Phanh khí nén trên xe container an toàn như thế nào, có dễ “mất phanh” không?

Cùng tìm hiểu hệ thống phanh khí nén trên xe container để biết được độ an toàn, cũng như “lời đồn” xe Container “mất phanh” vụ tai nạn gần đây có thực sự đúng như thế.

Đối với các loại xe ô tô cỡ nhỏ, hệ thống phanh trên xe thường chỉ cần sử dụng phanh thuỷ lực hoặc phanh điện là đủ để có thể giảm tốc độ của chiếc xe xuống mức an toàn. Thế nhưng nếu trong trường hợp bị rò rỉ dầu phanh thì khả năng mất an toàn là rất cao nên đối với những loại xe cỡ lớn như xe container thì phải có hệ thống phanh riêng có khả năng ổn định hơn, an toàn hơn để có thể giúp xe giảm tốc – và một công nghệ mang tên phanh khí nén đã được ra đời vào năm 1869.

Cấu tạo van ba ngả trong hệ thống phanh khí nén đầu tiên của George Westinghouse từ năm 1869.

Đây là một công nghệ an toàn được sáng chế ra bởi kỹ sư George Westinghouse và lúc ban đầu thì hệ thống phanh khí nén này được ứng dụng cho ngành đường sắt giúp những chiếc tàu hoả giảm tốc độ hiệu quả hơn. Sau này, hệ thống phanh khí nén được phát triển và ứng dụng trên nhiều loại xe thương mại cỡ lớn.

Cấu tạo của hệ thống phanh khí nén khá rắc rối và cồng kềnh khi bao gồm những chi tiết quan trọng như bơm nén khí được đặt ngay trên động cơ, bình chứa khí nén, hệ thống phân phối khí nén tới các bầu phanh, các van xả khí xả nước an toàn,….Chính vì thế, việc chăm sóc bảo dưỡng sửa chữa hệ thống phanh khí nén khá khó khăn nhưng bù lại thì hệ thống này lại hoạt động rất bền bỉ và đáng tin cậy.

Cấu tạo cơ bản của hệ thống phanh khí nén trên xe container.

Nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh khí nén như sau: khi người lái xe nổ máy, bơm khí nén trên xe bắt đầu hoạt động và nén khí vào các bình chứa khí của xe. Điều thú vị là khi khí nén chưa đủ áp suất thì hệ thống phanh của xe chưa mở và xe không thể di chuyển. Điều này sẽ mang lại an toàn ngay cả trong trường hợp hệ thống phanh khí nén gặp lỗi khiến khí nén không được cung cấp đủ và chiếc xe sẽ tự động phanh lại chứ không bị mất phanh như hệ thống phanh thuỷ lực. Đây chính là sự an toàn và ổn định hơn hẳn của hệ thống phanh khí nén. Sau khi đủ áp suất khí nén trong bình, hệ thống lò xo hồi vị trên các bầu phanh mới được nới lỏng ra và xe mới có thể di chuyển.

Khi người lái xe đạp chân phanh, thông qua ty đẩy làm cho piston điều khiển chuyển động nén lò xo và đẩy van khí nén mở cho khí nén từ bình chứa chuyển đến các bầu phanh trên bánh xe. Khí nén làm hai guốc phanh ép chặt má phanh vào tang trống tạo nên ma sát, làm giảm tốc độ của xe.

Video mô tả quá trình hoạt động của hệ thống phanh khí nén trên xe container.

Khi chân người lái không tác động vào bàn đạp phanh nữa, lò xo của piston điều khiển và van khí nén sẽ đóng kín đường dẫn khí từ bình chứa, đồng thời xả khí nén ở bầu phanh ra ngoài. Hệ thống lò xo trong bầu phanh sẽ kéo hai guốc phanh khỏi tang trống giúp xe có thể chuyển động bình thường.

Ngay cả trong trường hợp xe đang di chuyển mà hệ thống máy nén khí gặp vấn đề thì lượng khí nén trong bình chứa vẫn đủ để thực hiện được 10 lần đạp phanh giúp cho người lái xe có thể giảm tốc độ về mức an toàn và sau đó tiến hành kiểm tra, sửa chữa.

Có thể thấy rằng, với những phương tiện vận tải cỡ lớn như vậy thì hệ thống phanh cũng được thiết kế để có thể đảm bảo an toàn tối đa cho cả chiếc xe và cả những người tham gia giao thông xung quanh. Tuy nhiên, vẫn cần có sự tập trung điều khiển của người tài xế điều khiển xe và sự cẩn trọng của các phương tiện khác – đặc biệt là xe máy – khi đi cùng phần đường.

Hiện trường vụ tai nạn thảm khốc do xe container gây ra tại Bến Lức, Long An.

Quay trở lại với trường hợp tai nạn thảm khốc do xe container gây ra với hàng loạt nạn nhân đi xe máy tại Bến Lức, Long An thì cơ quan chức năng đã loại bỏ trường hợp hệ thống phanh khí nén của xe gặp vấn đề. Tài xế Phạm Thành Hiếu có dấu hiệu dương tính với thuốc gây nghiện cũng như có nồng độ cồn trong máu cao. Như vậy, khả năng gây tai nạn sẽ do người lái xe đã mất kiếm soát chứ không phải lỗi của hệ thống phanh.

Đừng đổ lỗi tại “xe điên” hay “mất phanh”, khi điều khiển giao thông, vấn đề lớn nhất nằm ở phía người lái.

Theo tinxe.vn