Phát hiện miếng hổ phách tuyệt đẹp bao bọc con chim 99 triệu năm trước

Theo dõi VGT trên

Các nhà khoa học phát hiện mẫu vật tại một mỏ hổ phách ở Myanmar và con chim được xác định đã tồn tại từ thời khủng long.

Theo Gizmodo, các nhà khoa học vừa phát hiện một khối hổ phách niên đại tới 99 triệu năm chứa một con chim non gần như hoàn chỉnh. Mẫu vật được tìm thấy ở Myanmar và con chim được xác định đã tồn tại từ thời khủng long.

Phát hiện miếng hổ phách tuyệt đẹp bao bọc con chim 99 triệu năm trước - Hình 1

Ryan McKellar, tác giả của nghiên cứu cho biết: “Việc phát hiện ra con vật được bảo quản trong trạng thái gần như hoàn chỉnh trong hổ phách như vậy là một điều quá sức mong đợi. Chúng tôi có thể nhận thấy đầy đủ toàn bộ phần bên phải của cơ thể nó”.

Hổ phách Burmese rất đặc biệt. Theo nghiên cứu được công bố gần đây trên tạp chí Gondwana Research, các mỏ hổ phách ở Miền Bắc Myanmar đã mang lại không ít những mẫu vật khá lớn và trong suốt mà còn chứa những điều thực sự tuyệt vời về các loài côn trùng và thực vật cổ xưa.

Phát hiện miếng hổ phách tuyệt đẹp bao bọc con chim 99 triệu năm trước - Hình 2

Phát hiện miếng hổ phách tuyệt đẹp bao bọc con chim 99 triệu năm trước - Hình 3

Sinh vật được lưu giữ trong khối hổ phách 99 triệu năm này được xác định là một con chim non thuộc loài enantiornithine đang trong quá trình thay lông đầu tiên sau khi nở từ vài ngày đến vài tuần. Nhóm nghiên cứu đã phân tích con chim bằng cách dùng kính hiển vi và máy quét CT vi mô trong phòng thí nghiệm. McKellar chia sẻ: “Con chim được bảo lưu khá trọn vẹn vì nó đang trong giai đoạn phát triển rất sớm. Nó mới chỉ đang phát triển lông đuôi”.

Phát hiện miếng hổ phách tuyệt đẹp bao bọc con chim 99 triệu năm trước - Hình 4

Video đang HOT

Loài chim enantiornithines có họ hàng khá gần với các loài chim hiện đại. Nhưng bà McKellar cho biết, chúng không có mỏ mà có răng, có móng vuốt trên đôi cánh, và có sự sắp xếp xương khác nhau ở chân.

Thật không may, mặc dù con chim có vẻ khá hoàn hảo, nhưng có lẽ không còn phần nào trên cơ thể con chim sót lại mang đầy đủ DNA để các nhà khoa học khôi phục lại giống như những sinh vật trong Jurassic Park, theo New Scientist. Tất cả những phần thịt của con vật đã trở thành carbon không thể phân tích.

Nguyễn Ly / Theo Trí Thức Trẻ

Khám phá bí mật đằng sau hiện tượng thác máu tồn tại suốt trăm năm

Giữa lớp băng dày trắng muốt, dòng thác màu đỏ thẫm như máu từng khiến các nhà khoa học đau đầu suốt 10 thập kỷ nay đã được giải mã.

Hành tinh của chúng ta, dù chỉ là một chấm nhỏ xíu trong cả vũ trụ bao la này, vẫn ẩn chứa những điều kì diệu đáng kinh ngạc.

Là một trong số những vùng đất ít cư dân sinh sống nhất thế giới, Nam Cực được bao phủ 98% diện tích bằng lớp băng có độ dày trung bình tới 1,9km. Điều thú vị hơn nữa về Nam Cực đó là nó là nơi người ta có thể nhìn thấy hiện tượng "Thác Máu" (Blood Falls), nằm ở phía Đông. Dòng nước ở đây có màu đỏ thẫm như máu, chảy ra từ phần đuôi của một sông bảng vào hồ nước bên dưới.

Khám phá bí mật đằng sau hiện tượng thác máu tồn tại suốt trăm năm - Hình 1

Khám phá bí mật đằng sau hiện tượng thác máu tồn tại suốt trăm năm - Hình 2

Dòng nước đỏ thẫm của Thác Máu tương phản hoàn toàn với lớp băng trắng muốt.

Thác Máu chảy ở độ cao tương đương tòa nhà cao năm tầng từ Sông băng Taylor vào Hồ Bonney tại Victoria Land, Đông Nam Cực.

Nó được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1911 bởi nhà địa chất người Australia Thomas Griffith Taylor, thuộc Đoàn Thám hiểm Nam Cực của Anh. Ông cũng là người đầu tiên khám phá ra thung lũng tại đây, tên của ông được đặt tên cho dòng sông băng.

Thung lũng Taylor, nơi có dòng sông băng và hồ Bonney, là một phần của nhóm các thung lũng khô McMurdo ở phía Đông Nam Cực. Những thung lũng này được mệnh danh là một trong những hoang mạc khô cằn nhất thế giới vì độ ẩm không khí quá thấp và mặt đất đóng băng vĩnh viễn. Do có những ngọn núi cao bao quanh, băng tuyết không bao giờ chảy đến đây, khiến cho chúng hầu như trơ trọi sỏi đá.

Khám phá bí mật đằng sau hiện tượng thác máu tồn tại suốt trăm năm - Hình 3

Thác Máu thuộc đoạn cuối của Sông băng Taylor, chảy vào Hồ Bonney.

Khi thung lũng Taylor được phát hiện và nghiên cứu bởi Thomas Griffith Taylor và đoàn thám hiểm từ 1901 đến 1913, ông đã bắt gặp hiện tượng dòng nước đỏ thẫm chảy ra từ dòng sông băng. Các nhà thám hiểm lúc đó đã cho rằng màu đỏ kì quái được gây ra bởi tảo, nhưng sau đó đã được chứng minh là không chính xác.

Vậy nguồn gốc của dòng nước đỏ như máu là do đâu? Hóa ra thác Máu bắt nguồn từ một hồ nước ngầm bên dưới lớp băng ở độ sâu hơn 400m, cách xa thác Máu khoảng vài km. Nhờ có mạch nước chảy men theo các đường nứt vỡ trong các tầng băng, nước từ hồ đã thoát ra và chảy thành thác nước.

Khám phá bí mật đằng sau hiện tượng thác máu tồn tại suốt trăm năm - Hình 4

Các nhà khoa học cuối cùng cũng giải mã được bí ẩn của Thác Máu

Còn màu đỏ bí ẩn của thác Máu thực chất là một phản ứng hóa học. Hồ nước ngầm có chứa hàm lượng cao các chất muối, sunfat và ion sắt. Các chất này bình thường kẹt lại trong băng nhưng một khi tiếp xúc không khí bên ngoài, chúng sẽ tác dụng với khí oxy và tạo ra oxit sắt có màu đỏ thẫm như máu, hòa vào trong dòng chảy của thác nước.

Khám phá bí mật đằng sau hiện tượng thác máu tồn tại suốt trăm năm - Hình 5

Hóa ra màu đỏ là nhờ phản ứng của ion sắt với oxy trong không khí.

Sở dĩ hồ nước ngầm kẹt bên dưới sông băng có độ mặn gấp hai, ba lần nước biển là bởi nước nguyên chất đã đào thải lượng muối tan trong quá trình tạo thành tinh thể băng.

Người ta cho rằng hồ nước cũng có hàm lượng ion sắt cao là vì nước biển thời kì Miocene cách đây 5 triệu năm trước có lượng ion sắt hòa tan cao hơn, khi ấy mực nước biển cũng cao hơn bây giờ. Lượng nước biển cổ đại này có nguồn gốc từ Nam Cực Dương, thuộc một vịnh hẹp băng hà kẹt lại bên dưới một dòng sông băng hình thành tại thời điểm đó.

Khám phá bí mật đằng sau hiện tượng thác máu tồn tại suốt trăm năm - Hình 6

Hồ nước trầm tích kẹt bên dưới sông băng chính là ngọn nguồn của thác Máu.

Hồ nước ngầm dưới sông băng cũng là nhà của 17 loại vi khuẩn và là nơi diễn ra các phản ứng sinh hóa của ion sắt và sunfat. Các nhà khoa học tin rằng nhờ việc hoàn toàn bị tách biệt khỏi bên ngoài nhờ có lớp băng dày, hồ nước cổ đại sẽ tiết lộ nhiều điều về sự sống cách đây 1.5 - 2 triệu năm trước, cũng như là cơ hội để nghiên cứu sự sống của các loài vi khuẩn dưới những điều kiện siêu khắc nghiệt.

Khánh Linh / Theo Trí Thức Trẻ

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Đi đào măng vô tình tìm thấy 'rắn vàng', người đàn ông đổi đời ngay sau đóĐi đào măng vô tình tìm thấy 'rắn vàng', người đàn ông đổi đời ngay sau đó
11:08:06 09/03/2025
Bữa sáng hạng thương gia của 1 hãng hàng không gây sốc với thứ được mang ra, càng bực hơn nữa khi dụng cụ ăn uống lại là đũaBữa sáng hạng thương gia của 1 hãng hàng không gây sốc với thứ được mang ra, càng bực hơn nữa khi dụng cụ ăn uống lại là đũa
13:47:59 10/03/2025
11 bức ảnh chứng minh Nhật Bản rõ ràng thuộc về một hành tinh khác11 bức ảnh chứng minh Nhật Bản rõ ràng thuộc về một hành tinh khác
09:14:20 09/03/2025
Cá sấu "oằn tà là vằn" ở Biên Hòa khiến dân tình hoang mang tột độ: Rốt cuộc nó đã trải qua những gì?Cá sấu "oằn tà là vằn" ở Biên Hòa khiến dân tình hoang mang tột độ: Rốt cuộc nó đã trải qua những gì?
13:46:57 10/03/2025
Ảnh đánh cá tại Việt Nam gây sửng sốtẢnh đánh cá tại Việt Nam gây sửng sốt
15:10:57 09/03/2025
Video ghi lại cảnh tượng kỳ quái giữa đường cao tốc khiến mọi người đều sốc vì không hiểu tại saoVideo ghi lại cảnh tượng kỳ quái giữa đường cao tốc khiến mọi người đều sốc vì không hiểu tại sao
10:42:18 09/03/2025
Núi Roraima: 'Thế giới đã mất' bị cô lập hàng triệu năm mà người bản địa gọi là 'nhà của các vị thần'Núi Roraima: 'Thế giới đã mất' bị cô lập hàng triệu năm mà người bản địa gọi là 'nhà của các vị thần'
11:01:01 10/03/2025
Bức ảnh ghi lại sự tương phản đáng kinh ngạc trên trái đất chúng ta đang sống: "Không nơi nào đặc biệt bằng"Bức ảnh ghi lại sự tương phản đáng kinh ngạc trên trái đất chúng ta đang sống: "Không nơi nào đặc biệt bằng"
11:18:55 10/03/2025

Tin đang nóng

Bị chỉ trích "khóc không có giọt nước mắt" trong đám tang Quý Bình, một nữ nghệ sĩ lên tiếngBị chỉ trích "khóc không có giọt nước mắt" trong đám tang Quý Bình, một nữ nghệ sĩ lên tiếng
20:08:14 10/03/2025
'Mỹ nhân phim hành động' Phi Ngọc Ánh mắc ung thư'Mỹ nhân phim hành động' Phi Ngọc Ánh mắc ung thư
22:30:04 10/03/2025
Nghẹn ngào khoảnh khắc Lê Phương đưa 1 người đặc biệt đến tiễn biệt nghệ sĩ Quý BìnhNghẹn ngào khoảnh khắc Lê Phương đưa 1 người đặc biệt đến tiễn biệt nghệ sĩ Quý Bình
20:13:58 10/03/2025
Xuất hiện với khuôn mặt căng phồng tại Paris, Lâm Tâm Như 49 tuổi lại bị mỉa mai: Thư Kỳ "nuốt trọn" hào quangXuất hiện với khuôn mặt căng phồng tại Paris, Lâm Tâm Như 49 tuổi lại bị mỉa mai: Thư Kỳ "nuốt trọn" hào quang
19:16:34 10/03/2025
Hũ đựng tro cốt của Kim Sae Ron bị xâm phạm, gia đình còn phá nát tài sản cô để lại?Hũ đựng tro cốt của Kim Sae Ron bị xâm phạm, gia đình còn phá nát tài sản cô để lại?
20:11:04 10/03/2025
Nóng: Kim Soo Hyun trực tiếp lên tiếng về tin hẹn hò Kim Sae Ron 15 tuổi, quấy rối cố diễn viênNóng: Kim Soo Hyun trực tiếp lên tiếng về tin hẹn hò Kim Sae Ron 15 tuổi, quấy rối cố diễn viên
21:38:23 10/03/2025
Mẹ Từ Hy Viên đột ngột cầu cứu lúc nửa đêm: "Tôi chịu hết nổi rồi..."Mẹ Từ Hy Viên đột ngột cầu cứu lúc nửa đêm: "Tôi chịu hết nổi rồi..."
19:49:15 10/03/2025
Mỹ nhân Việt đăng quang Miss Global làm mẹ đơn thân từ năm 18 tuổiMỹ nhân Việt đăng quang Miss Global làm mẹ đơn thân từ năm 18 tuổi
22:10:12 10/03/2025

Tin mới nhất

Ngôi mộ 28.000 năm chôn cất người lai giữa 2 loài

Ngôi mộ 28.000 năm chôn cất người lai giữa 2 loài

11:17:29 10/03/2025
Viết trên tạp chí khoa học Science Advances, một nhóm khoa học cho biết họ đã xác định thành công niên đại của ngôi mộ đứa trẻ Lapedo nổi tiếng, chôn cất một cá thể lai giữa 2 loài ở Bồ Đào Nha.
Chàng trai 18 tuổi lông mọc đầy mặt lập kỷ lục Guinness

Chàng trai 18 tuổi lông mọc đầy mặt lập kỷ lục Guinness

10:41:33 09/03/2025
Một chàng trai 18 tuổi đến từ bang Madhya Pradesh (Ấn Độ) có 95% khuôn mặt được bao phủ bởi lông đã lập Kỷ lục Thế giới Guinness.
Bắt con cá nặng 1.080 kg đem bán lấy 16 triệu đồng, nhóm ngư dân nhận kết đắng

Bắt con cá nặng 1.080 kg đem bán lấy 16 triệu đồng, nhóm ngư dân nhận kết đắng

10:40:46 09/03/2025
Theo The New Indian Express, các viên chức lâm nghiệp đã bắt giữ những ngư dân đánh bắt con cá đuối manta khổng lồ và bán nó với giá 56.000 Rupee, vì loài này được bảo vệ theo Phụ lục 1 của Đạo luật Bảo vệ Động vật hoang dã năm 1972.
Dân mạng đùa cực hóm về ngày 8/3

Dân mạng đùa cực hóm về ngày 8/3

17:17:06 08/03/2025
Không muốn phải đau đầu vắt óc nghĩ quà, mua quà cho chị em nhân ngày 8/3, nhiều anh em đưa ra đề xuất hài hước và ngay lập tức bị chị em phản công mạnh mẽ.
Video: Khoảnh khắc cá heo nặng hơn 400 cân "nhảy nhầm" lên thuyền, ngư dân có pha giải cứu nghẹt thở

Video: Khoảnh khắc cá heo nặng hơn 400 cân "nhảy nhầm" lên thuyền, ngư dân có pha giải cứu nghẹt thở

13:59:21 08/03/2025
Rất may, không ai bị thương nặng khi con cá heo mũi chai dài 11 feet (khoảng 3,3 mét) bất ngờ nhảy lên khoang chiếc thuyền không mui, theo lời Dean Harrison - chủ nhân của chiếc thuyền dài gần 16 foot (gần 5 mét).
Ô tô bị dán "giấy phạt" dù đỗ đúng vị trí, tài xế bức xúc: Sao đỗ trong hầm cũng bị phạt?

Ô tô bị dán "giấy phạt" dù đỗ đúng vị trí, tài xế bức xúc: Sao đỗ trong hầm cũng bị phạt?

10:50:39 08/03/2025
Như thường nhật, anh Lý (chủ xe) sau khi tan làm trở về nhà đã đỗ xe đúng vị trí trong hầm gửi xe của mình. Sáng hôm sau, khi chuẩn bị đi làm, người đàn ông tá hỏa phát hiện một tờ giấy phạt với nội dung đỗ xe sai quy định
Kỳ ảo con mắt khổng lồ giữa đồng bằng Argentina

Kỳ ảo con mắt khổng lồ giữa đồng bằng Argentina

10:48:19 08/03/2025
Đảo Mắt - El Ojo là một hòn đảo nhỏ và bí ẩn, được phát hiện một cách vô cùng tình cờ, trở thành một địa điểm hoang sơ khi nhìn từ trên cao.
Khám phá bí mật về loài động vật ăn thịt đáng sợ có hình thù kỳ lạ dưới đáy đại dương

Khám phá bí mật về loài động vật ăn thịt đáng sợ có hình thù kỳ lạ dưới đáy đại dương

10:47:01 08/03/2025
Hải quỳ là một nhóm động vật săn mồi sống dưới nước. Với vẻ ngoài sặc sỡ và vô cùng vô hại nhưng hải quỳ lại là một loài động vật ăn thịt cực kỳ đáng sợ của biển cả.
Khám phá thế giới bí ẩn dưới lòng đất: Hố sụt và những điều kỳ diệu đang bị ẩn giấu

Khám phá thế giới bí ẩn dưới lòng đất: Hố sụt và những điều kỳ diệu đang bị ẩn giấu

14:12:49 07/03/2025
Mỗi hố sụt đều mang một câu chuyện riêng. Có những hố chứa đầy kho báu khảo cổ, nhưng cũng có những hố mang lại bi kịch và thảm họa.
Nhổ nước bọt vào đồ ăn trong đám cưới, nam thanh niên bị bắt giữ

Nhổ nước bọt vào đồ ăn trong đám cưới, nam thanh niên bị bắt giữ

11:28:29 07/03/2025
Video ghi lại cảnh một người đàn ông khạc nhổ vào bánh roti trong khi đang chuẩn bị phục vụ cho khách tại một đám cưới đã khiến dư luận phẫn nộ.
Loài chó hung dữ bậc nhất thế giới, trung thành và săn được cả sư tử

Loài chó hung dữ bậc nhất thế giới, trung thành và săn được cả sư tử

11:18:19 07/03/2025
Chó lông xoáy Nam Phi là một loài chó đa năng với khả năng chạy nhanh, và chịu đựng tốt trong điều kiện khắc nghiệt.
Ngắm hồ axit lớn nhất thế giới, màu nước xanh kỳ diệu chết người

Ngắm hồ axit lớn nhất thế giới, màu nước xanh kỳ diệu chết người

11:17:14 07/03/2025
Kawah Ijen hấp dẫn những nhà thám hiểm bởi màu sắc xanh tuyệt đẹp của làn nước trên miệng núi lửa đang hoạt động, điều đặc biệt đến vào ban đêm.

Có thể bạn quan tâm

Cận cảnh căn bếp có giá 600 triệu đồng: Nhìn sơ qua là thấy toàn đồ bếp siêu xịn xò

Cận cảnh căn bếp có giá 600 triệu đồng: Nhìn sơ qua là thấy toàn đồ bếp siêu xịn xò

Sáng tạo

00:58:39 11/03/2025
Mới đây, một khu bếp có trị giá khoảng 600 triệu được cư dân mạng quan tâm, nhiều người cho rằng, giá trị căn bếp chưa xứng với số tiền.
Bruno Fernandes ngồi cùng mâm với Mohamed Salah & Erling Haaland

Bruno Fernandes ngồi cùng mâm với Mohamed Salah & Erling Haaland

Sao thể thao

00:56:14 11/03/2025
Người hùng của MU, Bruno Fernandes ngồi cùng mâm với Mohamed Salah và Erling Haaland, sau khi ghi bàn thắng tuyệt đẹp từ cú đá phạt vào lưới Arsenal.
Bà mẹ nhờ ChatGPT hướng nghiệp cho con, ai ngờ tìm đúng ngành yêu thích, câu nói 28 chữ cuối cùng mới sốc

Bà mẹ nhờ ChatGPT hướng nghiệp cho con, ai ngờ tìm đúng ngành yêu thích, câu nói 28 chữ cuối cùng mới sốc

Netizen

00:55:41 11/03/2025
Chị Lý, một người mẹ ở Bắc Kinh, luôn lo lắng về tương lai của con trai mình - Tiểu Minh, một học sinh trung học đang đứng trước kỳ thi đại học căng thẳng.
Drama không hồi kết: Trịnh Sảng bị tố làm "tiểu tam" nhận bao nuôi và mang thai với đại gia, con trai bà cả đích thân bóc phốt

Drama không hồi kết: Trịnh Sảng bị tố làm "tiểu tam" nhận bao nuôi và mang thai với đại gia, con trai bà cả đích thân bóc phốt

Sao châu á

23:38:32 10/03/2025
Sau showbiz Hàn Quốc, đến lượt giới giải trí Trung Quốc lại dậy sóng với lùm xùm đời tư của Trịnh Sảng trong tối 10/3.
Top 5 con giáp được hưởng tài lộc dồi dào trong tuần mới

Top 5 con giáp được hưởng tài lộc dồi dào trong tuần mới

Trắc nghiệm

23:24:12 10/03/2025
Tuần mới đến mang theo những cơ hội và vận may bất ngờ, đặc biệt là trong chuyện tiền bạc và tài lộc.Nếu bạn thuộc top 5 con giáp may mắn dưới đây, hãy sẵn sàng đón nhận những điều tốt đẹp nhất!
Mỹ nhân Hàn gây sốt MXH vì hóa Bạch Tuyết đẹp hơn bản gốc, từ làn da cho đến mái tóc đều như "xé truyện bước ra"

Mỹ nhân Hàn gây sốt MXH vì hóa Bạch Tuyết đẹp hơn bản gốc, từ làn da cho đến mái tóc đều như "xé truyện bước ra"

Hậu trường phim

23:23:53 10/03/2025
Ngày 10/3, đoàn phim Bạch Tuyết (Snow White) đã tung một đoạn video nhạc phim Waiting On A Wish do nữ ca sĩ Suzy thể hiện.
Quỷ Nhập Tràng: Hù dọa chất lượng nhưng kịch bản thì không!

Quỷ Nhập Tràng: Hù dọa chất lượng nhưng kịch bản thì không!

Phim việt

23:17:32 10/03/2025
Có thể nói Quỷ Nhập Tràng là một phim kinh dị có đầu tư chỉn chu và đánh trúng thị hiếu khán giả Việt khi thích những cảnh hù dọa chất lượng.
Đám cưới đang viral khắp MXH: Chú rể đẹp trai vô địch thiên hạ, cô dâu xinh yêu "hết nước chấm"

Đám cưới đang viral khắp MXH: Chú rể đẹp trai vô địch thiên hạ, cô dâu xinh yêu "hết nước chấm"

Phim châu á

23:09:00 10/03/2025
Ngày 9/3, Sina đưa tin cảnh hôn lễ của hai diễn viên Trương Lăng Hách và Từ Nhược Hàm trong bộ phim ngôn tình lãng mạn Yêu Em đang gây bão khắp MXH Trung Quốc.
Cô giáo tiếng Anh không muốn làm dâu, đồng ý hẹn hò ông bố một con

Cô giáo tiếng Anh không muốn làm dâu, đồng ý hẹn hò ông bố một con

Tv show

22:47:49 10/03/2025
Trong cuộc trò chuyện, cả hai đưa ra những yêu cầu về chuyện hôn nhân và đồng ý hẹn hò khi tìm được tiếng nói chung.
Tom Cruise lo lắng khi 'đọ nhan sắc' cùng Brad Pitt

Tom Cruise lo lắng khi 'đọ nhan sắc' cùng Brad Pitt

Sao âu mỹ

22:42:20 10/03/2025
Nhiều nguồn tin cho biết mối hiềm khích kéo dài hàng thập kỷ này bắt đầu khi họ đóng chung trong phim Interview With the Vampire năm 1994 và cho đến nay vẫn còn âm ỉ với Tom Cruise.
Cưỡng đoạt gần 600 triệu đồng của nhân viên, nhóm chủ cửa hàng sữa lãnh án

Cưỡng đoạt gần 600 triệu đồng của nhân viên, nhóm chủ cửa hàng sữa lãnh án

Pháp luật

22:35:33 10/03/2025
Dù thiệt hại chỉ hơn 13 triệu đồng và nhân viên dọa tự tử khi bị ép trả, nhưng các bà chủ cửa hàng sữa vẫn cưỡng đoạt gần 600 triệu đồng.