Phát hiện giếng xăng ở Lạng Sơn: “Đã biết 50 năm trước”

Giếng xăng gần 50 năm được phát hiện tại thôn Cốc Nam, xã Tân Mỹ, huyện Văn Lãng. Trải qua hàng chục năm ròng, nhưng giếng này vẫn còn đậm đặc mùi xăng, thậm chí có thời gian người dân còn đổ xô nhau đi múc về dùng.

Hiện tượng này đã gây ra sự chú ý của rất nhiều người, tuy nhiên từ bấy đến nay, các cơ quan chức năng vẫn chưa vào cuộc để xác minh sự việc.

Trong nước giếng có xăng

Giếng xăng còn có tên gọi khác là giếng Bó Lài. Người dân và cả chính quyền địa phương đều không rõ giếng được xây dựng vào thời gian nào. Tuy nhiên, việc nước giếng có xăng theo người dân địa phương là đã xuất hiện từ những năm 1960 – 1965, tức là khoảng 45 – 50 năm nay.

Bà Lương Thị Thơm, một người sống ngay cạnh giếng xăng cho biết: Xung quanh khu vực này chỉ có mỗi giếng Bó Lài là có xăng, còn lại các giếng khác chỉ cách đó chừng 10m vẫn sử dụng bình thường và không có mùi gì lạ.

Ban đầu người dân chỉ ngửi thấy nước có mùi hôi như mùi xăng, dầu, rồi thấy những váng lạ xuất hiện. Những váng xăng, dầu này tồn tại kéo dài hàng chục năm, đến những năm 1990 mới hết, tuy nhiên mùi xăng, dầu thì vẫn còn tồn tại cho đến nay.

Mặc dù trong nước giếng có xăng, dầu nhưng người dân vẫn sử dụng sinh hoạt hằng ngày như tắm rửa, giặt giũ, tưới rau xanh… Khi dùng nước giặt quần áo đem phơi khô mùi xăng cũng bay hết, nước giếng mang tưới rau xanh cũng vậy. Bà Thơm cho rằng, vì dùng nước giếng không thấy có ai chết chóc gì, nên cứ sinh hoạt bình thường.

Ông Sầm Văn Thành, một người dân sống gần giếng xăng kể lại: Trước đây, khi váng xăng, dầu chưa hết, mùi hôi từ giếng bốc lên nồng nặc, thậm chí những nhà như gia đình ông ở cách đó khoảng 70m nhưng vẫn ngửi thấy mùi hôi của xăng, dầu.

Một số cụ già khi ấy về đêm không ngủ được phải di tản sang nhà con cháu ở những địa phương khác để sống. Vào những hôm mưa rào, lượng nước hòa tan lớn, nên mùi ở giếng bốc lên đỡ hơn, nhưng vẫn rất khó chịu.

Được đi múc xăng

Ông Sầm Văn Thành kể lại: Năm ông mười ba, mười bốn tuổi đã ngày hai lần xuống giếng múc nước có xăng, dầu về lọc. Ban đầu ông và người dân ở đây còn lo sợ giếng xăng bị cháy, nhưng về sau thấy nước vẫn dùng sinh hoạt mà chẳng hề hấn gì, lại có dầu để đốt nên dần thành quen.

Việc người dân thôn Cốc Nam đã vớt được xăng, dầu trong thời gian dài là sự việc có thật. Ông Hoàng Đức Phụng, trưởng phòng Tài nguyên Môi trường huyện Văn Lãng cũng khẳng định như vậy. Ngày nhỏ ông cũng đã được đi vớt xăng, dầu về rồi lọc lấy dầu thắp thay cho dầu hỏa.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lành Nghiệp Dư, phó chủ tịch UBND xã Tân Mỹ cho biết: Lượng xăng, dầu chảy ra giếng xăng nhiều nhất là khoảng những năm 1970 – 1980. Đến cuối những năm 1980 ở Cốc Nam xuất hiện những trận mưa to bất thường dẫn đến lụt lội, giếng xăng hồi đó cũng bị chìm sâu trong nước.

Vì thế, có khả năng một lượng lớn xăng, dầu bị hòa tan trong nước. Sau những trận mưa dữ dội đó các váng xăng, dầu ít thấy xuất hiện, nhưng mùi hôi của nó vẫn rất đậm và kéo dài cho đến nay. Hàng ngàn hộ dân ở thôn Cốc Nam và các thôn lân cận thấy nước có váng và mùi xăng dầu nhưng vẫn rất trong, nên họ vẫn sử dụng cho việc sinh hoạt từ mấy chục năm nay.

Mặc dù hiện tượng xăng xuất hiện kỳ lạ nhưng chưa có cơ quan chức năng nào vào cuộc để kiểm tra tình hình. Ông Hoàng Đức Phụng cho biết là huyện chưa nhận được bất kỳ báo cáo nào từ phía xã liên quan đến giếng xăng, vì thế chưa cử đoàn cán bộ về kiểm tra. Nếu có kiểm tra thì huyện cũng không đủ năng lực để xét nghiệm mẫu nước, vì thế phải phụ thuộc vào các sở, ban, ngành có liên quan ví dụ như sở tài nguyên và môi trường tỉnh Lạng Sơn, Sở Y tế…

Do chưa có sự kiểm tra nên huyện chưa thể kết luận được nước xăng, dầu ảnh hưởng như thế nào đến sức khoẻ của người dân, vì thế tốt nhất là người dân không nên sử dụng nước giếng này vào việc sinh hoạt hằng ngày, tránh việc nước giếng có thể gây hại cho sức khoẻ con người về lâu dài.

Ông Thành cũng đưa ra giả thiết về việc có mỏ dầu dưới lòng đất, khi người ta khoan giếng này thì khoan trúng mạch dầu mỏ cho nên giếng nước mới có những váng xăng, dầu và mùi hôi đậm.

Theo ghi nhận của chúng tôi, khu vực bán kính 3km quanh giếng xăng Bó Lài không có cây xăng dầu nào.

Theo PGS.TS Nguyễn Đình Hòe, Hội Bảo vệ Thiên nhiên Môi trường Việt Nam, xăng dầu là sản phẩm nhân tạo. Nếu phát hiện giếng xăng như trên thì chỉ có ba khả năng. Thứ nhất là có thể có đường ống dẫn xăng dầu ngầm dưới lòng đất bị nứt vỡ dẫn đến xăng dầu ngấm xuống lòng đất. Thứ hai là có thể xăng từ các bồn chứa của doanh nghiệp bị rò rỉ và có thể doanh nghiệp hoặc ai đó đổ chất thải ra môi trường trong đó có lẫn xăng, dầu. Việc cần làm đầu tiên là phải truy tìm nguồn ngốc phát tán xăng dầu và khắc phục ngay. Ngoài ra cần khuyến cáo người dân không được sử dụng nước nhiễm xăng, dầu trong sinh hoạt hàng ngày.

Theo Hữu Dương

Bao Khoa hoc Đơi Sông