Phát triển vùng sản xuất lúa gạo chất lượng cao

Với gần 90.000 ha mỗi vụ, Hà Nội là một trong những địa phương có diện tích lúa lớn của cả nước.

Để phát huy hiệu quả canh tác, nâng cao giá trị hạt gạo Thủ đô trên thị trường trong nước và quốc tế, thành phố đã triển khai nhiều giải pháp, khuyến khích các địa phương tập trung phát triển cánh đồng mẫu lớn, vùng lúa chất lượng cao đạt tiêu chuẩn xuất khẩu…

Cán bộ Sở NN&PTNT Hà Nội kiểm tra lúa chất lượng cao tại huyện Thạch Thất, tháng 6-2021. Ảnh: Thanh Bạch

Hiệu quả thực tế

Là địa phương còn ít diện tích đất lúa (gần 600ha lúa chuyên canh), Đan Phượng đã có sự chuyển dịch lớn trong việc lựa chọn các giống lúa chất lượng cao vào thâm canh theo hướng hữu cơ. Theo ông Thiều Văn Son, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Đan Phượng, vụ xuân 2021, huyện đã đưa giống lúa ST25 – giống lúa gạo từng được bình chọn là ngon nhất thế giới về thâm canh theo hướng hữu cơ. Kết quả, giống lúa ST25 trồng tại xã Thọ An đạt năng suất 63,3 tạ/ha, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí của gạo đặc sản, được thị trường trong nước và quốc tế ưa chuộng…

Còn với huyện Ứng Hòa, một trong những vùng chuyên canh lúa lớn của thành phố với hơn 8.000ha cũng đã xây dựng được bộ giống lúa chất lượng cao chiếm hơn 70% diện tích, trong đó hơn 3.700ha lúa Japonica gieo trồng theo hướng VietGAP và hữu cơ.

Bà Cao Thị Thủy, Giám đốc Hợp tác xã Sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Đoàn Kết, đơn vị liên kết sản xuất lúa gạo chất lượng cao của huyện Ứng Hòa chia sẻ: Sản phẩm gạo Khu Cháy của hợp tác xã – chủ lực là các loại trong nhóm lúa Japonica đã được gieo trồng trên cánh đồng mẫu lớn, quy trình sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, nhiều vùng đang tiến tới hữu cơ; sản phẩm được thu hoạch, sơ chế, đóng gói theo quy trình khép kín…

Tương tự, xã Đồng Phú (huyện Chương Mỹ) cũng đã xây dựng thành công vùng lúa hữu cơ gần 50ha, nhiều doanh nghiệp đặt hàng, cam kết tiêu thụ gạo Đồng Phú, trong đó có cả xuất khẩu sang thị trường Mỹ.

Nói về chất lượng lúa gạo của Hà Nội, bà Phùng Thị Thu Hương, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại và Xuất khẩu Green Path Việt Nam khẳng định: “Chỉ tính riêng vùng lúa hữu cơ Đồng Phú (huyện Chương Mỹ), vụ xuân năm 2020 chúng tôi đã sản xuất 10 tấn gạo để chào hàng sang Australia, Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc… Hiện đơn vị tiếp tục mở rộng đầu tư vùng lúa hữu cơ phục vụ cho xuất khẩu.

Tuy nhiên, bà Phùng Thị Thu Hương cũng trăn trở: Hà Nội đã có những vùng lúa gạo chất lượng cao, nhưng cơ sở hạ tầng như nhà máy sơ chế, đóng gói, tập kết kho còn quá nhỏ lẻ… Trong khi đó, để có mặt tại các thị trường khó tính như Mỹ, Australia…, lúa gạo Hà Nội phải đáp ứng được các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, an toàn vệ sinh thực phẩm… Hạn chế này rất cần được sớm khắc phục.

Cùng quan điểm này, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan cũng khẳng định, hiện thành phố đã có các vùng lúa chất lượng cao nhưng thương hiệu lúa gạo của Hà Nội lại chưa tương xứng với tiềm năng. Hà Nội cần tổ chức, quy hoạch các vùng lúa theo cánh đồng mẫu lớn; đồng bộ từ khâu sản xuất đến thu hoạch, tạo thành chuỗi giá trị.

Nâng cao giá trị lúa gạo Thủ đô

Để phát triển vùng lúa gạo chất lượng cao, ngành Nông nghiệp Hà Nội đặt mục tiêu từ nay đến năm 2025, duy trì và phát triển 200 vùng sản xuất lúa Japonica và lúa chất lượng cao theo hướng an toàn, VietGAP, hữu cơ, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

Với tính hiệu quả trên thực tế, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Thương mại và Xuất khẩu Green Path Việt Nam Phùng Thị Thu Hương khẳng định, thời gian tới, công ty sẽ thiết lập một dự án đầu tư xây dựng khu phức hợp tại Hà Nội, gồm trung tâm kiểm định, cung cấp dịch vụ cho hàng hóa nông sản xuất khẩu. Bên cạnh đó còn có các đề án phục vụ trực tiếp hỗ trợ xuất khẩu, gồm: Sơ chế đóng gói, kho bảo quản, dịch vụ vận chuyển…

Ở góc độ địa phương, Phó Chủ tịch UBND huyện Ứng Hòa Ngô Tiến Hoàng khẳng định: Để thương hiệu gạo Khu Cháy của huyện vươn ra thế giới, cùng với việc xây dựng bộ giống, bảo đảm quy trình canh tác an toàn, hoàn thiện các mô hình lúa hữu cơ, địa phương sẽ tạo mọi điều kiện thu hút, liên kết doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất – tiêu thụ và thúc đẩy phát triển công nghệ sau thu hoạch. Còn Phó Chủ tịch UBND huyện Đan Phượng Nguyễn Thạc Hùng thông tin, huyện sẽ tiếp tục mở rộng vùng trồng các loại lúa gạo có chất lượng, giá trị cao gắn với chuỗi liên kết nội địa và xuất khẩu…

Trước những tiềm năng của lúa gạo thành phố, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Tạ Văn Tường nhấn mạnh: Đối với diện tích lúa kém hiệu quả, kiên quyết chuyển đổi sang cây trồng khác; diện tích còn lại sẽ quy hoạch vùng sản xuất, xây dựng cánh đồng mẫu lớn, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đưa cơ giới hóa vào sản xuất. Thành phố sẽ đầu tư và vận động các địa phương đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, giao thông thủy lợi cho những vùng chuyên canh. Đặc biệt, thành phố khuyến khích, tạo cơ chế cho doanh nghiệp và hợp tác xã liên kết với nông dân, hình thành các chuỗi giá trị lúa gạo khép kín. Qua đó gia tăng năng suất, chất lượng, giá trị và nâng tầm thương hiệu sản phẩm lúa gạo của Thủ đô.