Phát hiện xương hàm một trong những người tiề.n sử đầu tiên
Một mẩu xương hàm hóa thạch có niên đại 2,8 triệu năm vừa được phát hiện tại Ethiopia. Đây được cho là của mẩu xương hàm của một trong những người tiề.n sử đầu tiên trên trái đất.
Một trong các đặc điểm quan trọng để phân định loài người với thủy tổ của mình là các răng hàm phía sau nhỏ hơn răng của các hominin – Ảnh chụp màn hình trang BBC
Theo CNN ngày 5.3, hóa thạch này là xương hàm trái của người tiề.n sử với năm chiếc răng có niên đại 2,8 triệu năm, vừa được phát hiện ở khu vực Ledi-Geraru của bang Afar, Ethiopia .
Chalachew Seyoum – sinh viên Ethiopia tốt nghiệp trường Đại học Arizona (Mỹ) – là người phát hiện ra hóa thạch xương hàm nói trên. Phát hiện của Seyoum làm thay đổi sự hiểu biết của nhân loại về tổ tiên loài người khi trước đó, giới khoa học cho rằng những người tiề.n sử đầu tiên trên trái đất xuất hiện cách đây 2,4 triệu năm.
BBC dẫn lời Giáo sư Brian Villmoare thuộc Đại học Nevada (Mỹ) cho hay phát hiện trên tiết lộ “giai đoạn chuyển giao quan trọng nhất trong lịch sử tiến hóa của loài người”.
Ông Villmoare cho biết người tiề.n sử chủ nhân của chiếc hàm trên là cầu nối giữa hominin, danh pháp khoa học của Tông Người gồm loài người (chi Homo) và loài tinh tinh (chi Pan), và loài người sau này (chi Homo). Trước đó, hóa thạch cổ nhất của chi người Homo là một xương hàm trên, đã được phát hiện ở vùng Hadar cũng thuộc Ethiopia, có niên đại cách đây 2,35 triệu năm.
Video đang HOT
Theo giáo sư Kaye Reed tại Đại học Arizona, phát hiện trên là kết quả của cuộc tìm kiếm bắt đầu từ năm 2002 trên khu vực Ledi-Geraru. Một trong những hominin đầu tiên là “Lucy”, sống cách đây 3,2 triệu năm. Bộ xương hoá thạch của “Lucy” đã được được phát hiện năm 1974, không xa khu vực vừa tìm thấy mẩu xương hàm mới này.
Thu Thảo
Theo Thanhnien
U men răng: Bệnh lớn, biểu hiện nhỏ
Khi răng lung lay hay bị sâu, bạn nghĩ nhổ bỏ là giải quyết được vấn đề. Nhưng đôi khi đó là dấu hiệu của một khối u đã tồn tại trong cơ thể bạn nhiều năm.
Ảnh minh họa: Internet
Mất xương hàm vì u răng
Gần đây, chị Nguyễn Thị Tình, 40 tuổ.i, Yên Ninh, Ba Đình, Hà Nội không có biểu hiện sưng đau nhưng mặt cứ lệch dần sang một bên. Bạn bè có nhận xét "Bà này có chuyện gì mà tới cơ quan, mặt cứ méo xệch thế kia". Chị Tình bảo "Không, chả giận ai".
Một vài ngày sau, chị Tình vẫn liên tiếp nghe câu nói tương tự. Chị tự soi vào gương thì thấy mặt mình méo thật. Một tuần sau khi nghe những nhận xét của bạn bè thì mặt chị đã méo đi một cách dễ dàng nhận ra. Người bảo "Ngáp phải lúc gió độc nên méo miệng rồi", người tỏ ra kinh nghiệm hơn thì bảo "Trúng gió làm liệt dây thần kinh số 7 rồi, đi châm cứu ngay đi".
Chị Tình hoảng hốt đến thầy thuố.c Đông y, bấm buyệt, xoa bóp nhưng nửa tháng vẫn không khả quan. Chị đến viện khám, bác sĩ cho chụp phim mới phát hiện chị bị u men răng. Bệnh đã phá hủy u khối xương hàm dưới. Bác sĩ phải tiến hành phẫu thuật cắt nửa xương hàm dưới để lấy khối u. Nhưng bệnh vẫn chưa khỏi hẳn, sau đó chị phải phẫu thuật cắt bỏ cả xương hàm dưới. Ngày ra viện, chị như người trầm cảm, chán ăn, không muốn nói và tự ti vì phải mang hàm giả.
Còn chị Nguyễn Thị Thúy (1411 Giải Phóng, Hà Nội) mới 26 tuổ.i nhưng răng đã bị lung lay buộc phải nhổ. Sau khi nhổ, ngày nào chị cũng kêu đau, khó nhai, các răng bên cạnh cũng có triệu chứng tương tự. Lần này đi khám lại, bác sỹ mới phát hiện ra chị bị u men răng khiến vết thương không lành. Chị cũng phải trải qua ca phẫu thuật khoét rộng để lấy bỏ khối u.
TS. Phạm Như Hải, Trưởng khoa Răng hàm mặt, Bệnh viện Việt Nam - Cu Ba (Hà Nội) cho biết, trung bình mỗi tháng bệnh viện điều trị cho khoảng 5-7 trường hợp bị u men răng, bệnh chủ yếu gặp ở thanh thiếu niên và tuổ.i trung niên. Hầu hết bệnh nhân đến viện trong tình trạng muộn, khi đã sưng vùng mặt, lung lay răng, rụng răng nên khó bảo toàn được răng.
Nhiều bệnh nhân bị lép mặt, mang hàm giả hoặc phải ghép xương hàm bằng xương tự thân (sụn sườn và thân sườn hoặc xương mào chậu). Bác sĩ Hải còn cho biết chi phí cho những ca bệnh phải phẫu thuật cắt bỏ, lắp ghép xương hàm thường không dưới 40 triệu đồng; việc tái tạo diễn ra rất phức tạp và cũng không thể giúp hồi phục hoàn toàn.
Thành ác tính vì hay tái phát
TS. Phạm Như Hải nhấn mạnh, về bản chất thì u men răng chủ yếu là u lành tính nhưng vì tỷ lệ tái phát cao nên chúng bị coi là u ác tính. Khi bị u nếu không được điều trị đúng, u không chỉ lan vào các tổ chức xung quanh như phần mềm, xương hàm, khớp thái dương hàm... mà còn thoái hóa, di căn vào má.u và hệ bạch huyết. Điều đáng quan tâm nhất hiện nay là hầu như người dân không biết tới bệnh này, chỉ thấy răng bị lung lay là nhổ bỏ. Từ lúc có bệnh đến khi phát hiện ra cũng thường mất khoảng 2-3 năm.
Lúc đầu, bệnh rất khó được phát hiện bởi khối u không gây đau nhức, bệnh nhân vẫn ăn uống được bình thường, bệnh tiến triển âm thầm, chỉ đến khi bị sưng, bị lệch mặt, răng lung lay... mới đi khám. Nhiều người còn nghĩ do tuổ.i tác nên răng yếu, lung lay hoặc sâu răng là chuyện thường và cố chịu đựng. Đến khi khuôn mặt bị biến dạng thì xương hàm đã bị hủy hoại, bắt buộc phải cắt bỏ.
Nhiều người thấy răng bị sâu, lung lay thì vội vàng đi khám nhưng không ít bác sĩ chỉ khám sơ sài rồi chỉ định cho bệnh nhân nhổ bỏ răng tổn thương. Theo bác sĩ Hải, tình trạng này không phải ít vì khối u chỉ được phát hiện bằng cách chụp X-quang toàn bộ xương hàm, trong khi đó nhiều phòng khám không trang bị đầy đủ thiết bị, bệnh nhân lại muốn "giải quyết cho nhanh".
Muốn phát hiện sớm: Chi phí rẻ lắm!
Phòng hơn chữa là phương châm quen thuộc của ngành y. Nhưng với u men rằng thì phòng bệnh cũng không hề dễ. Giải thích nguyên nhân phòng cũng khó, bác sỹ Hải nói: Hiện nay, bác sĩ cũng chỉ biết u men răng là do sự phát triển bất thường của tổ chức răng mà chưa rõ nguyên nhân nên chưa đầy đủ thông tin khuyến cáo về phương pháp phòng. Nhưng nhiều trường hợp khi phát hiện u răng thì thường có tiề.n sử sâu răng, nhiễ.m trùn.g răng hoặc chấn thương vùng răng.
Vì vậy, bạn nên tránh các tổn thương này bằng giữ vệ sinh răng miệng. Đồng thời các đối tượng đã có những triệu chứng này cần khám răng thường xuyên, cần chụp chiếu trước khi yêu cầu nhổ răng. Vì khó phòng nên bác sĩ Hải khuyên để tránh biến chứng nguy hiểm vì phát hiện muộn, bạn nên chụp X-quang răng định kỳ 6 tháng hoặc 1 năm. Chi phí cho một lần chụp chỉ 60.000-80.000đ.
Theo SKGD
Hà Tĩnh phát hiện bộ hà.i cố.t người tiề.n sử Trong đợt khai quật từ ngày 21/11 đến 1/12 tại xã Thạch Lạc (Thạch Hà, Hà Tĩnh), các nhà khoa học đã phát hiện nhiều di chỉ khảo cổ học có niên đại 4.000 năm, trong đó có bộ hà.i cố.t của người tiề.n sử. Sáng 28/11, ông Lê Bá Hạnh, Phó giám đốc bảo tàng Hà Tĩnh cho biết, bảo tàng cùng...