Phát triển nguồn nhân lực là chìa khóa để nâng cao năng suất lao động
Các nước thành viên ASEAN đều nhân thấy phát triển nguồn nhân lực chính là chìa khóa đê nâng cao năng suất lao động và nâng cao tính cạnh tranh của khu vực để phù hợp với một thế giới công việc đang đổi thay.
Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) Đào Ngọc Dung nhấn mạnh như trên trong phát biểu chào mừng Hội nghị cấp Bộ trưởng ASEAN về “Phát triển nguồn nhân lực trong một thế giới công việc đang đổi thay”, chiều 16/9.
Hội nghị do Bộ LĐ-TB&XH chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức dưới hình thức trực tuyến tại hơn 70 điểm cầu trong khu vực. Hội nghị được coi là một trong những điểm nhấn quan trọng trong năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam. Đây là một sự kiện đăc biêt bơi đây la lần đầu tiên môt hôi nghi câp Bô trương ASEAN được tổ chức với sự tham dự của cả các Bộ trưởng phụ trách lĩnh vực lao động và Bộ trưởng phụ trách lĩnh vực giáo dục của các nước thành viên ASEAN.
Tại đầu cầu Hà Nội, Hội nghị có sự tham gia và chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam Phùng Xuân Nhạ và đại diện nhiều Bộ, ngành, tổ chức trong và ngoài nước.
Con người là trung tâm phát triển
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung phát biểu tại hội nghị (Ảnh: TG)
Phát biểu chào mừng hội nghị, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, chúng ta đang sống và làm việc trong một thời đại khi tiến bộ khoa học công nghệ đang co tác động sâu săc lên moi măt cua đời sống kinh tế, chính trị va xã hội của tất cả các nước. Ứng dụng công nghệ và số hóa là nhân tô góp phần quan trọng trong việc nâng cao năng suất lao động, tạo điều kiện cho việc ra đời và phát triển các san phâm mơi, cac mô hình san xuât kinh doanh mới, thị trường mới và cơ hội việc làm mơi. Nhưng đông thơi, đôi mơi công nghê cũng đặt ra không ít những thách thức do sự gia tăng tính phân đoạn trong quy trình sản xuất, lam xuât hiên các công viêc đoi hoi kiên thưc va kỹ năng mới. Ngoai ra, thê giơi viêc lam cung đang co nhưng sư thay đôi sâu săctrươc nhưngtac đông của biến đổi khí hậu, của xã hội già hóa, cua dich bênh và đặc biệt là đại dịch COVID-19 đang diên ra hiên nay.
“Nhân thưc đươc nhưng cơ hôi cung thach thưc đăt ra tư nhưng tac đông trên, các nước thành viên ASEAN đều nhân thấy phát triển nguồn nhân lực chính là chìa khóa đê nâng cao năng suất lao động và nâng cao tính cạnh tranh của khu vực để phù hợp với một thế giới công việc đang đổi thay” – Bộ trưởng Đào Ngọc Dung phát biểu.
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, phat triên nguôn nhân lưc cung chính là môt trong nhưng mục tiêu lâu dài, la kim chỉ nam cho sư phát triển của Cộng đồng ASEAN như đa được ghi trong Hiến chương ASEAN. Trong điều kiện thế giới đang đổi thay nhanh chóng, ASEAN luôn xác định lấy con người là trung tâm của quá trình phát triển, bởi xét đến cùng thì tăng trưởng và phát triển bền vững cũng chinh là để phát triển con người và vì con người. Vi vây, Viêt Nam đa chon phát triển nguồn nhân lực là một trong những ưu tiên của Cộng đồng Văn hóa – Xã hội ASEAN, góp phần thúc đẩy phát triển của Cộng đồng Kinh tế, tăng cường khả năng chủ động thích ứng của ASEAN.
Trong phát biểu chào mừng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho rằng, để chuẩn bị cho nguồn nhân lực trong bối cảnh toàn cầu hoá, trước tiên, ngành giáo dục trong khu vực cần nâng cao chất lượng giáo dục tại mỗi quốc gia. Trong thập kỉ vừa qua, khối ASEAN nói chung đã có bước tiến đáng kể trong các chỉ số tiến bộ xã hội, đặc biệt là về giáo dục cơ bản. Chính phủ các nước thành viên cũng thể hiện quyết tâm và ủng hộ đối với hội nhập quốc tế giáo dục đại học. Vai trò của khối giáo dục sau phổ thông, bao gồm các trường đại học, giáo dục nghề nghiệp, đang ngày càng được đẩy mạnh trong nâng cao năng lực tư duy, kĩ năng chuyển đổi của lực lượng lao động và hỗ trợ kết nối giữa kênh lao động và kênh giáo dục.
Theo Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ, đầu tư phát triển nguồn nhân lực không chỉ là đào tạo mới và đào tạo lại mà còn là công nhận và tận dụng nhân lực có trình độ đã qua đào tạo. Cộng đồng kinh tế ASEAN đã thống nhất ký kết các thỏa thuận công nhận lẫn nhau về lao động kỹ năng ở tất cả các trình độ. Mạng lưới các trường đại học Đông Nam Á được thành lập vào năm 1995 theo thỏa thuận của các Bộ trưởng Giáo dục ASEAN, cho tới nay đã phát triển bao gồm 30 trường đại học thành viên chính thức thuộc 10 nước, trong đó có 3 trường đại học của Việt Nam. Theo Bộ trưởng, đây là một dấu mốc lớn trong công nhận một cách công bằng về chất lượng lao động giữa các quốc gia trong nội khối ASEAN.
Đặc biệt, khung tham chiếu trình độ ASEAN (AQRF) được bộ trưởng kinh tế các nước ASEAN thông qua năm 2014 là một nỗ lực chung của các nước thành viên tạo ra một nền tảng để so sánh, đối chiếu các văn bằng, trình độ. Khung tham chiếu này cũng sẽ hướng đến hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển của học tập suốt đời ở các nước thành viên thông qua phát triển các tiếp cận mới để xác thực các kết quả học tập tích lũy được của mọi người…
Tạo điều kiện thuận lợi để khu vực tư nhân tham gia đầu tư phát triển nguồn nhân lực
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết, trước khi xuất hiện đại dịch COVID-19, trên thế giới, trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và ASEAN đã có rất nhiều diễn đàn ở các cấp độ bàn về phát triển nguồn nhân lực trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. “Dù ở cấp độ nào, giác độ nào, chúng ta đều khẳng định phải tăng cường đổi mới giáo dục để mọi người dân, ngay từ khi còn nhỏ phải được thôi thúc, khơi dậy sáng tạo, được rèn luyện kỹ năng thích ứng với sự thay đổi” – Phó Thủ tướng phát biểu.
Video đang HOT
Theo Phó Thủ tướng, không chỉ có giáo dục, đào tạo, mà tất cả các chính sách về an sinh xã hội, tạo lưới an sinh, xóa đói, giảm nghèo… cũng cần thay đổi. Bên cạnh những cơ chế truyền thống, phải thêm những cơ chế để tất cả người lao động có cơ hội và nhận thức được nghĩa vụ phải tự cập nhật kiến thức, phải trang bị kỹ năng nghề nghiệp mới, thậm chí luôn sẵn sàng để chuyển đổi nghề nghiệp.
Bên cạnh đó, phải thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác đa phương, đa chiều, thiết lập các mạng lưới, cơ chế kết nối rất linh hoạt giữa các Chính phủ với nhau, với các tổ chức, doanh nghiệp và giữa mọi người dân. Mọi chính sách, trong đó có chính sách lao động, cần được hoạch định dựa trên quy mô và tầm nhìn, không chỉ bó hẹp ở tổ chức, cộng đồng, quốc gia mà phải mở ra ở tầm khu vực và thế giới.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu tại hội nghị (Ảnh: TG)
Phó Thủ tướng lưu ý, phát triển nói chung và phát triển nguồn nhân lực đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội với vai trò định hướng, dẫn dắt của Nhà nước, sự tham gia của mọi người dân và đặc biệt là sự tham gia của khu vực kinh tế tư nhân. “Chúng ta khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi nhất để khu vực tư nhân tham gia đầu tư vào phát triển nguồn nhân lực chính là giải pháp quan trọng trong phát triển bền vững trong tương lai” – Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.
Theo Phó Thủ tướng, phát triển nguồn nhân lực là một trong 03 ưu tiên hàng đầu của Cộng đồng ASEAN được ghi trong Hiến chương ASEAN. Các hoạt động ở các cấp độ trong từng quốc gia, với các nước ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác chiến lược, đối tác hợp tác đều rất chú trọng việc này, và đã có nhiều hoạt động, sáng kiến cụ thể như: Xây dựng Khung tham chiếu trình độ ASEAN, hay tạo ra các không gian giáo dục đại học để sinh viên các nước ASEAN có thể qua lại với nhau. Đặc biệt, việc ra mắt Hội đồng Giáo dục nghề nghiệp ASEAN ngày hôm nay cũng là thêm một minh chứng cụ thể, sinh động.
Những nỗ lực như vậy cần được tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ, liên tục để có thể thực hiện thành công Tuyên bố ASEAN về Phát triển Nguồn nhân lực trong một thế giới công việc đang thay đổi, đáp ứng yêu cầu của nền sản xuất mới của xã hội tương lai.
“Việt Nam cam kết luôn tích cực phối hợp chặt chẽ cùng các thành viên, các đối tác trong thực hiện Lộ trình này, biến cam kết chính trị trở thành hiện thực, để có rất nhiều cơ hội cho người lao động, cho DN và cho một cộng đồng ASEAN ngày càng thịnh vượng” – Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định.
Nhân lực cho tương lai cần những cơ chế mới
Để phát triển nguồn nhân lực cho tương lai, chúng ta cần những cơ chế mới để tất cả người lao động có cơ hội và nhận thức được nghĩa vụ phải tự cập nhật kiến thức, được trang bị kỹ năng nghề nghiệp mới, thậm chí luôn sẵn sàng để chuyển đổi nghề nghiệp.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh nhấn mạnh thế giới đã và đang trải qua những biến đổi to lớn, trong đó có chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp 4.0, các vấn đề an ninh phi truyền thống... Ảnh: VGP/Đình Nam
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh điều này tại Hội nghị cấp Bộ trưởng ASEAN về Phát triển nguồn nhân lực cho thế giới công việc đang đổi thay, chiều 16/9.
Hội nghị diễn ra với hình thức trực tuyến với sự tham gia của khoảng 150 đại biểu ở 70 điểm cầu trên toàn nội khối ASEAN, bao gồm các Bộ trưởng Lao động ASEAN; các Bộ trưởng Giáo dục ASEAN; Tổng Thư ký ASEAN; Trưởng đại diện các tổ chức quốc tế, các đối tác đối thoại của ASEAN.
Tại điểm cầu Hà Nội, Việt Nam, có khoảng 150 đại biểu với sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung; Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ; lãnh đạo một số bộ, ngành, viện nghiên cứu, Đại sứ các nước thành viên ASEAN, Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản tại Việt Nam, một số trường đại học, trường nghề, các hiệp hội và các doanh nghiệp.
Mục tiêu của Hội nghị nhằm thúc đẩy hợp tác ASEAN về phát triển nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu phát triển của công nghệ, yêu cầu của người lao động và người sử dụng lao động, cùng kiến tạo tương lai của một ASEAN thống nhất, gắn kết chặt chẽ.
Đồng thời, tăng cường quan hệ đối tác giữa ASEAN và các nước đối thoại, các nhà tài trợ trong phát triển nguồn nhân lực; đóng góp các kết quả cụ thể để đưa vào Hội nghị Cấp cao ASEAN tháng 11/2020.
Khơi dậy sáng tạo, thích ứng với sự thay đổi
Phát biểu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh thế giới đã và đang trải qua những biến đổi to lớn, trong đó có chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp 4.0, các vấn đề an ninh phi truyền thống và trực tiếp hiện hữu nhất vào thời điểm này là dịch bệnh.
Nhiều ngành sản xuất, nhiều phương thức sản xuất sẽ được thay thế. Nhân công sẽ bị đào thải. Và những ngành nghề mới, phương thức mới, việc làm mới sẽ ra đời.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra, trong 10-15 năm tới khoảng 1/3 công việc hiện tại sẽ bị thay thế bởi máy móc, trí tuệ nhân tạo; khoảng 40% lao động toàn cầu sẽ phải bổ sung kỹ năng mới để đáp ứng yêu cầu công việc. Tỷ lệ này ở ASEAN còn cao hơn. Một nghiên cứu của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) ở 5 nước ASEAN dự báo 56% việc làm trong các nước này có thể bị ảnh hưởng nặng, thậm chí thay thế bởi tự động hóa trong vài thập kỷ tới.
Đặc biệt, từ đầu năm 2020 tới nay, đại dịch COVID-19 đã tác động tới 2,7 tỷ lao động, chiếm khoảng 81% lực lượng lao động trên toàn thế giới. Riêng một nghiên cứu chưa đầy đủ, vào quý II năm 2020 đã có 480 triệu việc làm bị mất, con số này trong khu vực ASEAN là trên 42 triệu.
Theo Phó Thủ tướng, trước khi xuất hiện đại dịch COVID-19, trên thế giới, trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương và ASEAN đã có rất nhiều diễn đàn ở các cấp độ bàn về phát triển nguồn nhân lực trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0.
Dù ở cấp độ nào, giác độ nào, các diễn đàn này đều khẳng định phải tăng cường đổi mới giáo dục để mọi người dân, ngay từ khi còn nhỏ, phải được thôi thúc, khơi dậy sáng tạo, được rèn luyện kỹ năng thích ứng với sự thay đổi.
Đối với các nước châu Á, Phó Thủ tướng cho rằng việc khuyến khích tư duy đổi mới, cổ vũ cái mới, "không chỉ đơn thuần biết vâng lời" mà vẫn giữ được khuôn phép truyền thống là vô cùng quan trọng.
Bên cạnh giáo dục trong nhà trường cần đặc biệt chú ý giáo dục người lớn, học tập suốt đời và phổ biến tri thức cho người dân để tất cả mọi người, mọi tầng lớp, mọi lứa tuổi, đều có thể tiếp cận nhanh, tham gia vào cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 một cách chủ động nhất.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Không chỉ có giáo dục, đào tạo, mà tất cả các chính sách về an sinh xã hội, tạo lưới an sinh, xóa đói, giảm nghèo... cũng cần thay đổi. Bên cạnh những cơ chế truyền thống, cần có những cơ chế mới để tất cả người lao động có cơ hội và nhận thức được nghĩa vụ phải tự cập nhật kiến thức, được trang bị kỹ năng nghề nghiệp mới, thậm chí luôn sẵn sàng để chuyển đổi nghề nghiệp.
Mặc dù đại dịch COVID-19 xuất hiện, nhiều vấn đề mới nổi lên nhưng những yêu cầu nói trên vẫn hiện hữu.
Thúc đẩy hợp tác đa phương, đa chiều, kết nối linh hoạt
Phó Thủ tướng phân tích thêm về những tác động của đại dịch COVID-19 không chỉ làm đứt gãy chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến lao động trong các ngành sử dụng nhiều lao động, lao động gia đình, lao động đơn lẻ, thậm chí lao động tự do kiếm sống qua ngày, mà còn dẫn đến nguy cơ một bộ phận người dân sẽ bị bần cùng hóa và một bộ phận trẻ em bị tước đi cơ hội phát triển.
Đại dịch COVID-19 đặt ra yêu cầu phải nhìn nhận lại thói quen làm việc, tiêu dùng để có cơ chế, chính sách tổ chức lại cho phù hợp hơn. Ở những nước nào người dân có thói quen tích lũy và có tính tương trợ cộng đồng cao thì khả năng thích ứng dường như tốt hơn với những giải pháp giãn cách xã hội dài ngày.
Theo Phó Thủ tướng, với sự phát triển của khoa học công nghệ cũng như mối đe dọa thường xuyên của các yếu tố an ninh phi truyền thống, chúng ta càng phải thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác đa phương, đa chiều, thiết lập các mạng lưới, cơ chế kết nối rất linh hoạt giữa các Chính phủ với nhau, với các tổ chức, doanh nghiệp và giữa mọi người dân.
Mọi chính sách, trong đó có chính sách lao động, cần được hoạch định dựa trên quy mô và tầm nhìn, không chỉ bó hẹp ở tổ chức, cộng đồng, quốc gia mà phải mở ra ở tầm khu vực và thế giới.
Sự tham gia đồng đảo của các đối tác đến từ ASEAN và nhiều khu vực trên thế giới tại Hội nghị lần này càng minh chứng cho sự cần thiết và tầm quan trọng phải kết nối đa phương, đa chiều ở quy mô rộng hơn.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và các đại biểu dự Hội nghị tại điểm cầu Hà Nội. Ảnh: VGP/Đình Nam
Cộng đồng DN có vai trò ngày càng lớn
Đề cập đến vai trò của khu vực kinh tế tư nhân trong phát triển nói chung và phát triển nguồn nhân lực, Phó Thủ tướng nhìn nhận những năm gần đây chúng ta thấy ngày càng rõ trách nhiệm xã hội ngày càng lớn của cộng đồng DN, không chỉ giới hạn ở các doanh nghiệp xã hội.
Các DN không chỉ tham gia phát triển nguồn nhân lực cho chính mình còn tham gia vào quá trình đào tạo cho cả cộng đồng. Bên cạnh lĩnh vực giáo dục, đào tạo, nhiều DN tư nhân còn tham gia vào đầu tư chăm sóc con người theo nghĩa rộng.
Ngay trong đợt chống dịch COVID-19 vừa qua, mặc dù chịu thiệt hại không nhỏ do dịch bệnh nhưng cộng đồng DN đã cùng chung sức để đóng góp thiết thực vào công tác phòng, chống dịch ở nhiều nước trong đó có Việt Nam.
"Chúng ta khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi nhất để để khu vực tư nhân tham gia đầu tư vào phát triển nguồn nhân lực chính là giải pháp quan trọng trong phát triển bền vững trong tương lai", Phó Thủ tướng nói.
Phát triển nguồn nhân lực là một trong 3 ưu tiên hàng đầu của Cộng đồng ASEAN được ghi trong Hiến chương ASEAN.
Các hoạt động ở các cấp độ trong từng quốc gia, vừa các nước ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác chiến lược, đối tác hợp tác đều rất chú trọng vấn đề này, và đã có nhiều hoạt động, sáng kiến cụ thể như: Xây dựng Khung tham chiếu trình độ ASEAN, hay tạo ra các không gian giáo dục đại học để sinh viên các nước ASEAN có thể qua lại với nhau. Đặc biệt, việc ra mắt Hội đồng Giáo dục nghề nghiệp ASEAN ngày hôm nay cũng thêm một minh chứng cụ thể, sinh động.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Những nỗ lực như vậy cần được tiếp tục thúc đẩy mạnh mẽ, liên tục để có thể thực hiện thành công Tuyên bố ASEAN về Phát triển Nguồn nhân lực trong một thế giới công việc đang thay đổi, đáp ứng yêu cầu của nền sản xuất mới của xã hội tương lai.
Phó Thủ tướng tin tưởng với chương trình nghị sự rất bao quát và sự tham gia đông đảo của các đối tác, đặc biệt việc Hội nghị dự kiến thông qua Lộ trình thực hiện Tuyên bố ASEAN về Phát triển nguồn nhân lực sẽ thêm một bước cụ thể hóa, hiện thực hóa những định hướng, những cam kết chiến lược của ASEAN. Đây cũng là bước chuẩn bị quan trọng cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 37.
Việt Nam cam kết luôn tích cực phối hợp chặt chẽ cùng các thành viên, các đối tác trong thực hiện Lộ trình này, biến cam kết chính trị trở thành hiện thực, để có rất nhiều cơ hội cho người lao động, cho DN và cho một cộng đồng ASEAN ngày càng thịnh vượng.
Thúc đẩy hợp tác ASEAN về phát triển nguồn nhân lực Chiều 15-9, tại Hà Nội, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã tổ chức họp báo thông tin về Hội nghị cấp Bộ trưởng ASEAN về phát triển nguồn nhân lực cho thế giới công việc đang đổi thay. Hội nghị do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức...