Phát hiện nhiều hiện vật của người nguyên thủy ở Tây Nguyên

Mai Phương Lý12:45 11/04/2016

Từ hàng trăm hiện vật đá và thiên thạch tại thị xã An Khê (Gia Lai), các nhà khảo cổ của Việt Nam và Nga đánh giá chúng có niên đại trên dưới một triệu năm. Đây là mốc mở đầu về sự xuất hiện của con người trên lãnh thổ Việt Nam.

Sáng 11/4, TS Nguyễn Gia Đối, Phó viện trưởng Viện Khảo cổ, cho biết năm 2014 cán bộ Viện Khảo cổ đã phát hiện 5 di tích thời đại đá cũ ở thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai. Năm 2015, các nhà khảo cổ đã khai quật bước đầu và tháng 3/2016 khai quật mở rộng với sự giúp đỡ của Viện Khảo cổ học – Dân tộc học Novosibirsk (Liên bang Nga).

Tại các hố khai quật di tích Gò Đá (phường An Bình, thị xã An Khê), các nhà khoa học tìm thấy 58 hiện vật đá, gồm công cụ mũi nhọn, công cụ chặt kiểu chopper, nạo, hòn ghè, mảnh tước… Hầu hết được làm từ đá quartz; nạo làm từ mảnh tước nhỏ. Trong hố khai quật này còn tìm thấy 21 mảnh thiên thạch.

Cụm di tích Rộc Tưng (xã Xuân An, thị xã An Khê), đoàn nghiên cứu đã khai quật 2 điểm là Rộc Tưng 1 diện tích 48 m2 và Rộc Tưng 4 diện tích 20 m2. Tầng văn hóa di tích tại hai điểm dày trung bình 30-35 cm, được bảo tồn khá nguyên vẹn.

Các hiện vật khảo cố mới được phát hiện. Ảnh: Đ.Loan

Tại hố khai quật Rộc Tưng 1, các nhà khoa học tìm thấy 46 hiện vật gồm công cụ ghè, mũi nhọn, nạo cắt, chặt thô, mảnh tước, mảnh cuội… và 102 mảnh thiên thạch. Ở Rộc Tưng 4 thu được 77 hiện vật đá tương tự và 25 mảnh thiên thạch nằm trong lớp chứa công cụ đá.

Đặc biệt, tại khu di tích Rộc Tưng 1 có hiện tượng tập trung cao các mảnh đá quartz và tảng cuội sông, trong đó có công cụ lao động và mảnh thiên thạch. Vì thế có khả năng đây là kiến trúc mặt bằng nơi cư trú của người nguyên thủy đã được tôn nền để chống lầy lội vào mùa mưa.

Giá trị nhất trong bộ sưu tập là các công cụ ghè hai mặt và những rìu tay được gia công với trình độ kỹ thuật và thẩm mỹ cao mang đặc trưng của rìu tay giai đoạn tối cổ của nhân loại.

TS Nguyễn Gia Đối cho biết, theo đánh giá bước đầu của nhà khoa học trong và ngoài nước, các di tích thể hiện là nơi cư trú và nơi chế tác công cụ đá của người nguyên thủy. Những công cụ đá do con người chế tác và sử dụng có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định niên đại của di tích. Tuy nhiên, hiện chưa tìm thấy di cốt người và động thực vật.

Video đang HOT

Các mảnh thiên thạch được phát hiện. Ảnh: Đ.Loan

Về niên đại của khu di tích An Khê, các nhà khảo cổ học đánh giá khu vực này nằm trên thềm cổ nhất của sông Ba, cách đây trên dưới một triệu năm. Hơn 20 mẫu thiên thạch ở vùng An Khê được phân tích tại Liên bang Nga cho thấy có niên đại khoảng 770.000 năm. Như vậy, tuổi của chế phẩm bằng đá do con người làm ra ở An Khê ít nhất tương đương hoặc cổ hơn. Niên đại này tương đương giai đoạn người vượn đứng thẳng và là một trong những tổ tiên của người hiện đại trên thế giới.

Đoàn khảo cổ cho rằng các phát hiện di tích sơ kỳ đá cũ ở An Khê là bằng chứng cho thấy thượng lưu sông Ba, vùng An Khê, là địa bàn sinh sống của cộng đồng cư dân cổ cách đây trên dưới 800.000 năm. Đây được xem là mốc mở đầu về sự xuất hiện của con người trên lãnh thổ Việt Nam.

Theo giáo sư Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam, các di tích khảo cổ học thời đá cũ được nhiều nhà nghiên cứu trong và ngoài nước quan tâm. Mặc dù đã có nhiều nghiên cứu cho thấy người thời đồ đá sống ở nhiều nơi, song các di tích ở An Khê và mảnh thiên thạch niên đại 700.000-800.000 năm sẽ thuyết phục các nhà khoa học quốc tế rằng di tích ở Việt Nam còn cổ hơn ở một số di tích thế giới đã khai quật.

Trước một số ý kiến chưa có cơ sở xác định niên đại gần một triệu năm, ông Nguyễn Xuân Thắng cho rằng, đây là các đánh giá ban đầu của đoàn khảo cổ và chuyên gia Nga về một số hiện vật được giám định tại Nga. Thời gian tới, Viện Hàn lâm khoa học xã hội sẽ kết hợp với tỉnh Gia Lai tiếp tục khảo cổ và lấy ý kiến các chuyên gia địa chất, lịch sử.

Đoàn Loan

Theo VNE

Đại hạn đe dọa đàn bò trăm nghìn con ở Tây Nguyên

Hàng nghìn con bò ở Gia Lai gầy trơ xương vì cỏ cây khô cháy, chúng chỉ được uống nước rửa rau tằn tiện bởi người dân hiện cũng thiếu nước sinh hoạt.

Các tỉnh Tây Nguyên đang trong đợt nắng nóng kéo dài, hạn hán nặng nhất 20 năm qua đã khiến cây cỏ chết khô. Đàn bò hàng nghìn con không có thức ăn nên nhiều con chỉ còn da bọc xương.

Khô hạn đe dọa đến đàn bò của tỉnh Gia Lai. Ảnh: Duy Trần

Vét những giọt nước cuối cùng trong lu cho đàn bò 5 con, ông Nguyễn Văn Bá ở huyện Chư Pưh (Gia Lai) cho biết sông suối cạn khô, giếng hết nước nên bò chỉ được uống nước rửa rau, vo gạo. Một xô nước rửa rau lóng cặn khoảng 8 lít được ông chia cho cả đàn. Đây là lần uống nước duy nhất của chúng trong ngày.

"Nước kiệt hết rồi, giếng bơm không lên nữa. Giờ người không có nước uống nói chi trâu bò. Muốn có tui phải chạy sang vùng khác xin nhưng cũng chỉ đủ sinh hoạt cho gia đình", lão nông nói.

Ông bảo, đàn bò cũng ngán ăn rơm rạ vì khô queo quắt nhưng cỏ đã cháy hết, không mọc nổi. Bò ốm trơ xương, ông muốn bán để đỡ gánh nặng nhưng giá hiện thấp hơn ngày thường đến phân nửa.

"Trước hạn, cặp bò của tui nó trả gần 30 triệu đồng, giờ còn 15 triệu làm sao bán. Mà xuống giá cũng phải, hạn hán khắp nơi thế này ai dám mua rồi cỏ đâu mà cho ăn, nước đâu mà cho uống. Thương lái mua về cũng chỉ làm thịt thôi", giọng ông Bá đầy ngán ngẫm.

Tại "rốn" hạn của huyện Chư Pưh, trên các đồng lúa khô cháy, hàng trăm con bò không buồn ăn. "Khô hạn lúa bỏ đầy đồng bò ăn cũng ngán bởi ăn xong chúng không có nước uống, rát họng lắm. Tôi cứ thả đó chúng đói thì ăn, chớ cỏ cháy khô, đồi trọc đâu còn gì", anh Ksor Năng đang chăm đàn bò cho biết.

Người dân đưa bò kiếm cỏ dưới bờ sông Ba đoạn qua thị xã Ayun Pa. Ảnh: Duy Trần

Còn tại thị xã Ayun Pa (Gia Lai) đến rơm rạ cũng không có để cho bò ăn. Người dân phải tìm mua để cứu đàn bò khi hết cỏ. Chị Rơ Chăm Huyên cho biết cứ hơn một tuần phải mua một xe rơm giá gần 2,5 triệu đồng cho 7 con bò.

"Đắt quá, năm trước mình mua chừng đó chỉ 1,5 triệu thôi. Nhưng giá nào cũng phải mua, không mua bò lấy gì mà ăn. Mình bán cũng không được vì giá thấp, lỗ nhiều lắm", chị Huyên chia sẻ.

Dọc theo hai bờ sông Ba, hàng nghìn con bò được người dân lùa ra để kiếm cỏ, cây tươi còn sót lại. Đây cũng là con sông duy nhất còn nước nên cuối ngày những đàn bò từ trên cao được lùa xuống uống.

"Giờ chỉ còn cách là ráng bỏ tiền giữ lại bò chờ mưa xuống, hoặc bán rẻ cho người ta giết thịt. Nhiều người đuối sức đã xẻ thịt bò đem bán chứ chịu không nổi với hạn", ông Ksor Út nói.

Theo thống kê, Gia Lai là tỉnh đứng thứ hai cả nước về tổng đàn gia súc với 450.000 con, trong đó nhiều nhất là bò. Đây là nguồn thu lớn cho bà con nông dân, đồng thời cung cấp phân bón cho hàng trăm nghìn ha cây trồng.

Nhiều khu vực đồi núi thuộc tỉnh Gia Lai trọc lóc, không có cỏ cây khiến đàn bò thoi thóp. Ảnh: Duy Trần

Hàng trăm hồ chứa ở các tỉnh Tây Nguyên kiệt nước, nhiều hồ trơ đáy, các con suối, sông nhỏ cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Ngoài việc tiếp nước, dân Tây Nguyên mong trận mưa lớn để giải "cơn khát" kéo dài hơn 3 tháng nay.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hoàng Văn Thắng, đây là đợt El Nino kéo dài nhất trong lịch sử quan trắc nước ta. Điều này khiến nhiệt độ ở Tây Nguyên tăng cao, lượng mưa ít gây thiếu nước nghiêm trọng, đe dọa đến sản xuất và đời sống của người dân.

Mới đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đến Tây Nguyên thị sát, chỉ đạo chi ngay 300 tỷ đồng xây một con đập ở Gia Lai, đề nghị thủy điện xả nước gấp cứu người dân.

Duy Trần

Theo VNE

Miền Bắc nắng nóng, có nơi tăng nhiệt bất thường trên 36oC Thời tiết ngày 4/4 ghi nhận ở 3 miền đều có nắng nóng, đáng chú ý là miền Bắc có nơi nắng nóng bất thường trên 36oC... Theo tin tức mới nhất từ Trung tâm Dự báo Thủy văn Trung ương, thời tiết cả nước ngày 4/4 ghi nhận ở cả 3 miền đều có nắng nóng ở một số khu vực. Tại...