Phát hiện trẻ 3 tuổ.i mắc bệnh hiếm gặp ở xương khớp
Viêm khớp tự phát thiếu niên là một bệnh khớp viêm mạn tính phổ biến nhất ở tr.ẻ e.m và lứa tuổ.i thiếu niên.
Bệnh dễ bỏ sót, do không có tiêu chuẩn đặc hiệu nào để chẩn đoán xác định bệnh.
Phòng khám Đa khoa Medlatec Tây Hồ vừa tiếp nhận trẻ P.T.M. (3 tuổ.i, ở Hà Nội) đến khám vì lý do đau khớp gối 2 bên, bệnh diễn biến khoảng 4 tháng nay. Sau thăm khám, bác sỹ chẩn đoán trẻ mắc viêm khớp thiếu niên thể hệ thống. Tuy nhiên, trước đó, trẻ được gia đình đưa đi khám ở nhiều nơi nhưng không khỏi.
Ảnh minh họa
Gia đình cho biết, vào tháng 2, trẻ xuất hiện sốt ớn lạnh, sốt cao 38 độ C, đau cột sống thắt lưng, đi cúi khom người. Lo lắng trước bất thường này, gia đình đưa con đi khám tại một cơ sở y tế thì có chẩn đau lưng cấp và kê đơn uống Paracetamol. Triệu chứng của trẻ có cải thiện.
Một tháng sau, trẻ lại xuất hiện đau khớp háng, không hạn chế vận động khớp háng, đau khớp gối hai bên, sưng đau các khớp bàn ngón tay.
Gia đình tiếp tục đưa trẻ đi khám tại một cơ sở y tế khác với chẩn đoán viêm khớp phản ứng, kê đơn điều trị Ibuprofen 3 đợt 10-20 ngày/ đợt. Sau điều trị, triệu chứng đau của trẻ đỡ ít.
Ngoài ra, bố mẹ trẻ cho biết thi thoảng trẻ M. có vài đợt sốt dai dẳng khoảng 2 tuần/ đợt, không rõ chẩn đoán. Gần đây trẻ xuất hiện ban màu hồng, kèm sốt nhẹ, sưng đau khớp gối và khớp bàn ngón tay, ngón chân, vì vậy, lần này, gia đình quyết định đưa con đến Phòng khám Đa khoa Medlatec Tây Hồ thăm khám.
Sau khai thác toàn bộ quá trình khám trước đó, cùng những dấu hiệu ghi nhận trong thăm khám ban đầu như trẻ có dáng đi khom lưng, khuỵu gối, hạch bẹn trái 1cm, ấn không đau, thiếu má.u, sưng đau khớp gối hai bên và khớp bàn ngón tay hai bên; vì vậy, ThS.Trần Thị Kim Ngọc, chuyên khoa Nhi, Hệ thống Y tế Medlatec tiếp nhận thăm khám và tư vấn trẻ làm các xét nghiệm, siêu âm, chụp X-quang chẩn đoán căn nguyên gây bệnh.
Kết quả siêu âm khớp háng có ít dịch khớp háng hai bên, hạch phản ứng vùng bẹn trái. Siêu âm gối hai bên: ít dịch gối hai bên, có tình trạng thiếu má.u, các bilan viêm khớp tăng.
Kết quả xét nghiệm ANA dương tính (là xét nghiệm giúp phát hiện kháng thể kháng nhân (ANA) trong má.u nhằm chẩn đoán các bệnh lý tự miễn). Trẻ có chẩn đoán mắc viêm khớp thiếu niên thể hệ thống RF âm tính, sau đó bác sỹ lập bệnh án điều trị ngoại trú và theo dõi hàng tháng.
Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh viêm khớp thiếu niên thể hệ thống. Viêm khớp thiếu niên thể hệ thống có thể để lại hậu quả nguy hiểm như tổn thương nội tạng và viêm khớp. Tỷ lệ mắc 3,5/100.000, tỷ lệ bệnh mắc ở nam và nữ tương đương nhau. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời tỷ lệ t.ử von.g là 8-10%
Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh gây viêm khớp thiếu niên thể hệ thống còn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, có 4 giả thiết về sinh bệnh học của viêm khớp thiếu niên hệ thống, gồm thuyết nhiễ.m trùn.g: Virus, vi khuẩn, mycoplasma…; Thuyết tự miễn; thuyết miễn dịch tự miễn; sau chấn thương, kích thích.
Video đang HOT
Bệnh viêm khớp thiếu niên thể hệ thống có thể có dấu hiệu ở nhiều cơ quan, cụ thể như sau: Dấu hiệu toàn thân: Sốt (gặp trên 98%): Trên 2 tuần, sốt cao, dao động, ớn lạnh. Phát ban (90%): Ban cá hồi, tăng khi sốt, hết sốt, các dấu hiệu này dễ phai, gốc chi, thân người.
Nếu không được chẩn đoán và phát hiện kịp thời, bệnh có thể để lại hậu quả khôn lường như hoạt hóa đại thực bào (MAS): 10-30%, biến chứng nặng, tỷ lệ t.ử von.g cao 8-22%. Tỷ lệ thiếu má.u chiếm khoảng 40%; chậm phát triển thể chất; loãng xương; thoái hóa tinh hoạt thứ phát khoảng 1,4-9%.
Theo bác sỹ Ngọc, hiệu quả và thời gian điều trị bệnh phụ thuộc vào giai đoạn phát hiện ra. Nếu chẩn đoán muộn, bệnh cảnh lâm sàng chồng chéo nhiều bệnh liên quan nên dễ bỏ sót. Hoặc chẩn đoán loại trừ phải làm nhiều xét nghiệm nên mất thời gian chờ đợi kết quả mà người bệnh có thể bỏ qua giai đoạn “vàng” điều trị bệnh.
Vì vậy, để bệnh được phát hiện kịp thời, bác sỹ Ngọc khuyên, cha mẹ phát hiện con có dấu hiệu bất thường nên đưa con đến ngay cơ sở y tế tin cậy để được thăm khám và phát hiện bệnh kịp thời, chính xác, cũng như để nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.
Chế độ ăn cho người bệnh Still - viêm khớp hiếm gặp
Bệnh viêm khớp hiếm gặp ở người lớn còn gọi là bệnh Still. Bên cạnh dùng thuố.c, thay đổi lối sống thì chế độ ăn uống cũng là một phần quan trọng trong quá trình điều trị bệnh.
Still - bệnh viêm khớp hệ thấp cấp tính ở người lớn là một loại viêm khớp hiếm gặp có thể gây đau và tổn thương khớp thường được điều trị bằng thuố.c. Tuy nhiên, cũng có những thay đổi nhất định trong lối sống mà những người mắc bệnh Still có thể thực hiện để giúp kiểm soát tình trạng. Nhiều thay đổi trong số này xoay quanh chế độ ăn uống.
1. Tầm quan trọng của chế độ ăn cho người bệnh viêm khớp hệ thấp cấp tính
Chế độ ăn uống cân bằng giúp giảm bớt tác động của tổn thương, căng thẳng cho bệnh viêm khớp hệ thấp cấp tính.
Bệnh Still ở người lớn với mỗi người sẽ khác nhau, một số người có những đợt bùng phát khiến các triệu chứng trở nên tồi tệ hơn. Theo thời gian, tình trạng viêm mạn tính (lâu dài) này sẽ gây tổn hại cho cơ thể. Một cách để giúp giảm bớt tác động của tổn thương này là tránh gây thêm căng thẳng cho khớp. Khi người mắc bệnh Still thừa cân quá mức bình thường, các khớp sẽ chịu thêm áp lực. Do đó, duy trì cân nặng khỏe mạnh giúp khớp của người bệnh hoạt động trơn tru và là một phần quan trọng trong kế hoạch điều trị.
Duy trì cân nặng khỏe mạnh bắt đầu bằng việc thực hiện chế độ ăn uống cân bằng. Một chế độ ăn uống cân bằng bao gồm nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và protein. Thậm chí có một số loại thực phẩm có thể làm giảm viêm. Ăn chế độ ăn giàu thực phẩm chống viêm và tránh những thực phẩm thúc đẩy tình trạng viêm có thể giúp giảm bớt các triệu chứng.
2. Các chất dinh dưỡng cần thiết cho người bệnh viêm khớp hệ thấp cấp tính
Protein thực vật : Chế độ ăn giàu protein thực vật cũng có thể giúp kiểm soát cân nặng tốt hơn và tránh được cân nặng tác động lên xương khớp.
Ngoài ra, ăn một phần đậu, đậu xanh, đậu lăng hoặc đậu Hà Lan mỗi ngày có thể làm tăng cảm giác no và có thể dẫn đến việc giảm cân tốt hơn.
Các chất chống oxy hóa: như vitamin C giúp trung hòa các phân tử gọi là gốc tự do có thể gây viêm và làm tổn thương tế bào.
Polyphenol là hợp chất thực vật có tác dụng chống lại stress oxy hóa, nguyên nhân gây viêm. Một bài đán.h giá được công bố trên Nghiên cứu Dược lý - Y học Trung Quốc hiện đại đã trích dẫn flavonoid (một loại polyphenol) có "tác dụng chống viêm mạnh mẽ và bằng chứng áp đảo cho thấy flavonoid làm nhẹ các triệu chứng của viêm khớp thông qua ức chế phản ứng viêm cục bộ và toàn thân".
Omega-3 : Có lẽ là thực phẩm hứa hẹn nhất trong cuộc chiến chống viêm nhiễm. Trong một nghiên cứu của Bệnh viện Brigham và Phụ nữ, những người mắc bệnh RA (viêm khớp dạng thấp) ăn cá không chiên hai lần trở lên một tuần có mức độ hoạt động của bệnh thấp hơn so với những người không bao giờ ăn cá. Một số loại cá có chứa EPA, DHA, Omega-3 sẽ ức chế sự viêm nhiễm trong cơ thể. Do đó, những người bị bệnh nên tăng cường các loại thực phẩm giàu omega-3 nhằm bổ sung dưỡng chất, giảm triệu chứng viêm, sưng các khớp xương.
Chất xơ: Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y học cho thấy lượng chất xơ ăn vào cao hơn có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh viêm khớp và nó cũng có thể giúp giảm viêm toàn thân, làm chậm sự tiến triển của bệnh.
Ngoài ra các loại vitamin và khoáng chất như megie, kẽm, phốt pho, vitamin D... cũng rất cần thiết để đảm bảo cho hệ xương khớp phát triển khỏe mạnh.
3. Thực phẩm nên ăn và không nên ăn
Thực phẩm nên ăn
Cá béo giàu omega-3 là một trong những thực phẩm người bệnh viêm khớp hệ thấp cấp tính nên ăn.
Mặc dù các loại thực phẩm cụ thể không thể chữa khỏi bệnh viêm khớp nhưng một số loại có thể làm giảm các triệu chứng.
Trái cây và rau quả:Rau xanh là thành phần không thể thiếu trong bữa ăn dù là người khỏe mạnh hay bị bệnh. Rau xanh cung cấp cho cơ thể các chất chống oxy hóa như vitamin và hỗ trợ tế bào tránh được những tổn thương. Đặc biệt, Sulforaphane có trong các loại rau xanh tự nhiên sẽ làm chậm quá trình tổn thương xương khớp, ngăn chặn phản ứng viêm.
Tổ chức Viêm khớp khuyến nghị nên tiêu thụ hai cốc trái cây và hai đến ba cốc rau mỗi ngày. Các trái cây rau quả tốt cho người bệnh viêm khớp như quả mọng, trái cây họ cam quýt, lê và táo, các loại đậu (đậu Hà Lan, đậu lăng, đậu đen), rau (đậu xanh, bông cải xanh, bắp cải, súp lơ trắng, ớt...), rau họ cải...
Các loại ngũ cốc nguyên hạt: bột mì nguyên cám, bột yến mạch, bột ngô nguyên hạt, gạo lứt...
Cây họ đậu: Những thực phẩm giàu protein, ít chất béo này rất giàu axit folic, magie, sắt, kẽm và kali - tất cả đều tốt cho tim và hệ miễn dịch của bạn. Đậu đen, đậu garbanzo, đậu đỏ và đậu mắt đen là những lựa chọn tốt.
Tỏi: Có chứa hàm lượng cao chất Diallyl Disulfide có khả năng chống viêm và ức chế những tác động của Cytokine. Do đó, những người bị viêm khớp nên ăn nhiều tỏi để giảm viêm và tránh được sự dày vò từ các cơn đau nhức.
Gừng: Gừng có tác dụng chống viêm mạnh mẽ và nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các dấu hiệu viêm giảm sau khi tiêu thụ gừng. Có thể sử dụng gừng theo nhiều cách khác nhau: sống, nấu chín, sấy khô hoặc ở dạng bột.
Cá béo: Cá nước lạnh là loại giàu chất béo omega-3. Cá béo nước lạnh bao gồm cá hồi, cá ngừ, cá mòi, cá trích, cá thu và cá hồi.
Dầu ô liu: Ngoài cá béo có chất béo lành mạnh, loại dầu này còn chứa hợp chất phenolic tự nhiên gọi là oleocanthal, hoạt động giống như ibuprofen để ngăn chặn tình trạng viêm. Người bệnh viêm khớp nên tăng cường dầu ô liu trong khẩu phần ăn.
Thực phẩm không nên ăn
Người bệnh viêm khớp hệ thấp cấp tính không nên ăn thực phẩm chế biến sẵn.
Có một số thực phẩm cần tránh vì có thể làm cho các triệu chứng viêm khớp trở nên tồi tệ hơn.
Dầu ngô:Loại dầu tinh chế cao này chủ yếu bao gồm chất béo omega-6 gây viêm. Nó cũng thiếu chất béo omega-3 chống viêm. Thay vì sử dụng dầu ngô, hãy sử dụng dầu ô liu hoặc dầu bơ vào lần tới khi nấu một bữa ăn thân thiện với viêm khớp để có một lượng chất béo không bão hòa đơn lành mạnh hoặc kết hợp các loại dầu omega-3 như dầu hạt lanh.
Gluten :Gluten có thể gây viêm ở ruột, da và khớp nếu mắc bệnh celiac và một số người bị viêm khớp. Ăn gluten khiến bệnh viêm khớp tồi tệ hơn.
Thực phẩm chế biến sẵn:Tránh xa tất cả các loại nước ngọt, bơ, thịt xông khói, xúc xích, khoai tây chiên và kẹo... Vì tất cả đều chứa nhiều đường bổ sung và chất béo không lành mạnh hoặc lượng muối cao đều không tốt cho sức khỏe, tác động xấu đến hệ xương khớp làm tăng nguy cơ béo phì và viêm khớp.
Carbohydrate đơn giản hoặc tinh chế: Mì ống, gạo, bánh mì trắng...
Giảm protein động vật:Cần giảm tiêu thụ đạm động vật, hạn chế tối đa và loại bỏ thực phẩm có hàm lượng purin cao như: thịt nạc, hải sản, gia cầm, thực vật tăng trưởng nhanh như măng tây,....
Nội tạng động vật:Mặc dù có hàm lượng dinh dưỡng, chất khoáng và các loại vitamin nhưng nội tạng động vật lại là thực phẩm mà người bị viêm khớp cần kiêng. Thành phần gây ảnh hưởng đến sức khỏe chứa nhiều trong nội tạng động vật là cholesterol. Khi hàm lượng cholesterol tăng cao còn dẫn đến tăng huyết áp, đái tháo đường, gout, thừa cân, béo phì, đẩy nhanh quá trình thoái hóa và gây ra những vấn đề về xương khớp.
Đồ uống có cồn:Rượu, bia hay tất cả các loại đồ uống có cồn đều chứa chất kích thích các phản ứng viêm trong cơ thể. Chính vì vậy mà những người bị bệnh Still tuyệt đối nên tránh xa các loại thức uống này để tránh tình trạng ngày một nặng hơn.
Nguy cơ thoái hóa đốt sống cổ vì sử dụng điện thoại, máy tính thời gian dài Theo các bác sỹ, việc cúi đầu sử dụng điện thoại hoặc máy tính trong thời gian dài sẽ làm gia tăng nguy cơ đau vai gáy và đẩy nhanh tốc độ thoái hóa cột sống cổ. Thoái hóa cột sống là một trong các căn bệnh phổ biến nhất hiện nay. Đối tượng có nguy cơ mắc bệnh là người 40-50 tuổ.i,...