Phát hiện tín hiệu sóng radio bí ẩn cách Trái Đất nửa triệu năm ánh sáng
Tần số radio bí ẩn hay còn được gọi là xung sóng vô tuyến siêu nhanh (FRB), được thu lại bởi kính viễn vọng CHIME tại Canada.
Vẫn chưa có lời giải thích chính xác nào về nguồn gốc của các tín hiệu xung sóng radio siêu nhanh (FRB).
Theo hãng tin RT, một nhóm các nhà thiên văn học đã thu được một tín hiệu xung sóng vô tuyến (radio) siêu nhanh, có nhịp điệu định kì từ một nguồn chưa xác định được nằm bên ngoài dải Ngân hà.
Tần số radio bí ẩn hay còn được gọi là xung sóng radio (FRB), được thu lại bởi Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME), một hệ thống kính viễn vọng vô tuyến hiện đại bậc nhất thế giới đặt tại Canada, theo báo cáo mới nhất của tạp chí Nature được đăng tải hôm thứ Ba.
FRB là các sóng vô tuyến milli-giây, được cho là sinh ra từ các vật thể bí ẩn dày đặc trong vũ trụ. Chúng là chủ đề của nhiều cuộc tranh luận trong cộng đồng thiên văn học.
Mặc dù vẫn còn là một vấn đề chưa thể giải thích, thế nhưng các nhà khoa học đã truy ra dấu vết của FRB 180916.J0158 65 thuộc về một dải Ngân hà hình xoắn khổng lồ cách trái đất 500 triệu năm ánh sáng, FRB đặc biệt ở chỗ nó là tín hiệu đầu tiên được phát lặp đi lặp lại theo một tuần hoàn định kì nhất định.
Video đang HOT
Trong quá khứ, kể từ lần đầu tiên nhận được các tín hiệu của FRB vào năm 2007, những tín hiệu đó thường chỉ là những sự kiện một lần và không có chu kì nhất định.
Các xung sóng FRB được phát hiện lần này có chu kỳ lặp đi lặp lại là một hiện tượng lạ.
Ngược lại, mô hình chu kì của FRB 180916.J0158 65 diễn ra cứ khoảng 16 ngày 1 lần. Cứ khoảng 4 ngày, tín hiệu lại phát ra 1 lần từ 1-2 giờ 1 lần. Sau đó tín hiệu lại im bặt khoảng 12 ngày, rồi lại lặp lại chu kì đó.
“Tín hiệu FRB mà chúng tôi đang nghiên cứu có hoạt động chu kì giống như chu kì của đồng hồ” – Ông Kiyoshi Masui, trợ lý giáo sư vật lý tại Viện nghiên cứu Vật lí thiên văn và vũ trụ Kavli của Viện Nghiên cứu Công nghệ Massachusetts cho biết.
Masui là một trong những thành viên của dự án CHIME/FRB – một nhóm gồm hơn 50 nhà khoa học trực thuộc Đại Học British Columbia, Đại học McGill, Đại học Toronto và Hội đồng Nghiên cứu Quốc gia Canada phân tích các dữ liệu từ CHIME – kính viễn vọng vô tuyến đầu tiên nhận được các tín hiệu từ FRB.
Từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 2 năm 2020, CHIME đã chọn lọc và phân tích 38 tần sóng nhanh từ xung sóng FRB 180916.J0158 65 dẫn tới những phát hiện mới trong hoạt động nghiên cứu vật lí thiên văn học.
Lý giải cho hiện tượng gia tăng các tín hiệu gia tăng đột biến có thể tới từ một ngôi sao neutron có những hoạt động xoay chuyển mạnh trong Ngân hà. Trong vật lý thiên văn, hiện tượng này được gọi là “sự tiến động” hay “giải phóng” (là sự thay đổi chậm nhưng liên tục của một thực thể thiên văn học hoặc đường dẫn quỹ đạo).
Bên cạnh đó, cũng có một giả thuyết khác cho rằng nguồn gốc của các hiện tượng trên là một hệ nhị phân trong đó các thiên thể như ngôi sao neutron hoặc hố đen xoay xung quanh một quỹ đạo, sự tác động lên nhau của chúng đủ để tạo ra một đợt sóng vô tuyến ngắn mà khi đó giả thuyết về các quỹ đạo sẽ giúp giải thích bản chất của các chu kỳ FRB.
Chưa dừng lại ở đó, còn một kịch bản thứ ba để giải thích cho những hiện tượng này là có một luồng gió hoặc một đám mây khí quay quanh sẽ hoạt động như một ” ống kính” để khuếch đại các nguồn sóng vô tuyến.
Ông Matsui còn cho biết thêm: “Đây là mô hình hoàn chỉnh nhất mà chúng tôi từng được thấy từ những nguồn FRB. Và đây cũng chính là những manh mối vô cùng quan trọng giúp chúng ta có thể săn lùng và lí giải nguồn gốc của các hiện tượng này, điều mà chưa ai có thể giải thích được”.
Tìm thấy tín hiệu lạ từ vũ trụ gửi đến Trái Đất
Các nhà khoa học ghi nhận 2 trường hợp FRBs lặp lại liên tục trong 5 năm gần đây, theo chu kỳ 16 ngày và 157 ngày.
Theo Forbes, một trong những bí ẩn của thiên văn học hiện đại vừa tìm được câu trả lời sau một nghiên cứu kéo dài 5 năm. Cụ thể, các nhà khoa học tìm được chu kỳ tín hiệu vô tuyến từ một thiên hà cách Trái Đất khoảng 3 tỷ năm ánh sáng.
Các sóng vô tuyến cực thấp xuất phát từ các "vụ nổ năng lượng" trong vũ trụ được gọi chung là vụ nổ radio nhanh (FRBs). Năm 2007, các nhà khoa học ghi nhận trường hợp FRB đầu tiên nhờ kính viễn vọng vô tuyến Parkes ở Australia.
Thông thường, có hàng nghìn FRB xuất hiện mỗi ngày và vĩnh viễn biến mất, nhưng các nhà khoa học phát hiện một điều thú vị là FRB 121102 và FRB 180916.J10158 56 lặp lại rất nhiều lần.
Năm 2014, FRB 121102 lần đầu tiên được phát hiện bởi kính viễn vọng vô tuyến Arecibo ở Puerto Rico. Đến nay, các nhà khoa học đã ghi nhận tín hiệu này xuất hiện liên tục 19 lần, theo một chu kỳ nhất định.
Chu kỳ xác định mỗi vụ nổ radio từ FRB 121102 kéo dài khoảng 90 ngày, sau đó là khoảng thời gian im lặng là 67 ngày. Chuỗi sự kiện tương tự lặp lại sau mỗi 157 ngày. Nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí khoa học Royal Astronomical Society.
Kính viễn vọng vô tuyến dùng để thu các sóng radio cực thấp xuất phát từ các "vụ nổ năng lượng" trong vũ trụ được gọi chung là vụ nổ radio nhanh (FRBs). Ảnh: Kristi Mickaliger.
"Thật thú vị khi tìm ra chu kỳ của FRB, nó sẽ giúp chúng ta hiểu thêm về các vụ nổ trong vũ trụ hoặc nguồn gốc của các ngôi sao neutron", Giáo sư Kaustubh Rajwade, người đứng đầu của dự án chia sẻ.
Tương tự như FRB 121102, FRB 180916.J10158 56 cũng diễn ra theo một chu kỳ, nhưng chỉ khoảng 16 ngày. Vụ nổ radio nhanh này được phát hiện bởi kính thiên văn CHIME tại Canada.
"Càng nghiên cứu thêm thì chúng ta nhận ra mình biết quá ít về nguồn gốc của vũ trụ, chắc chắn cần thêm rất nhiều quan sát để xác định được cách hình thành các vụ nổ này", Duncan Lorimer, nhà nghiên cứu tại Đại học West Virginia nói.
Phát hiện sóng radio bí ẩn trong dải Ngân Hà Phát xạ sóng vô tuyến (FRB), một trong những bí ẩn lớn nhất của lĩnh vực thiên văn học trên toàn thế giới vừa được phát hiện trong hệ thiên hà của chúng ta. Vốn được biết đến là những tín hiệu vô tuyến cực mạnh, một số có thể gấp tới 500 triệu lần năng lượng Mặt Trời, FRB đến từ những...