Phát hiện hố đen có khối lượng gấp 9 lần Mặt Trời
Hố đen VFTS243 có khối lượng gấp 9 lần Mặt trời, thuộc hệ nhị phân với một ngôi sao đồng hành.
Các nhà nghiên cứu lần đầu tiên tìm thấy một hố đen bất động có tên VFTS243, với khối lượng gấp 9 lần Mặt trời bên ngoài Dải Ngân Hà.
Giáo sư vật lý thiên văn Paul Crowther mô tả đây là một “khám phá rất thú vị”. Một nhà nghiên cứu từ Đại học Sheffield cũng cho biết VFTS243 là “hố đen đầu tiên được phát hiện rõ ràng bên ngoài thiên hà của chúng ta”, theo Guardian.
Các hố đen có khối lượng sao được hình thành khi các ngôi sao lớn đến cuối vòng đời và sụp đổ dưới lực hấp dẫn của chính chúng. Trong một hệ nhị phân, gồm hai ngôi sao quay quanh nhau, quá trình này tạo ra một hố đen trên quỹ đạo kèm theo một ngôi sao đồng hành phát sáng.
Một nghệ sĩ mô phỏng hệ sao nhị phân VFTS243 – với một lỗ đen và một ngôi sao phát sáng lớn quay quanh nhau. Ảnh: Reuters.
Video đang HOT
Hố đen bất động mới được phát hiện quay quanh một ngôi sao nóng, màu xanh, nặng gấp 25 lần Mặt trời. Nó được một nhóm nhà khoa học quốc tế quan sát trong một thiên hà lân cận.
Nghiên cứu của họ, được công bố trên Nature Astronomy, cho biết ngôi sao tạo ra hố đen VFTS243 đã biến mất mà không có bất kỳ dấu hiệu nào về một vụ nổ siêu tân tinh liên quan.
Giáo sư Crowther tham gia nghiên cứu này cùng với ông Tomer Shenar, từ Viện Vật lý và Thiên văn học, hiện là thành viên Đại học Amsterdam, Hà Lan.
Ông Shenar xác nhận khả năng xảy ra cái gọi là “kịch bản sụp đổ trực tiếp”, tức sụp đổ mà không có vụ nổ. Ông tin rằng điều này có “ý nghĩa to lớn đối với nguồn gốc của sự hợp nhất các hố đen trong vũ trụ”.
Một hố đen được coi là bất động nếu nó không phát ra mức bức xạ tia X cao, thông thường, khó phát hiện ra các hố đen này vì chúng không tương tác nhiều với môi trường xung quanh.
Sau 100 năm tìm kiếm, siêu hố đen của Dải Ngân hà chính thức lộ diện
Mạng lưới kính viễn vọng Event Horizon (EHT) đã chụp được hình ảnh đầu tiên của Sagittarius A*, siêu hố đen được giới truyền thông mô tả là "gã khổng lồ dịu dàng" ở trung tâm Dải Ngân hà của chúng ta.
Hình ảnh đầu tiên của Sagittarius A*, siêu hố đen ở trung tâm Dải Ngân hà EHT COLLABORATION/REUTERS
Bản thân siêu hố đen không thể được nhìn thấy hoặc quan sát trực tiếp vì không có bất kỳ ánh sáng hoặc vật chất nào có thể thoát khỏi lực hấp dẫn khủng khiếp của nó. Cái mà EHT ghi hình được là hình bóng của Sagittarius A*, dưới dạng quầng ánh sáng và vật chất đang xoáy cuồn cuộn với vận tốc gần bằng ánh sáng.
EHT là mạng lưới gồm 8 kính thiên văn vô tuyến trải dài từ Nam Cực đến Tây Ban Nha và Chile. Đây cũng là cỗ máy chụp được hình ảnh đầu tiên của một hố đen M87* ở thiên hà Messier 87 vào năm 2019.
Giáo sư Sera Markoff, nhà vật lý học thiên thể của Đại học Amsterdam (Hà Lan) và đồng chủ tịch Hội đồng Khoa học EHT, cho biết: "Hố đen của Dải Ngân hà là mục tiêu chính của chúng tôi, đó là siêu hố đen gần chúng ta nhất và là nguyên nhân chúng tôi bắt đầu mọi chuyện. 100 năm đã trôi qua kể từ khi giới khoa học tìm kiếm hố đen, và vì thế đây là thành tựu lớn lao về khía cạnh khoa học".
Bức ảnh cung cấp chứng cứ thuyết phục, chứng minh rằng thật sự có hố đen ở lõi của Dải Ngân hà.
Dưới mắt thường, có vẻ như Sagittarius A* không khác gì so với M87*, nhưng đội ngũ EHT khẳng định chúng hoàn toàn khác biệt.
Theo giới chuyên gia, Sagittarius A* chỉ hấp thu một lượng nhỏ vật chất, khác với mô tả thông thường rằng hố đen là những "gã quái vật" đầy bạo lực và tham lam của vũ trụ. "Nếu Sagittarius A* là con người, có thể so sánh nó chỉ ăn một hạt gạo trong mỗi triệu năm", theo tờ The Guardian dẫn lời chuyên gia Michael Johnson của Trung tâm Harvard-Smithsonian về Vật lý học Thiên thể.
Ngược lại, M87* là một trong những hố đen lớn nhất của vũ trụ, liên tục phóng ra những luồng ánh sáng và vật chất với tốc độ vũ bão và trên diện rộng.
"Sagittarius A* mang đến cho chúng ta hình ảnh của một trạng thái tiêu chuẩn hơn của các hố đen: yên lặng và thụ động", theo ông Johnson.
Bất chấp ở khoảng cách 26.000 năm ánh sáng, tức gần trái đất nếu so về khía cạnh thiên văn, Sagittarius A* không hề dễ quan sát như vẫn tưởng. Đội ngũ EHT phải dành 5 năm phân tích dữ liệu thu thập được trong lúc quan sát các bầu trời đêm ở vài lục địa.
Kết quả nghiên cứu đã được công bố trên ấn bản đặc biệt của chuyên san Astrophysical Journal Letters hôm 12.5.
Vì sao hành tinh có hình cầu và vòng nhẫn bao quanh? Theo trang tin trực tuyến Australia Theconversation, cách đây hơn 2.000 năm, người Hy Lạp cổ đại đã chứng minh được rằng Trái đất hình tròn và biết được kích thước của chúng bằng cách sử dụng những quan sát đơn giản về Mặt trời. Lý do hành tinh có hình cầu Làm thế nào để mọi người biết điều này? Khi ta...