Phát hiện mộ cổ nghìn năm của danh tướng trên sa mạc: Nguyên liệu làm quan tài chưa từng thấy trên thế giới
Ngôi mộ cổ từ thời nhà Đường được tìm thấy vào năm 1973 tại Turpan, Tân Cương đã thu hút sự chú ý của giới khảo cổ trên thế giới.
Điều đặc biệt là bên trong mộ có một chiếc quan tài được làm bằng giấy, dù được chôn trong sa mạc 1.000 năm nhưng nó hầu như khá nguyên vẹn.
Người Trung Quốc vốn rất chú trọng đến việc xây mộ, làm quan tài. Họ thường chọn những chất liệu như kim loại, gỗ hoặc đá với độ bền cao để làm quan tài. Vì thế, khi tìm thấy chiếc quan tài giấy, một chất liệu lần đầu tiên họ gặp trong lịch sử khảo cổ nên sự kiện này đã gây được sự chú ý lớn của thế giới.
Bất ngờ là, chiếc quan tài đựng hà.i cố.t chủ nhân được làm bằng giấy. (Ảnh: Sohu).
Bất ngờ hơn, những tờ giấy để làm quan tài cũng không phải giấy trắng mà là giấy đã viết chữ bên trên. Hơn nữa, th.i th.ể của chủ nhân ngôi mộ chỉ được đặt trên một tấm chiếu sậy. Người chế.t là nam giới, khoảng 50 tuổ.i, trên người mặc áo dài bằng vải bông màu tím. Do nắng gió của sa mạc, th.i th.ể của người đó đã hóa thành xá.c ướ.p khô.
Tại sao quan tài lại bằng giấy?
Theo các tài liệu còn trong mộ cổ, người chế.t là Trương Vô Giới, một danh tướng thời nhà Đường. Phát hiện này khiến các chuyên gia khảo cổ bối rối bởi Trương Vô Giới là một đại tướng quân thì tại sao lại chỉ được mai táng bằng quan tài giấy? Phải chăng ông đã phạm tội gì?
Cuối cùng, nhờ sự miệt mài của các chuyên gia, sự thật dần lộ diện. Căn cứ vào các ghi chép trong lịch sử, từ 1.700 năm trước, hoàng đế Đường Thái Tông – Lý Thế Dân đã quyết định phát triển kinh tế ở khu vực Tây Vực. Tuy nhiên, có một quốc gia ở khu vực đó thường xuyên chống trả, tìm cách ngăn chặn con đường giao thông huyết mạch nối giữa Tây Vực và Trung Nguyên.
Điều này khiến cho Lý Thế Dân rất bất mãn, ông đã cử tướng quân của mình là Trương Vô Giới đi chinh phạt. Sau khi đán.h thắng, để tiếp tục bảo vệ cho sự phát triển của Tây Vực, Trương Vô Giới đã ở lại đây canh giữ cho tới lúc chế.t. Thế nhưng sự qua đời của ông đã khiến cho việc tổ chức tang lễ trở thành một vấn đề khó giải quyết.
Bởi thời bấy giờ, khu vực Tây Vực toàn là sa mạc, không có cây cối, rất khó để tìm đủ một lượng gỗ tốt đóng quan tài. Ngoài ra, nếu đưa th.i th.ể của ông về kinh đô với quãng đường xa như vậy, e rằng th.i th.ể sẽ thố.i rữ.a hết. Các binh lính mới nảy ra ý tạo một chiếc quan tài bằng nhiều lớp giấy.
Video đang HOT
Dù sa mạc nắng gió, nhưng quan tài giấy không bị hư hỏng quá nhiều. (Ảnh: Sohu).
Họ đã đi khắp doanh trại thu thập toàn bộ giấy vụn, sau đó dùng cọc gỗ cố định nó và tạo thành một chiếc quan tài. Trải qua nghìn năm dưới nắng gió và cát của Tây Vực, dù có đôi chút bị hư hỏng và ăn mòn, nhưng chiếc quan tài giấy vẫn được công nhận là bảo vật quý giá của giới khảo cổ Trung Quốc.
Bên cạnh đó, sau khi phục chế những tờ giấy làm nên chiếc quan tài, các chuyên gia vô cùng hào hứng khi biết chúng là các bản ghi chép những công việc trong quân đội và triều đình. Điều này đã khiến giá trị lịch sử của chiếc quan tài giấy càng tăng lên gấp bội.
Khu mộ gia tộc 1000 năm tuổ.i suýt chô.n sốn.g cả đoàn khảo cổ, chuyên gia hoảng hốt: Mộ chồng lên mộ!
Đây là nơi chôn cất của 5 thế hệ gia đình dòng họ Lữ của nhà Tống, mỗi lăng mộ đều có thiết kế chống trộm khiến mộ tặc cổ đại phải "bó tay".
"Mộ chồng mộ" - thiết kế chống trộm độc đáo
Tháng 11/2006, công an thành phố Tây An, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc đã bắt được một vụ buôn lậu 129 di tích văn hóa bao gồm cả văn bia trong một lăng mộ thời Tống. Theo lờ.i kha.i của những kẻ này, 129 món đồ tạo tác đều được lấy ra từ một ngôi mộ cổ gần đó, do một người đàn ông có họ hàng xa với chủ mộ đào lên rồi bán lại.
Cục Di tích Văn hóa tỉnh Thiểm Tây vốn đã quen với những vụ đào mộ, phát hiện mộ bất ngờ trên công trường nên không mất nhiều thời gian để họ tìm đến hiện trường, chuẩn bị khai quật cứu hộ.
Mỗi lăng mộ bên trong nghĩa trang gia tộc họ Lữ đều sâu từ 7,5 -5,5m. Ảnh: National Geographic
Đây thực chất là một khu nghĩa trang rộng gần 90.000m2 nằm ở huyện Lam Điền, tỉnh Thiểm Tây. Khu mộ dành cho 5 thế hệ trong gia tộc họ Lữ thời nhà Tống với các lăng xếp theo trục.
Trên một trục trung tâm từ nam sang bắc, lăng mộ trưởng nam và cháu trai trưởng được xếp theo trục dọc, còn lại xét theo vai vế mà xếp vào trục ngang.
Hệ thống lăng mộ này đã ứng dụng kiểu thiết kế chống trộm độc đáo "mộ chồng mộ".
Theo đó, các lăng mộ đều chôn rất sâu dưới lớp đá cứng, lăng sâu nhất tới 15,5m; nông nhất 7,5m. Lăng xây phức tạp với nhiều buồng trước, buồng sau, buồng song song... những buồng bên trên thường là hầm trống, chỉ có hầm dưới cùng mới chứa quan tài và đồ tùy táng quan trọng.
Phối cảnh cấu trúc khu lăng mộ M2 trong nghĩa trang dòng họ Lữ. Ảnh: Chinese Archaeology
Bằng cách này những tên trộm sẽ phải đào từ tầng này qua tầng mộ khác mà không biết rõ đâu mới là mộ thật.
Những kẻ trộm mộ thời cổ đại chỉ có chiếc xẻng thủ công khó lòng mà đào xuống vị trí của phòng mộ chính. Trong trường hợp có thể đào xuống, chúng cũng dễ dàng cũng bị chô.n sốn.g do sạt lở đất hoặc chế.t ngạt vì thiếu dưỡng khí - tình trạng trúng khí độc trong lăng thực tế thường chỉ là thiếu oxy khi ở trong lòng đất quá lâu.
Trong quá trình khai quật lăng, chính các nhà khảo cổ cũng suýt chị chô.n sốn.g bởi cạm bẫy chống trộm tài tình này.
Ông tổ ngành khảo cổ Trung Hoa
Khi khai quật khu nghĩa trang hoành tráng này, các chuyên gia đã tìm ra manh mối cho câu hỏi lớn: Dòng họ danh gia vọng tộc này là ai?
Dòng họ Lữ này chính là các thế hệ gia đình Lữ Đại Lâm (1044-1092) - nhân vật thời Tống được coi là ông tổ nghề khảo cổ Trung Hoa. Lữ Đại Lâm là học giả Trung Quốc đầu tiên nghiên cứu về đồ đồng và chữ khắc cổ, ông đã viết cuốn "Khảo cổ đồ" và "Khảo cổ đồ văn dịch" làm nền tảng cho nghề khảo cổ và cổ sinh vật học nước này.
Trong các cuốn sách, học giả họ Lữ vẽ hình phác thảo, lập danh mục, ghi lời giới thiệu (thời gian, địa điểm phát hiện, kích thước) cho cổ vật một cách vô cùng khoa học.
Ghi chép trong cuốn "Khảo cổ đồ" của Lữ Đại Lâm. Ảnh: Toutiao
Lữ Đại Lâm đã dành phần lớn cuộc đời để nghiên cứu Nho giáo, những năm cuối đời ông bắt đầu sưu tập đồ đồng song điều bất ngờ là người ta không tìm thấy bất kỳ món đồ đồng nào trong lăng mộ của ông.
"Có 70 món cổ vật chôn theo Lữ Đại Lâm, hầu hết là đồ sứ, chúng tôi đoán rằng những món đồ đồng đã bị mộ tặc đán.h cắp. Tuy nhiên những đồ tùy táng còn lại đều rất tinh xảo, phản ứng gu thẩm mỹ và cuộc sống tao nhã của vị học giả" - chuyên gia khảo cổ Zhang Yun cho biết.
Đồ tùy táng tinh xảo bên trong lăng mộ tại nghĩa trang gia tộc họ Lữ. Ảnh: Toutiao
Tuy khu mộ này đã nhiều lần bị những kẻ trộm hiện đại - hầu hết là hậu duệ của gia tộc - đột nhập, cướp bóc, song giới khảo cổ vẫn may mắn tìm ra hơn 600 hiện vật tinh xảo. Những món tùy táng bao gồm đồ gốm, sứ, đồng, vàng bạc, sơn mài... hầu hết đều phục vụ cho cuộc sống hàng ngày. Chúng đã phản ánh phần nào điều kiện sống của một gia đình quý tộc thời nhà Tống.
Một số lượng lớn trà cụ cũng được khai quật, cho thấy trà là thức uống phổ biến trong giới quý tộc thời này.
Trong lăng mộ của Thiến Dung - cháu gái Lữ Đại Lâm, một chiếc hộp bạc chứa thứ bột màu đỏ đã được khai quật. Kết quả thí nghiệm cho thấy đây là một loại phấn má trang điểm của phụ nữ, trải qua 1000 năm, thành phần trong phấn vẫn không bị biến đổi.
Dòng chữ bí ẩn trên mộ cổ khiến chuyên gia 'vò đầu bứt tai': Chủ nhân là hậu duệ của một trong 'Tứ đại mỹ nhân Trung Quốc'? Việc tìm thấy mộ cổ này đã gây chấn động giới sử học và văn học Trung Quốc. Dòng chữ trên văn bia đã khiến các chuyên gia nghi ngờ đây là mộ của con gái Dương Quý Phi. (Ảnh: Kknews). Ngay khi tin tức được loan ra, giới khảo cổ lập tức đổ xô tới tận nơi để xác minh sự thật....