Phát hiện các vụ nổ vũ trụ kiểu mới

Vài năm trước, các nhà khoa học phát hiện một vụ nổ vũ trụ kỳ lạ. Vụ nổ trông giống như một siêu tân tinh, nhưng sáng hơn và diễn ra trong thời gian ngắn hơn so với các sự kiện trước đó.

Hình ảnh tưởng tượng về vụ nổ vũ trụ kiểu mới.

Vụ nổ có ký hiệu là AT2018cow, gọi tắt là Cow (bò cái). Từ thời điểm đó đến nay, các nhà khoa học phát hiện thêm 2 vụ nổ kỳ lạ tương tự.

Hai vụ nổ kỳ lạ đó khẳng định, chúng ta đang tiếp cận với một loại đối tượng thiên văn chưa được biết đến. Sự kiện đầu tiên có ký hiệu CSS161010 giống như Cow nếu nói về số lượng vật chất bị ném vào không gian. Tốc độ ném vật chất bằng 55% vận tốc ánh sáng.

“Đây là điều bất ngờ. Chúng ta biết về những vụ nổ năng lượng cao, có khả năng ném vật chất ra không gian vũ trụ với vận tốc gần bằng vận tốc sánh sáng; cụ thể, đó là các vụ nổ bức xạ gamma. Các vụ nổ này chỉ ném ra một lượng vật chất không lớn, bằng khoảng một phần triệu khối lượng Mặt trời” – bà Deanne Coppejans ở ĐH Northwestern (Mỹ), giải thích.

CSS161010 ném ra lượng vật chất bằng 1 – 10% khối lượng Mặt trời, với vận tốc hơn một nửa vận tốc ánh sáng. Đây chính là bằng chứng về sự tồn tại các hiện tượng tạm thời kiểu mới.

“Chúng tôi nghĩ rằng đã biết nguyên nhân gây ra các bức xạ nhanh nhất trong thiên nhiên. Chúng tôi cho rằng chỉ có 2 cách tạo ra chúng: Do hiện tượng suy sụp ngôi sao khổng lồ với bức xạ gamma hoặc liên kết 2 sao nơ tron. Tuy nhiên hiện giờ, nhờ nghiên cứu mới này, chúng tôi biết được cách thứ ba để khởi động bức xạ vật chất” – bà Raffaella Margutti ở ĐH Northwestern, đồng tác giả công trình nghiên cứu, cho biết.

Sự kiện thứ hai có ký hiệu là ZTF18abvkwla. Sự kiện này giống với Cow, nhưng có quy mô lớn hơn.

Cả ba vụ nổ AT2018cow, CSS161010 và ZTF18abvkwla được xem là những sự kiện chuyển tiếp, tạm thời, gọi là các trạng thái chuyển tiếp nhanh màu xanh. Cái tên này xuất phát từ thực trạng các vụ nổ “tắt” nhanh hơn siêu tân tinh, nhưng rất nóng, đến mức phát ra ánh sáng màu xanh.

Nguồn gốc các vụ nổ kỳ lạ này vẫn là vấn đề cần thảo luận. Tất cả 3 vụ nổ đều xuất phát từ những thiên hà lùn. Trong những thiên hà lùn này có những ngôi sao với một vài nguyên tố nặng. Điều này có thể cho phép tạo thành những ngôi sao kỳ dị mà chúng ta không nhìn thấy trong Dải Ngân hà.