5 triệu USD, tăng 25,3% và chiếm 33% tổng XK cá tra. Khoảng cách về tỷ trọng trong tổng cơ cấu XK cá tra giữa Trung Quốc – Hongkong với các nước đứng sau ngày càng cách xa thêm. Nhiều doanh nghiệp, nhà quản lý đã hy vọng xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc trong năm 2020 sẽ tiếp tục khởi sắc.

Nhưng dịch cúm do virus Corona đang khiến nhiều mục tiêu đặt ra bị ảnh hưởng. Ngay sau khi dịch bùng phát mạnh ở Vũ Hán, nhiều nhà nhập khẩu Trung Quốc đã thông báo cho các doanh nghiệp XK thủy sản của Việt Nam tạm dừng việc giao hàng cho đến hết ngày 9/2/2020 hoặc cho đến khi có thông tin bình thường hóa các hoạt động xuất nhập khẩu từ Chính phủ Trung Quốc.

Cùng với đó, việc tạm dừng đường bay, khó khăn trong giao thông giữa hai nước sẽ gây ảnh hưởng lớn đối với hoạt động giao dịch, trao đổi của doanh nghiệp hai nước, đặc biệt đối với các hoạt động vận chuyển hàng hóa nông sản.

Ông Nguyễn Hoài Nam – Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến thủy sản Việt Nam (VASEP) nói: “Hiện nay, tác động hủy đơn hàng với mặt hàng thủy sản do dịch cúm do virus Corona chưa có, nhưng chậm đơn hàng, điều chỉnh đơn hàng đều có. Các đối tác hứa ngày 16/2 mới bắt đầu nhận hàng”.

Cũng theo ông Nam, một số hãng tàu biển lớn ngưng nhận các container hàng chở đi Trung Quốc. Các khách hàng lớn Nhật Bản đề nghị không đưa hàng qua Trung Quốc. Đối với EU, Mỹ, đầu năm họ sang đánh giá nhà máy, thăm nhà máy nhưng hiện nay ngừng hết. Một số khách hàng không sang, nhưng đánh giá từ xa.

Những doanh nghiệp xuất sang Trung Quốc sản lượng lớn, hiện đang tồn kho, chi phí tồn kho lớn, khoảng 0,9 – 1,1USD/pallet. Tại Trung Quốc, những khách hàng bán trực tiếp các nhà hàng, khi các hệ thống nhà hàng ngừng hoặc giảm thì các cửa hàng thực phẩm lớn giảm hoặc ngừng nhập vì không muốn mất chi phí lưu hàng hóa.

Theo nhận định của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), hoạt động xuất nhập khẩu, trong đó có mặt hàng thủy sản chắc chắn sẽ không tránh khỏi ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn và trung hạn (có thể từ 6 – 8 tháng) do nhu cầu tiêu thụ giảm.

Giá cua biển giảm 50%

Những tác động của dịch cúm do virus Corona đã tác động ít nhiều đến giá nhiều mặt hàng nông sản. Ngoài dưa hấu, mít Thái, thanh long…, những ngày này, người nông dân nuôi cua biển ở Cà Mau cũng đang đứng ngồi không yên vì mặt hàng này rớt giá mạnh.

Tại huyện Năm Căn (Cà Mau) giá cua biển giảm một nửa so với thời điểm trước Tết. Cụ thể, cua gạch loại ngon nhất giá trước tết là 650.000 đồng/kg, nay giảm còn 320.00 đồng/kg. Cua y loại 1 cũng giảm còn 250.000 đồng, cua y loại 2 giá còn 150.000 đồng/kg.

Anh Trần Văn Tòng (ngụ xã Tạ An Khương, huyện Đầm Dơi), cho biết: “Nhiều thương lái cho hay, từ khi có dịch bệnh, thị trường Trung Quốc không ăn hàng nên giá cua giảm liên tục”.

Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Đen – một thương lái thu mua cua ở huyện Đầm Dơi, thông tin: “Cua chủ yếu xuất sang Trung Quốc. Bây giờ thị trường bên đó không nhập nên nhiều thương lái không dám mua nhiều hàng. Hiện tại, mặt hàng cua được tiêu thụ chủ yếu ở nội địa, ở các nhà hàng, quán ăn”.

Ông Châu Công Bằng – Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Cà Mau thừa nhận, giá cua biển các loại giảm mạnh, có nơi thương lái không thu mua vì không có đầu ra. Tỉnh đã chỉ đạo phòng nông nghiệp các địa phương nắm sát tình hình dịch bệnh, nhằm đưa ra khuyến cáo kịp thời cho nông dân. Hiện Sở NNPTNT Cà Mau khuyến cáo người dân chậm thu hoạch cua chờ theo dõi diễn biến của thị trường.

Theo ông Nguyễn Đức Trung – Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản huyện Năm Căn, mỗi vụ cua dao động từ 4-6 tháng, nông dân chủ yếu nuôi theo kiểu gối vụ nên thời điểm nào cũng có cua đến lứa thu hoạch. Khi đó, nông dân bắt buộc phải thu hoạch, nếu không cua sẽ chết hoặc bỏ đi hết.

“Vì thế, nông dân đành chấp nhận bán với giá rẻ, lựa chọn vựa mua giá cao để bán chứ không còn cách nào khác” – ông Trung cho hay.

Theo Danviet