Phát hiện ôxy phân tử trong một thiên hà khác

Nguyễn Thị Mẫn07:58 20/02/2020

Trong một thiên hà cách chúng ta khoảng hơn nửa tỷ năm ánh sáng, các nhà thiên văn học đã phát hiện ra ôxy phân tử.

Ôxy là nguyên tố phong phú thứ ba trong vũ trụ, sau hydro (tự nhiên) và helium. Vì vậy, sự phong phú của nó trong các đám mây liên sao rất quan trọng để hiểu được vai trò của phân tử khí trong các thiên hà.

Các nhà thiên văn học đã tìm kiếm ôxy nhiều lần, phát hiện các bước sóng vô tuyến phát ra từ các phân tử và quang phổ, phân tích quang phổ để tìm kiếm các bước sóng được hấp thụ hoặc phát ra bởi các phân tử cụ thể.

“Một bức tranh toàn diện về ôxy trong các môi trường liên sao khác nhau vẫn còn thiếu”, một nhóm các nhà thiên văn học do Junzhi Wang thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc cho biết.

Một nơi ôxy phân tử đã được phát hiện là tinh vân Orion. Các nhà khoa học đưa ra giả thuyết rằng ngoài không gian, ôxy liên kết với hydro dưới dạng băng nước bám vào các hạt bụi.

Nhưng tinh vân Orion là một vườn ươm sao và có thể bức xạ cực mạnh từ những ngôi sao trẻ rất nóng làm cho nước đá thăng hoa và tách các phân tử, giải phóng ôxy. Điều này đưa chúng ta đến một thiên hà có tên là Markarian 231.

Markaria 231 rất đặc biệt. Nó cách xa 561 triệu năm ánh sáng và là một hạt nhân của thiên hà phát sáng với một lỗ đen siêu lớn đang hoạt động ở trung tâm. Chúng là những vật thể sáng nhất trong vũ trụ và Markarian 231 chứa chuẩn tinh gần nhất với Trái đất.

Trên thực tế, các nhà thiên văn học cho rằng Markarian 231 có thể có hai lỗ đen siêu lớn đang hoạt động ở trung tâm của nó, xoay quanh nhau với tốc độ dữ dội.

Một hạt nhân thiên hà hoạt động điều khiển dòng chảy phân tử, tạo ra những cú sốc liên tục có thể giải phóng ôxy từ nước trong các đám mây phân tử. Dòng chảy phân tử trong Markarian 231 có tốc độ đặc biệt cao, vì vậy Wang và các đồng nghiệp đã đi tìm ôxy.

Sử dụng kính viễn vọng vô tuyến IRAM ở Tây Ban Nha, họ đã quan sát thiên hà trong bốn ngày qua một số bước sóng. Trong những dữ liệu đó, họ đã tìm thấy quang phổ của ôxy, phù hợp với giả thuyết.

Video đang HOT

“Với những quan sát sâu sắc về Markian 231 bằng kính viễn vọng IRAM 30 mét và NOEMA, lần đầu tiên chúng tôi đã phát hiện ra ôxy phân tử trong một thiên hà bên ngoài”, các nhà nghiên cứu cho biết.

Các phép đo của nhóm cho thấy lượng ôxy dồi dào so với hydro cao hơn khoảng 100 lần so với tinh vân Orion, do đó, thiên hà này có thể trải qua một quá trình phân tách phân tử tương tự.

Hiện tượng này có thể được sử dụng để hiểu thêm về cả ôxy phân tử trong các thiên hà và dòng chảy phân tử từ một hạt nhân thiên hà hoạt động.

“Phát hiện đầu tiên về ôxy phân tử ngoài vũ trụ này cung cấp một công cụ lý tưởng để nghiên cứu dòng chảy phân tử điều khiển hạt nhân thiên hà hoạt động theo thời gian động”, các nhà nghiên cứu nói thêm.

Khôi Nguyên

Theo dantri.com.vn/Science Aler

Mẫu hóa thạch người tiền sử thách thức thuyết tiến hóa hiện nay

Một mẫu hóa thạch có niên đại 7,2 triệu năm tuổi thuộc về người tiền sử đang khiến các nhà khoa học phải cân nhắc khả năng sự phân tách nòi giống con người diễn ra ở khu vực Đông Địa Trung Hải chứ không phải như giả định hiện nay là ở châu Phi.

Mới đây, các nhà khoa học quốc tế do Đại học Toronto (Canada) đứng đầu đã đưa ra một giả thuyết mới cho sự khởi đầu của lịch sử nhân loại sau khi tiến hành phân tích các mẫu hóa thạch mới trên, được phát hiện tại khu vực Balkans và có niên đại 7,2 triệu năm tuổi.

Mẫu hóa thạch hàm dưới được tìm thấy ở Pyrgos Vassilissis, Hy Lạp.

Ông Jochen Fuss, người cùng tham gia nghiên cứu, nói: "Chúng tôi rất ngạc nhiên về kết quả nghiên cứu bởi trước đây chúng ta đều cho rằng người tiền sử chỉ có thể đến từ vùng hạ Sahara ở châu Phi".

Cho đến nay, giới khoa học vẫn giả định rằng loài khỉ lớn và loài người đã phân tách từ 5-7 triệu năm trước và người tiền sử đầu tiên xuất hiện ở châu Phi.
Nhóm nghiên cứu đã phân tích 2 mẫu hóa thạch Graecopithecus freybergi thuộc họ người hominid - một mẫu hàm dưới tìm thấy ở Pyrgos Vassilissis, Hy Lạp và một mẫu răng tiền hàm trên tìm thấy ở Azmaka, Bulgaria.
Tờ Daily Mail đưa tin rằng bằng phương pháp scan, các nhà khoa học đã dựng được cấu trúc hình ảnh bên trong của hóa thạch và chứng minh rằng nguồn gốc của mẫu răng tiền hàm trên bị pha trộn nhiều.
Trong khi đó, hàm dưới (hay "El Graeco" - cách gọi của các nhà khoa học) có các đặc điểm nguồn gốc bổ sung về răng, cho thấy Graecopithecus freybergi có thể thuộc nòi giống người tiền sử.
Giáo sư Madelaine Bhme, người đứng đầu nhóm nghiên cứu cho biết: "Trong khi loài khỉ lớn có 2 hoặc 3 nguồn gốc riêng biệt và tách rời, nguồn gốc của Graecopithecus tập trung và bị pha trộn một phần - đặc trưng của người hiện đại và một số người tiền sử bao gồm người Ardipithecus và Australopithecus".
Kết quả phân tích cho thấy các mẫu hóa thạch Graecopithecus có niên đại 7,24 và 7,175 triệu năm - cao hơn vài trăm nghìn năm so với người tiền sử được cho là lâu đời nhất đến từ châu Phi đó là người Sahelanthropus xuất hiện ở Chad từ 6-7 triệu năm trước.
Giáo sư David Begun, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết thêm: "Niên đại này cho phép chúng ta đưa ra giả thuyết rằng người-tinh tinh đã chia tách từ khu vực Địa Trung Hải."
Các nhà nghiên cứu tin rằng những thay đổi đáng kể của môi trường có thể đã ảnh hưởng đến sự tiến hóa của người tiền sử.
Theo đó, căn cứ vào phân tích địa chất của các trầm tích nơi tìm thấy hai mẫu hoá thạch trên, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng sa mạc Sahara ở Bắc Phi xuất hiện cách đây hơn 7 triệu năm trước.

Sử dụng kỹ thuật scan, các nhà khoa học có thể quan sát phần chân răng của hóa thạch.

Kết quả phân tích cũng cho thấy, mặc dù nằm cách xa Sahara, nhưng các mẫu phân tích urani, thori và các đồng vị chì trong các hạt bụi riêng lẻ lấy tại khu vực trên cho thấy chúng có niên đại từ 0,6-3 tỷ năm, đồng thời có nghĩa rằng chúng có nguồn gốc ở Bắc Phi. Ngoài ra, bùn lắng cũng có hàm lượng cao các loại muối khác nhau.
Các nhà nghiên cứu cho biết: "Những tài liệu này cho thấy sa mạc Sahara bắt đầu mở rộng cách đây 7,2 triệu năm, sau đó những cơn bão sa mạc đã cuốn những hạt bụi đỏ, mặn đến bờ Bắc của Địa Trung Hải".
Ngoài ra, việc các nhà khoa học tìm thấy nhiều hạt khoáng vốn có nguồn gốc từ đồng cỏ nhiệt đới và thảo nguyên thông qua nghiên cứu các mảnh phân tử của than và hạt thực vật có trong các mẫu trầm tích tại Balkans cho thấy vào thời điểm trước khi sa mạc Sahara phát triển ở Bắc Phi, châu Âu từng là một vùng thảo nguyên rộng lớn. Nghiên cứu này cũng đánh dấu lần đầu tiên các loại cỏ này được phát hiện ở châu Âu.

Đồ họa về khuôn mặt của người tiền sử Sahelanthropus có mặt trên Trái Đất từ 7 triệu năm trước, được phát hiện hóa thạch tại Chad.

Giáo sư Nikolai Spassov, người cùng tham gia nghiên cứu, cho rằng: "Chúng tôi đã tái tạo lại một thảo nguyên, phù hợp với những con hươu cao cổ, linh dương, linh dương và tê giác được tìm thấy cùng với người Graecopithecus".
Giáo sư Bhme nói thêm: "Việc hình thành sa mạc ở Bắc Phi cách đây hơn 7 triệu năm và sự mở rộng của các thảo nguyên ở Nam Âu có thể đã đóng vai trò trung tâm trong việc phân chia nòi giống con người và tinh tinh".
Bà gọi giả thuyết này là "Câu chuyện phía Bắc", gợi nhớ đến luận điểm trước đây của nhà cổ sinh vật học người Pháp, Yves Coppens, được biết đến với tên gọi "Câu chuyện phía Đông".

QUÁ TRÌNH TIẾN HÓA PHỨC TẠP CỦA LOÀI NGƯỜI 55 triệu năm trước - Động vật linh trưởng đầu tiên tiến hóa

15 triệu năm trước - Hominidae (loài khỉ lớn) tiến hóa từ tổ tiên của loài vượn.

8 triệu năm trước - Lần đầu tiên loài khỉ tiến hóa. Sau đó, tinh tinh và con người phân tách.

5,5 triệu năm trước - Ardipithecus, người nguyên thủy có chung đặc điểm với tinh tinh và khỉ.

4 triệu năm trước - Vượn người Australopithecines xuất hiện. Chúng có bộ não không lớn hơn của tinh tinh, nhưng có nhiều đặc điểm giống người hơn.

3.9-2.9 triệu năm trước - người Australoipithecus afarensis sống ở Châu Phi.

2,7 triệu năm trước - người Paranthropus sống trong rừng, có hàm răng to để nhai.

2,3 triệu năm trước - người Homo habalis đầu tiên được cho là xuất hiện ở châu Phi.

1,85 triệu năm trước - Bàn tay "hiện đại" đầu tiên xuất hiện.

1,8 triệu năm trước - người Homo ergaster bắt đầu xuất hiện trong hồ sơ hóa thạch.

1,6 triệu năm trước - Rìu tay trở thành sự đổi mới công nghệ lớn đầu tiên.

800.000 năm trước - Người nguyên thủy kiểm soát lửa và tạo ra bếp lửa. Kích thước não tăng nhanh.

400.000 năm trước - người Neanderthal đầu tiên bắt đầu xuất hiện, tỏa rộng khắp châu Âu và châu Á.

200.000 năm trước - người Homo sapiens - người hiện đại - xuất hiện ở châu Phi.

40.000 năm trước - Người hiện đại đến châu Âu.

Hữu Tiến

Theo Báo Tin tức

Những khám phá gây sửng sốt về loài vẹt đêm Vẹt đêm là loài vật đặc hữu của New Zealand. Nó còn được gọi với cái tên "cú đêm", "cú vẹt" hay "vẹt Kakapo". Vẹt đêm có thể đạt chiều cao từ 58cm-63cm và nặng từ 0,9kg-4kg, có lông đốm màu vàng nâu. Nó có đôi mắt màu nâu, cái mỏ to cũng màu nâu. Vẹt đêm là loài vẹt duy nhất không...