Phạt xe không chính chủ: Dân kêu là đúng!
Nếu chúng ta quy định trách nhiệm đối với người bán xe, mọi chiếc xe đều đảm bảo được làm thủ tục sang tên đổi chủ đầy đủ.
“Cần quy định trách nhiệm đối với người bán xe” – Nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đình Lộc nói
Quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ đối với lỗi “không chuyển quyền sở hữu phương tiện” đã có từ lâu. Và trên thực tế trước nay, nhiều trường hợp đã bị CSGT xử phạt về lỗi này.
Tuy nhiên từ khi Nghị định 71 ra đời và chính thức có hiệu lực với quy định tăng mức xử phạt, câu chuyện đã được nhiều người “mổ xẻ”. Nhiều người cho rằng quy định này làm khó người dân bởi số lượng xe mua bán không sang tên đổi chủ hiện nay quá nhiều.
Đặc biệt mới đây, một số chuyên gia và nhà hoạt động trong ngành luật cho rằng, mua bán xe thuộc quan hệ dân sự, không nên để quy định này trong Nghị định xử phạt hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ. Mặt khác, giao cho CSGT quyền và trách nhiệm kiểm tra, xử phạt về lỗi này cũng không phù hợp.
Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với nguyên Bộ trưởng Bộ Tư Pháp Nguyễn Đình Lộc.
Quan điểm của ông như thế nào về quy định xử phạt xe mua bán không chuyển quyền sở hữu?
Theo tôi, quy định về kiểm tra, xử phạt đối với hành vi này là hoàn toàn đúng đắn. Bởi lẽ, việc mua bán, cho tặng ô tô, xe máy mặc dù là quan hệ giao dịch dân sự. Nhưng đây không phải là quan hệ dân sự bình thường.
Phương tiện giao thông như ô tô xe máy là những thứ có thể gây ra t.ai n.ạn, làm nguy hiểm đến tính mạng người khác. Không thể coi nó như những tài sản khác được. Nên khi mua bán phải làm hợp đồng, thủ tục sang tên đổi chủ. Vậy nhưng, người dân từ lâu nay trao đổi mua bán quá dễ dãi.
Vậy theo ông, quy định xử phạt lỗi không sang tên đổi chủ xe cần áp dụng với người mua hay người bán?
Ở đây phải xem xét trách nhiệm của cả bên mua lẫn bên bán. Tôi xin nhấn mạnh, ô tô xe máy được gọi là “nguồn nguy hiểm cao độ”. Ở Mỹ hay nhiều nước khác, ngay cả ở Nga từ hồi chúng tôi học, người ta đã đ.ánh giá cao sự nguy hiểm của các phương tiện giao thông.
Khi lưu thông trên đường, người điều khiển xe gây t.ai n.ạn, người lái phải chịu trách nhiệm về hành vi mình gây ra. Tuy nhiên, cơ quan chức năng sẽ phải truy nguồn gốc chiếc xe. Chủ xe cũng phải chịu trách nhiệm vì đã giao xe cho người khác để dẫn đến t.ai n.ạn đó.
Cho nên, khi trao phương tiện cho ai, dù cho mượn hay mua bán, chủ xe đều phải có trách nhiệm. Không thể mua bán, cho tặng tùy tiện được. Anh phải thực hiện đầy thủ tục sang tên đổi chủ thì mới hết trách nhiệm với phương tiện.
Video đang HOT
Có ý kiến cho rằng giao quyền và trách nhiệm kiểm tra, xử phạt cho CSGT là không phù hợp?
Đây là phương tiện giao thông, CSGT là lực lượng hàng ngày tiếp xúc xử lý, giải quyết những sự cố do phương tiện giao thông gây ra. Nên giao quyền, trách nhiệm cho họ là hoàn toàn phù hợp.
Nếu quy định này là đúng, tại sao nhiều người dân lâu nay lại tỏ ra không đồng tình?
Ở đây có hai lý do. Thứ nhất, từ trước đến nay, mặc dù chúng ta có quy định xử phạt nhưng trong quản lý lại không chặt chẽ. Chúng ta để tình trạng mua bán trao đổi phương tiện giao thông quá dễ dãi nên nó diễn ra quá nhiều.
Nếu từ trước, chúng ta quy định trách nhiệm của người bán xe. Đó là: Khi bán xe cho người khác, anh phải thực hiện đầy đủ thủ tục hợp đồng, sang tên đổi chủ cho người mua, thông báo cho cơ quan chức năng.
Bởi như tôi nói ở trên, phương tiện giao thông là “nguồn nguy hiểm cao độ”, nếu giao cho ai, anh phải chịu trách nhiệm khi người đó gây t.ai n.ạn.
Vì chúng ta không quy định trách nhiệm cho người bán xe, để người ta tùy tiện bán xe cho người khác. Hiện tượng đi xe không sang tên đổi chủ quá nhiều, bây giờ lại khó giải quyết.
Thứ hai, chúng ta ra quy định nhằm giải quyết một vấn đề nào đó, chẳng hạn tăng mức xử phạt. Nhưng trước khi ra quy định lại không tính toán đến những vấn đề phát sinh xung quanh.
Hiện số người đi xe chưa sang tên đổi chủ tràn lan. Thậm chí nhiều người mua xe qua mấy đời chủ, không tìm lại được người đã bán cho mình. Nay thấy có quy định tăng mức xử phạt, họ sợ, muốn đi làm thủ tục sang tên đổi chủ nhưng không có đủ hợp đồng giấy tờ hợp lệ theo quy định nên không biết làm thế nào.
Đáng lẽ trước khi ra quy định tăng mức phạt hay siết chặt, chúng ta cần nghiên cứu giải pháp để tháo gỡ những vướng mắc đó cho người dân. Đằng này, chưa có giải pháp, chúng ta cứ ra quy định. Vô hình trung, các cơ quan nhà nước làm khó người dân và cũng tự làm khó mình.
Kể cả bên CSGT cũng vậy. Văn bản pháp luật thì đã ra rồi, chẳng lẽ lại không thực hiện.
Người dân bỗng nhiên thấy như bị cơ quan nhà nước làm khó dẫn đến hoang mang, lo lắng như thời gian qua. Người dân kêu là đúng!
Vậy theo ông, nên có giải pháp nào cho thủ tục sang tên đổi chủ phương tiện hiện nay?
Dứt khoát phải quy định trách nhiệm cho người bán xe. Trước khi giao xe cho ai phải đủ cơ sở pháp lý, làm hợp đồng, sang tên đổi chủ, thực hiện đúng nghĩa vụ với Nhà nước. Nếu người bán không thực hiện đầy đủ thủ tục, sẽ phải chịu trách nhiệm nếu chiếc xe đó vi phạm pháp luật hoặc gây t.ai n.ạn giao thông.
Nếu chúng ta quy định điều này ngay từ đầu, khi bán xe cho ai, người chủ đã phải nghiêm túc lo làm thủ tục. Mọi chiếc xe đều đảm bảo đã được làm thủ tục sang tên đổi chủ đầy đủ.
Trường hợp nhiều người mua xe qua nhiều đời chủ, không biết chủ ở đâu, chúng ta nên chúng ta nên vận dụng linh hoạt về thủ tục cho họ. Chẳng hạn nếu họ mua xe đã lâu, 3 năm hay 5 năm, và vẫn thường xuyên sử dụng. Người đó đã được coi là chủ của phương tiện. Cơ quan đăng ký nên làm thủ tục sang tên đổi chủ cho người ta.
Khi làm thủ tục, người đó có thể xin xác nhận của chính quyền địa phương, thậm chí một số người làm chứng rằng chiếc xe đó là qua mua bán, không trộm cắp, và đã được người đó sử dụng từ lâu, không phạm pháp…
Nhưng sự cho phép đó phải được tính toán và ra quy định, hướng dẫn bằng văn bản đảm bảo việc cơ quan đăng ký phương tiện không có lý do để “hành dân”. Từ đó người dân đến làm thủ tục không bị gây khó khăn, phiền hà. Như vậy người dân mới dễ dàng và nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật được.
Theo xahoi
Xe không chính chủ: Việc xử phạt là của ngành thuế chứ không phải công an
Việc phạt xe không chính chủ lúc này là không khả thi do nhiều nguyên nhân, kể cả nguyên nhân mức phí trước bạ cao khiến người mua ngại sang tên đổi chủ.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng: "Phạt xe không chính chủ lúc này khó khả thi"
Đây là ý kiến của ông Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch hiệp hội vận tải ô-tô Việt Nam khi trao đổi với PV về việc xử phạt đối với ô tô, xe máy vì không sang tên đổi chủ theo Nghị định 71.
- Đón nhận thông tin về Nghị định 71, rất nhiều người tỏ ra băn khoăn về tính khả thi cũng như mức phạt cao ngất ngưởng. Nhiều ý kiến cũng cho rằng, quy định này chỉ làm khó thêm cho người dân, trong hoàn cảnh họ đã phải chịu đủ các loại, thuế, phí khi mua xe. Quan điểm của ông thế nào?
- Trong khi tham gia sửa đổi nghị định 34 để ban hành Nghị định 71, Hiệp hội vận tải ô-tô Việt Nam cũng đóng góp với cơ quan soạn thảo nghiên cứu mức phạt để phù hợp với thu nhập của người dân Việt Nam. Ở các nước khác, khi thu nhập của họ cao thì mức phạt cũng cao. Còn ở Việt Nam, thu nhập còn thấp, việc đề ra mức phạt sao cho hợp lý để người ta cho thể chấp hành.
Biết rằng một số hành vi gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông như lạng lách, đ.ánh võng, chạy quá tốc độ thì cần tăng mức phạt để đảm bảo tính răn đe. Nhưng anh em lái xe, với hành vi chưa sang tên đổi chủ thì không gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Nếu mức phạt còn hơn cả t.iền lương/tháng của lái xe thì họ xẽ tìm cách xoay xở. Cái này có 2 mặt, tăng tính răn đe là tốt, nhưng mức phạt cao quá họ sẽ phải tính toán để có thêm thu nhập. Do vậy, chúng tôi đề nghị, mức phạt phải căn cứ trên thu nhập của dân chúng để đảm bảo hiệu quả thực thi của luật.
- Ông có lo ngại tình trạng "chung chi" cho cảnh sát giao thông gia tăng? Chẳng hạn như trước kia, với mức phạt 100 - 200 nghìn đồng, người dân sẵn sàng đưa hối lộ cảnh sát giao thông một nửa số t.iền đó. Nay phạt tới 10 triệu đồng, đương nhiên con số đó cũng phải tăng lên?
- Thật ra việc "chung chi" đã có từ lâu chứ không phải không có. Mặc dù lực lượng cảnh sát giao thông cũng tìm cách xử lý vấn đề này, nhưng việc "chung chi" vẫn tồn tại. Thông thường, mức phạt càng cao thì số t.iền "chung chi" cũng càng lớn. Điều đó là một thực tế.
Nay mức phạt tăng lên thì dù công an có làm tích cực hơn nữa thì tình trạng "chung chi" chắc là không hết được. Và rõ ràng mức phạt cao hơn thì mức "chung chi" cũng phải tăng lên. Còn tăng lên hay giảm đi là tùy giải pháp của ngành công an quyết định.
- Ông có cho rằng, sở dĩ có một lượng lớn xe không chính chủ hiện nay là do thủ tục hành chính quá rườm rà, cũng như mức phí trước bạ quá cao?
- Đối với ô-tô, việc phạt không chính chủ lúc này là không khả thi vì khi tôi mua chiếc xe đã phải nộp phí trước bạ 20% rồi, đến khi bán lại cho người khác ở Hà Nội lại mất 12% nữa, nếu qua vài lần chuyển nhượng, giá trị số t.iền phải nộp có khi ngang bằng chiếc xe. Do mức phí trước bạ cao đến mức không thể chấp nhận được nên người ta không muốn sang tên.
Do lịch sử để lại, rất nhiều xe máy không chính chủ
Theo tôi, phí trước bạ phải ở mức người dân chấp nhận được khi sang tên quyền sở hữu. Nếu Nhà nước giảm mức phí trước bạ, có thể việc sang tên đổi chủ sẽ được tiến hành một cách đầy đủ hơn. Theo tôi, nếu giảm phí trước bạ, chỉ trong vòng 6 tháng, họ sẽ chuyển đổi chủ sở hữu sang chính chủ ngay.
Riêng tôi, tôi đồng tình việc mua xe phải sang tên chính chủ để xác định quyền sở hữu của người sử dụng. Ngoài ra cũng tạo thuận lợi choc ơ quan thực thi pháp luật xác định trách nhiệm của chủ phương tiện khi xảy ra t.ai n.ạn hoặc liên quan. Nhưng việc đưa vào phạt xe không chính chủ ngay thì có lẽ khó hiệu quả. Chúng ta cần làm rõ điều này, để khi người dân có điều kiện sang tên đổi chủ chính chủ, sau đó sẽ xử phạt những trường hợp không chấp hành.
Riêng ô-tô, họ có rất nhiều hình thức có thể không phải sang tên đổi chủ, nhưng cũng không thể xử phạt họ. Chẳng hạn, trong luật Dân sự có hợp đồng ủy quyền, nếu sang tên, tôi mất 12% phí, nhưng tôi làm hợp đồng ủy quyền có công chứng thì coi như tài sản đó hợp pháp và có thể lưu thông bình thường. Do vậy, muốn người dân không trốn tránh pháp luật thì chính sách cũng phải tạo thuận lợi cho người dân khi chấp hành pháp luật.
- Nhiều người cho rằng, Nghị định 71 đã tạo điều kiện cho CSGT can thiệp quá sâu vào những lĩnh vực không phải trách nhiệm quản lý của mình. Lẽ ra, việc xử phạt phải thuộc ngành thuế chứ không phải công an. Ông có nghĩ như vậy?
- Tôi đồng tình với quan điểm này vì Nghị định 71 là sửa đổi của Nghị định 34 về xử phạt vi phạm hành chính các hành vi vi phạm giao thông. Xe không chính chủ, mua rồi chưa sang tên đổi chủ thực tế không ảnh hưởng gì đến an toàn giao thông cả, chỉ khi xảy ra t.ai n.ạn hoặc những vụ việc liên quan thì khó điều tra hơn thôi.
Còn không ai nói vì đi xe mượn mà mất an toàn. Do vậy, khi sửa đổi ban hành Nghị định 71 lại không đúng nội hàm của Nghị định 34 vì bản chất của Nghị định 34 là xử phạt những hành vi vi phạm an toàn giao thông. Tôi đi xe mượn hoặc xe không chính chủ thì làm sao lại nói không an toàn. Chỉ cần có bằng lái xe, có đăng kiểm đầy đủ là được. Do vậy, việc đưa vào Nghị định 71 quy định về xử phạt xe không chính chủ có vẻ không đúng chỗ và nên để cơ quan thuế xử phạt chứ không phải lực lượng cảnh sát giao thông.
- Nhiều ý kiến cho rằng, 40- 50% xe không chính chủ hiện nay là do yếu tố lịch sử để lại. Nếu các xe đăng ký từ ngày 1/1/2013 mà không chính chủ thì sẽ phạt theo Nghị định 71 vì lúc này nguời dân đã được tuyên truyền và nắm rõ qui định và luật. Còn các xe đã đang ký từ năm 2012 trở về trước, các cơ quan chức năng nên tạo điều kiện cho nhân dân sang tên đổi chủ với chi phí dịch vụ hợp lý chứ không phải cao như bây giờ. Ông có đồng tình với ý kiến này?
- Đúng vậy. Tôi cho rằng xe chính chủ và không chính chủ có nhiều nguyên nhân. Đối với xe máy, trước đây Hà Nội quy định mỗi người chỉ được sở hữu một chiếc xe, do vậy có tình trạng nhờ người đứng tên đăng ký hộ. Cho nên đến nay việc tìm đúng chính chủ chiếc xe đó cũng khó.
Do lịch sử để lại, có khi người đứng tên chính chủ của chiếc xe có thể đi nước ngoài hoặc đã mất thì sao. Do vậy phải có cách tháo gỡ để người dân bớt khó khăn. Chẳng hạn, những trường hợp trước đây nhờ người đứng tên đăng ký hộ thì phải tháo gỡ.
Theo tôi, để khắc phục tình trạng này, Nhà nước phải điều chỉnh mức phí trước bạ, về thủ tục hành chính. Thậm chí, với xe máy, qua nhiều chủ rồi, biết đâu chủ đầu tiên để sang tên. Do vậy, phải có biện pháp để tháo gỡ vướng mắc cho người dân. Chẳng hạn, căn cứ hồ sơ gốc của công an quản lý và giấy tờ xe hiện tại nếu đúng thì sang tên cho người sở hữu cuối cùng, người đang sở hữu cũng phải cam đoan trách nhiệm của mình, cam kết mua lại hoàn toàn hợp pháp kèm theo giấy mua xe (kể cả giấy viết tay) thì tạo điều kiện cho họ sang tên, đổi chủ.
Theo xahoi
Luật sư hướng dẫn thủ tục chuyển quyền sở hữu xe Thủ tục đăng ký chuyển quyền sở hữu xe đã được hướng dẫn cụ thể tại Thông tư 36/2010/TT-BCA của Bộ Công an. Bộ Công an ước tính, hiện khoảng 30-40% xe đang sử dụng là mua bán lòng vòng qua nhiều chủ (Ảnh minh họa) Luật sư Nguyễn Chiến, Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Luật sư Việt Nam đã có bài...