Phát hiện thiên hà ma quái mang ‘trái tim kho báu’ 550.000 Mặt Trời

Thiên hà lùn Bóng ma của Mirach cách Trái Đất 10 triệu năm ánh sáng sở hữu một lỗ đen trung gian – liên kết bị mất từ vũ trụ sơ khai mà giới thiên văn bấy lâu tìm kiếm.

Giống như cái tên của nó, thiên hà này thuộc dạng “thiên hà ma quái”, tức thay vì rực sáng như Milky Way chứa trái đất, nó lại mờ ảo như một bóng ma, vắng bóng sao và dường như có thể nhìn xuyên thấu.

Thay vì sở hữu một lỗ đen “quái vật ở trung tâm, thiên hà ma quái này chỉ sở hữu một lỗ đen trung gian khó nắm bắt, khối lượng 550.000 Mặt Trời, thứ mà giới thiên văn săn lùng và coi như kho báu, một liên kết bị mất trong lịch sử tiến hóa lỗ đen và vũ trụ.

Bóng ma của Mirach sở hữu trái tim là một kho báu thiên văn. – ảnh: NASA/ESA/ALMA/Tim Davis

Lỗ đen trung gian cho đến giờ vẫn là một bí ẩn thiên văn. Các lỗ đen “quái vật” được vũ trụ sơ khai sinh ra và bồi tụ thường có khối lượng từ 1 triệu đến vài chục tỉ lần Mặt Trời, trong khi dạng lỗ đen nhỏ do các ngôi sao sụp đổ mà thành thì khối lượng tối đa chỉ vài trăm Mặt Trời. Lỗ đen trung gian có khối lượng lưng chừng giữa 2 loại lỗ đen đó, không biết do cái gì tạo nên và bất chấp mọi lý thuyết và hiểu biết về thiên văn – tiến hóa vũ trụ.

Cho đến thời gian gần đây, sự tồn tại của lỗ đen trung gian vẫn còn gây tranh cãi, nhưng ngày càng nhiều bằng chứng về sự tồn tại của nó.

Theo bài công bố trên Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, nhờ các dữ liệu từ siêu kính viễn vọng Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) đặt tại Chile, nhóm nghiên cứu đứng đầu bởi tiến sĩ Tim Davis của Đại học Cardiff (Anh) đã có thể “nhìn” rõ được lỗ đen trung tâm Bóng ma của Mirach và phát hiện ra rằng nó vẫn đang nuốt vật chất.

Vì vậy, mô hình sụp đổ trực tiếp là khả dĩ hơn cả trong việc xác định nguồn gốc của lỗ đen trung gian. Tuy nhiên với khối lượng đó, ngôi sao sụp đổ thành nó phải có kích thước không tưởng. Các nhà khoa học hy rằng điều bí ẩn đó sẽ được giải mã khi họ tiếp tục phân tích trái tim thiên hà ma quái này.