Phát hiện kháng sinh mới có cách tiêu diệt vi khuẩn lạ mang đầy hứa hẹn

Các nhà nghiên cứu ở Canada mới tìm ra một loại kháng sinh mới với “cách tiếp cận độc đáo” để tấn công và tiêu diệt vi khuẩn, cải thiện tình trạng kháng kháng sinh đang gia tăng.

Các nhà nghiên cứu ở Canada tin rằng corbomycin mới được tìm thấy có thể là một ‘ứng cử viên lâm sàng đầy triển vọng’ trong nỗ lực giải quyết vấn đề ngày càng tăng của vi khuẩn trở nên kháng kháng sinh.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, tình trạng kháng kháng sinh là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe toàn cầu, với ước tính 700.000 ca tử vong trên toàn thế giới mỗi năm.

Lần đầu tiên các nhà khoa học đã quan sát thấy corbomycin, cùng với một loại kháng sinh ít được biết đến là oblestatin, tiêu diệt vi khuẩn bằng cách ngăn chặn chức năng của thành tế bào của chúng. Beth Culp, một ứng cử viên tiến sĩ về hóa sinh và khoa học y sinh tại Đại học McMaster ở Hamilton, Ontario cho biết: “Vi khuẩn có một bức tường bao quanh bên ngoài các tế bào tạo cho chúng hình dạng và là nguồn sức mạnh”.

Beth Culp, một ứng cử viên tiến sĩ về hóa sinh và khoa học y sinh tại trường đại học ở Hamilton, Ontario – thành viên nhóm nghiên cứu.

Thuốc kháng sinh như penicillin tiêu diệt vi khuẩn bằng cách ngăn chặn việc xây dựng bức tường, nhưng loại kháng sinh mà chúng tôi tìm thấy thực sự hoạt động bằng cách làm ngược lại – chúng ngăn chặn bức tường bị phá vỡ. Điều này rất quan trọng cho các tế bào để phân chia. Để một tế bào phát triển, nó phải phân chia và mở rộng. Nếu chặn hoàn toàn bức tường, nó giống như bị nhốt trong nhà tù và không thể mở rộng hoặc phát triển”.

Cả corbomycin và oblestatin đều đến từ một họ kháng sinh gọi là glycopeptide được sản xuất bởi vi khuẩn đất. Các thử nghiệm trên chuột cho thấy loại kháng sinh này có thể ngăn chặn nhiễm trùng do Staphylococcus aureus, một nhóm vi khuẩn kháng thuốc có thể gây nhiễm trùng nghiêm trọng như ngộ độc máu và hội chứng sốc độc.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật hình ảnh tế bào để thực hiện khám phá của họ. Bà Culp nói: “Cách tiếp cận này có thể được áp dụng cho các loại kháng sinh khác và giúp chúng tôi khám phá ra những loại mới với cơ chế hoạt động khác nhau. Chúng tôi đã tìm thấy một loại kháng sinh hoàn toàn mới trong nghiên cứu này, nhưng kể từ đó, chúng tôi đã tìm thấy một vài loại khác trong cùng họ có cùng cơ chế mới”.

Những phát hiện được công bố trên tạp chí Nature và khuấy động phản ứng tích cực từ các chuyên gia khác trong lĩnh vực này. Tiến sĩ Andrew Edwards, từ Khoa Truyền nhiễm tại Đại học Hoàng gia Luân Đôn đã gọi những phát hiện này là ‘một sự phát triển thú vị, cả về phương pháp được sử dụng để khám phá kháng sinh’.

Ông nói thêm: “Loại kháng sinh mới này có hoạt tính chống lại một số vi khuẩn, bao gồm MRSA. Thật không may, nó dường như không hoạt động chống lại vi khuẩn như E. coli, gây ra hơn 30.000 trường hợp nhiễm trùng máu mỗi năm ở Anh và có liên quan đến việc kháng nhiều loại kháng sinh khác nhau. Thật thú vị, nó cũng có hoạt động chống lại vi khuẩn gây bệnh lậu, thường kháng kháng sinh”.

Ba trường hợp mắc bệnh lậu kháng thuốc đã được thấy ở Anh vào năm 2018, các chuyên gia lo lắng trong bối cảnh tỷ lệ STI tăng. Về bệnh lậu, số ca mắc bệnh đã tăng vọt tới 249% kể từ năm 2009. Các chuyên gia gọi sự kháng thuốc ngày càng tăng là ‘mối quan tâm lớn của quốc gia và quốc tế’.

Mặc dù rất hào hứng với tiềm năng mới về vấn đề này, bác sĩ Edwards nói: “Có một con đường dài và khó khăn để tạo ra loại kháng sinh có thể được sử dụng trong phòng khám. Nhiều loại kháng sinh mới thất bại trong các thử nghiệm lâm sàng vì chúng được phát hiện là quá độc hoặc không đủ hiệu quả khi dùng cho người”.

Brendan Wren, giáo sư về sinh bệnh học vi khuẩn tại Trường Y học Nhiệt đới và Vệ sinh Luân Đôn, cho biết: “Nghiên cứu này là phương pháp đầy hứa hẹn để khám phá kháng sinh mới chống lại MRSA và có thể là cả các vi khuẩn khác. Tuy nhiên, vì nhóm kháng sinh mới này chỉ được thử nghiệm trên chuột, vẫn còn chặng đường dài trước khi đây có thể là một sản phẩm vì sẽ có những cân nhắc về chi phí và thử nghiệm về độc tính, cũng như hiệu quả ở người”.

Bác sĩ Claas Kirchhelle, Chương trình Oxford Martin về Trách nhiệm tập thể đối với các bệnh truyền nhiễm và Giảng viên Lịch sử Y học, Đại học Dublin, bày tỏ sự hoan nghênh với nghiên cứu này. Ông nói: “Việc phát hiện ra một chế độ mới của hoạt động kháng sinh và phương pháp sàng lọc kháng sinh mới là một tin tuyệt vời. Tuy nhiên, tương tự như thông báo về các chế độ hoạt động kháng sinh mới lạ khác trong những năm gần đây, chúng ta sẽ phải chờ xem liệu phát hiện này có thực sự đưa nó ra thị trường hay không. Trong số 1000 hợp chất dược phẩm mới đầy hứa hẹn được phát hiện hoặc phát triển mỗi năm, chỉ có rất ít sản phẩm được cấp phép sau nhiều năm phát triển và thử nghiệm thêm”.

Hương Giang

Theo: dailymail/vietq