Phát động chiến dịch kêu gọi sử dụng kháng sinh có trách nhiệm tại Việt Nam
Ngày 18/11, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, với sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) đã phát động Chiến dịch nhằm nâng cao nhận thức về việc sử dụng kháng sinh có trách nhiệm tại Việt Nam.
Ảnh minh họa: AFP/ TTXVN
Chiến dịch kêu gọi các cá nhân, các nhóm, các tổ chức và cộng đồng thực hiện vai trò của mình để chấm dứt lạm dụng kháng sinh tại các bệnh viện, trang trại và tại mỗi hộ gia đình.
Theo WHO, hằng năm, Tuần lễ Nâng cao nhận thức về kháng kháng sinh toàn cầu diễn ra từ ngày 18 đến ngày 24/11 nhằm nâng cao nhận thức về tình trạng kháng thuốc kháng sinh trên toàn cầu và khuyến khích các thực hành tốt nhất trong cộng đồng, lực lượng y tế và các nhà hoạch định chính sách để tránh sự xuất hiện, lây lan thêm của các bệnh nhiễm trùng kháng thuốc.
Kháng kháng sinh xảy ra khi vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng kháng lại tác dụng của thuốc, khiến các bệnh nhiễm trùng thông thường khó điều trị hơn, làm tăng nguy cơ lây lan bệnh, bệnh nặng và tử vong. Thuốc kháng sinh được sử dụng để chống lại bệnh tật ở người, động vật và thực vật và bao gồm các loại thuốc kháng sinh, kháng virus, kháng nấm và chống ký sinh trùng.
Tại khu vực Tây Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, thông điệp truyền thông của Tuần lễ Nâng cao nhận thức về kháng kháng sinh toàn cầu là “sử dụng kháng sinh có trách nhiệm” nhằm kêu gọi mọi người hành động phòng, chống kháng kháng sinh như một nguyên tắc bao trùm, được thể hiện bằng cách bảo vệ bản thân, xã hội và các thế hệ tương lai.
Video đang HOT
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết: “Hơn 1 năm qua, với diễn biến phức tạp của dịch COVID-19 tại Việt Nam, vấn đề nâng cao hiểu biết, nhận thức của mọi tầng lớp người dân về việc sử dụng thuốc kháng sinh (5 đúng) đúng người bệnh, đúng thuốc, đúng liều, đúng đường dùng và đúng thời gian, càng cần thiết được nâng cao. Hơn bao giờ hết, việc đối phó với kiểm soát dịch bệnh cũng như phòng, chống kháng thuốc ngày càng trở nên quan trọng. Các Sở Y tế các cấp, từ Trung ương đến địa phương cần tập trung hơn nữa, quyết liệt hơn nữa nhằm nâng cao, tối ưu hóa việc sử dụng kháng sinh an toàn, hợp lý góp phần vào công cuộc phòng chống kháng thuốc, trong điều trị và cho tương lai”.
Trong khi đó, ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, việc lạm dụng kháng sinh trong ngành chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản và trồng trọt là mối quan tâm lớn, là nguy cơ làm xuất hiện và lây lan vi sinh vật kháng kháng sinh. “Chúng tôi đã loại bỏ việc sử dụng chất kháng khuẩn để kích thích tăng trưởng và đang làm việc với các nhà sản xuất để duy trì sức khỏe, phúc lợi và năng suất vật nuôi. Chúng tôi kêu gọi các chuyên gia nông nghiệp và thú y chỉ sử dụng các chất kháng khuẩn chất lượng cao được sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế và được bán do các nhà phân phối được ủy quyền”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho hay.
Nhấn mạnh tình trạng kháng thuốc kháng sinh là mối đe dọa cơ bản đối với sức khỏe con người và là một trong 10 mối đe dọa hàng đầu đối với sức khỏe cộng đồng toàn cầu mà nhân loại phải đối mặt, Tiến sĩ Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho biết lượng tiêu thụ thuốc kháng sinh trên toàn cầu ở người đã tăng lên trong hai thập kỷ qua, chủ yếu là do việc sử dụng kháng sinh ngày càng tăng ở các quốc gia có thu nhập thấp và thu nhập trung bình.
“Đại dịch COVID-19 càng làm trầm trọng hơn việc lạm dụng và dùng thuốc kháng sinh không đúng cách. Vấn đề kháng thuốc kháng sinh phải được giải quyết gấp, thông qua cách tiếp cận ‘Một sức khỏe’ liên quan đến các cam kết lâu dài, mạnh mẽ từ các chính phủ và các bên liên quan khác. WHO tiếp tục sẵn sàng hỗ trợ chính phủ trong việc đảm bảo khả năng tiếp cận và hiệu quả của các loại thuốc thiết yếu này trong tương lai”, ông Kidong Park nói.
Tiến sĩ Remi Nono Womdim, Trưởng đại diện FAO tại Việt Nam cho biết: “Thuốc kháng vi sinh (trong đó có kháng sinh) là chìa khóa quan trọng trong điều trị bệnh, chúng ta cần các loại thuốc này để bảo vệ sức khỏe con người và động vật.
Thực thi hành động nhằm phòng chống tình trạng kháng thuốc sẽ giúp cho các hệ thống lương thực thực phẩm bền vững và linh hoạt hơn. Tổ chức FAO hiện đang áp dụng phương pháp tiếp cận Một sức khỏe, kết nối với các ngành và lĩnh vực khác nhau nhằm hỗ trợ các chính phủ, các bên liên quan trong lĩnh vực này. Mục tiêu của chúng tôi là duy trì hiệu lực kháng khuẩn và đảm bảo khả năng tiếp cận các loại thuốc kháng vi sinh một cách bình đẳng và bền vững, phục vụ việc sử dụng thuốc một cách có trách nhiệm và thận trọng trong lĩnh vực y tế, thú y và sức khỏe cây trồng”.
Thuốc kháng sinh là một trong những phát minh quan trọng nhất của nhân loại. Chúng cho phép con người sống sót sau những đợt nhiễm trùng do vi khuẩn nghiêm trọng gây ra. Tuy nhiên, nếu tiếp tục lạm dụng và dùng kháng sinh không đúng cách, chúng ta có thể quay trở lại thời kỳ như một thế kỷ trước, chịu sự tác động của các mầm bệnh và không thể sống sót ngay cả khi bị nhiễm trùng thông thường.
Lạm dụng kháng sinh làm suy yếu khả năng miễn dịch và tăng nguy cơ béo phì ở trẻ
Cha mẹ cần hết sức lưu ý trước khi cho trẻ nhỏ dùng kháng sinh. Thuốc kháng sinh cũng có thể tiêu diệt các vi khuẩn quan trọng đối với tiêu hóa, tăng trưởng và hệ miễn dịch của chúng ta.
Thuốc kháng sinh là loại thuốc được sử dụng để chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn. Mặc dù những loại thuốc này có thể cứu sống người bệnh, nhưng lại cũng có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng, đặc biệt là khi bị lạm dụng trong giai đoạn đầu đời.
Nguyên nhân là do thuốc kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn gây nhiễm trùng mà còn cả những vi khuẩn khác rất quan trọng đối với quá trình tiêu hóa, tăng trưởng và hệ miễn dịch. Tiếp xúc sớm với thuốc kháng sinh gây rối loạn hệ vi sinh vật đường ruột, vốn đóng vai trò quan trọng trong chức năng của hệ miễn dịch và ngăn ngừa các bệnh, chẳng hạn như béo phì và bệnh viêm ruột.
Tế bào T là một trong những tế bào bạch cầu quan trọng, đóng vai trò then chốt trong phản ứng miễn dịch thích ứng, giúp tiêu diệt các mầm bệnh cụ thể. Hệ vi sinh vật đường ruột tạo ra các axit béo chuỗi ngắn điều chỉnh các tế bào T.
Nhà nghiên cứu Martin Blaser tại Đại học Rutgers và nhóm của ông đã sử dụng mô hình chuột để xem mức độ ảnh hưởng của việc tiếp xúc với kháng sinh từ quá sớm đối với sự phát triển hệ miễn dịch của trẻ. Các nhà khoa học phát hiện ra rằng việc tiếp xúc với thuốc kháng sinh trong những tuần ngay trước và sau khi sinh, thời điểm mà cộng đồng vi sinh vật dễ bị gián đoạn, làm ảnh hưởng đến khả năng tạo ra một nhóm tế bào T CD41 trong ruột kết của trẻ, dẫn đến tổn thương lâu dài. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu chỉ quan sát thấy những tác động này trên ruột kết chứ không phải ở phổi, đường tiêu hóa trên hoặc lá lách.
Thuốc kháng sinh và nguy cơ béo phì ở trẻ
Một nghiên cứu năm 2018 đã kết luận, việc cho trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi dùng thuốc kháng sinh có thể làm tăng nguy cơ béo phì. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng trẻ em dùng kháng sinh trong hai năm đầu đời có nguy cơ béo phì cao hơn 26%. Trẻ sơ sinh được sử dụng thuốc kháng axit để giảm axit dạ dày hoặc điều trị trào ngược dạ dày cũng có nguy cơ béo phì tăng lên, mặc dù ở mức độ thấp hơn.
Theo các nhà nghiên cứu, thuốc kháng axit có thể làm thay đổi vi khuẩn bằng cách cho phép vi khuẩn từ miệng và mũi thường bị axit dạ dày tiêu diệt di chuyển vào ruột, cũng như tự tiêu diệt vi khuẩn. Bên cạnh đó, việc cho trẻ dùng thuốc kháng sinh và thuốc kháng axit có thể làm tăng nguy cơ dị ứng thực phẩm và các bệnh dị ứng khác như hen suyễn. Vì vậy, các bậc cha mẹ cần hết sức thận trọng trước khi cho con nhỏ uống thuốc kháng sinh.
Nhiều người có xu hướng sử dụng thuốc kháng sinh ngay cả khi không cần thiết, chẳng hạn như để điều trị cảm lạnh thông thường do virus hay những bệnh nhiễm trùng nhỏ mà cơ thể có thể tự chống lại. Sử dụng thuốc kháng sinh liều cao hơn và lâu hơn mức cần thiết có thể gây hại cho các vi khuẩn hữu ích trong cơ thể. Vì thế, các bác sĩ chỉ nên kê đơn thuốc kháng sinh cho trẻ sơ sinh khi thật cần thiết và cha mẹ cũng nên tránh cho trẻ uống thuốc kháng sinh (hoặc thuốc kháng axit) mà không có sự tham vấn với bác sĩ chuyên khoa./.
Trí tuệ nhân tạo có thể thiết kế kháng sinh mới trong vài ngày Tìm ra loại kháng sinh mới rất tốn thời gian và tiền bạc. Nhưng với hệ thống trí tuệ nhân tạo mới của IBM, có thể chỉ mất vài ngày. Theo tờ Vox, các nhà nghiên cứu IBM đang sử dụng hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI) có thể tự động cho ra thiết kế phân tử của kháng sinh mới. Trong...