Phan Mạnh Quỳnh: “Tôi không thích nhạc mình bị remix nếu đặt yếu tố nghệ thuật lên trước”

Những chia sẻ từ nam nhạc sĩ về việc cover không xin phép, “nhạc kiểu TikTok” và cả những chủ đề anh sẽ làm trong tương lai.

“Tôi có cảm giác trở thành nô lệ trong chính dự án của mình”

Nửa đầu 2022 của Phan Mạnh Quỳnh như thế nào?

Trục trặc khá nhiều thứ. Tính từ trước khi phát hành bài hát vừa rồi thì có hơi không đúng tiến độ nên tôi hơi nuối tiếc.

Vậy còn việc Hẹn Ước Từ Hư Vô viral?

Ca khúc này dành riêng cho chị Mỹ Tâm. Tôi nghĩ là một bài hát có giai điệu đủ thân thương, ca từ dễ hiểu và tiết tấu vừa phải sẽ phù hợp để tạo ra những ấn tượng ban đầu.
Trước đây, tôi từng làm dự án của anh Hà Anh Tuấn và rút ra được một số bài học. Lúc đó, tôi làm 5 bài hát mới cho anh nhưng đó là những bài hát rất khó để hiểu nghĩa.
Thành ra bài hát ra mắt trong show muốn cho mọi người lưu lại thì phải khác đi, dễ chịu hơn. Tôi thấy tính toán của mình cũng khá đúng, đặc biệt cộng hưởng với giọng hát đẹp của chị Tâm, sự yêu mến của mọi người dành cho chị, bản phối rất vừa vặn của Khắc Hưng nữa thì nó hợp lý để trở thành hit.

Và anh quyết định đào sâu âm nhạc bằng Nơi Dành Cho Các Thiên Thần – một ca khúc mang đề tài xã hội?

Tôi làm đề tài xã hội từ lâu rồi, ngay từ lúc vừa sáng tác. 21 tuổi, tôi đã có niềm đam mê với nội dung này. Tôi có những trải nghiệm và muốn truyền tải điều này đến với mọi người.
Tôi lúc thì hài, lúc thì sâu sắc, có lúc lại lãng mạn, nhẹ nhàng. Thỉnh thoảng, tôi mới gửi đến cho mọi người một bài mang tính chất xã hội bởi đề tài đó cần chiêm nghiệm, va vấp.
Đôi khi tôi bắt đầu từ năm nay đến vài ba năm sau mới có thêm chữ nghĩa để viết. Tôi cũng biết sản xuất âm nhạc nữa nên có thể trung hòa được các yếu tố đó. 1

Video: Sản phẩm âm nhạc từ Phan Mạnh Quỳnh.

Nhưng đề tài này khá kén người nghe?

Về cơ bản, nó không dễ dàng để hát mọi lúc mọi nơi, bật mọi lúc mọi nơi. Ví dụ như bài mới ra thì ngoại trừ những môi trường quá đặc biệt, còn lại như trong club hay lounge người ta không mở là đúng rồi.
Quán cà phê người ta cũng hạn chế mở vì nó buồn. Không phải là nó khó tiếp cận người nghe, cảm giác nó khó viral, nhưng tôi nghĩ nếu những người yêu nhạc, có thời gian thì họ vẫn sẽ nghe và yêu được.

Vậy anh gặp khó với đề tài nào khi viết cả đề tài xã hội và tình cảm?

Nhiều chứ. Đề tài thì tôi ấp ủ thôi. Không phải là tôi không làm, chỉ đơn thuần là chưa làm được. Lúc đầu, tôi tính Nơi Dành Cho Các Thiên Thần sẽ là bài đầu tiên trong album, mà nó khó quá.
Với những đề tài khó này, tôi viết càng kỹ lưỡng và càng gian khổ hơn. Nên tôi cảm giác như là tôi đang bị nô lệ trong chính dự án này nếu tôi cứ chờ để gom nó thành album.
Chính vì thế, đến một ngày, tôi nghĩ những thứ quan trọng với sự nghiệp của mình thế này mà tôi cứ làm gấp gáp để có với người khác thì nó sẽ có gì đó không ổn.
Nên tôi nói thôi, cứ làm bài này trước, khi nào đủ chín muồi các ca khúc khác thì sẽ ra. Tuy nhiên vẫn sẽ tổng kết lại, có thể sang năm hoặc sang năm nữa sẽ có album thuần về đề tài cộng đồng.

“Bật beat lên hát được cả hai bài chưa chắc đã là đạo”

Có người nói nhạc Phan Mạnh Quỳnh “chợ”, thiếu trau chuốt?

Chắc ý mọi người nói là bài Vợ Người Ta. Bài đó cũng có những ca từ rất suồng sã, đời thường mà hồi đó cũng bị nhận xét là “chợ”.
Tuy nhiên, ở góc độ của tôi khi viết bài đó, yếu tố trào phúng phải rõ ràng như thế. Còn như bạn nói, khi viết nhạc mà câu từ không trau chuốt, vô tình gặp phải một vài lỗi thì thực sự không nên.
Người nhạc sĩ đó có lẽ nên chịu khó quan sát và nghe đi nghe lại sản phẩm của mình nhiều hơn để đưa ra những chỉnh sửa.

Định nghĩa đạo nhạc của anh là như thế nào?

Thực ra trước đây thì số lượng bài hát trên thế giới còn không nhiều. Thì để đánh giá một bài giống một bài nào đó dễ hơn. Tức là có cảm giác hơi na ná là có thể khẳng định người nhạc sĩ này đang sử dụng cùng ý tưởng với người nhạc sĩ kia.
Vòng hợp âm hồi đó còn ít bài xài, nên giống nhau quá còn dễ nhận ra. Còn bây giờ có thể thấy là nhạc nhiều hơn ngày xưa. Ngày nào cũng có tác phẩm mới.
Tuy nhiên cùng với 1 vòng hòa thanh đó mà cách phiêu hoặc ngắt nghỉ trên nhịp beat quá giống thì là đạo. Nhưng nếu cùng vòng hoà thanh đó, bật beat lên mà hát được 2 bài thì chưa chắc là đạo nhạc.
Vì số lượng hoà thanh trên một cái đàn, một đoạn beat là giới hạn, nó chỉ có bao nhiêu đó thôi. Thì sẽ có lúc nó sẽ giống, nhưng cách phiêu trên nó là khác nhau.
Như bây giờ ở 2 cái beat nó giống nhau một vài đoạn thì không dễ gì nói là đạo. Nói đạo một cách quy chụp nhanh thì tội cho người nghệ sĩ bởi vì họ vẫn đang sáng tạo trong từng nốt nhạc.

Vậy còn việc cover nhạc không xin phép?

Tôi cũng đang mơ hồ về việc đó và đang chờ xem người ta xử lý như thế nào. Còn bây giờ, tôi thấy việc hát như thế cũng không biết có phạm luật hay không.
Tất nhiên, sẽ có những bạn cũng chưa hỏi ý kiến tôi nhưng vẫn hát. Tính tôi cũng khá ôn hoà, nhưng đôi khi cũng thấy buồn buồn và vô lý.
Hoặc có khi tôi cũng chưa cho phép vì bài này sáng tác ra là để ấn định người này hát, người kia hát. Nếu như việc này được đưa vào luật thì sẽ có ích hơn cho tất cả mọi người.
Tất nhiên là khi được cover, bài hát sẽ được nhiều người biết hơn trước, nhưng người nhạc sĩ đôi khi cũng không muốn sáng tác của mình dành riêng cho ai đó mà lại bị người khác cover không xin phép, buồn lắm.

Nhạc điện tử lên ngôi liệu có phải là một vấn đề với anh?

Tôi có làm hết mà. Mọi người nếu có để ý cũng biết là lúc bắt đầu khởi nghiệp thì tôi cũng làm điện tử nhiều. Những dự án trong năm nay cũng sẽ có 1 số bài có điện tử.
Bản thân tôi muốn với đề tài, màu sắc nào thì nó sẽ hoàn toàn ra hướng đó luôn. Như là Có Chàng Trai Viết Lên Cây, Hồi Ức hay Nơi Dành Cho Các Thiên Thần, nó phải là dòng cinematic, phải có hơi hướm điện ảnh ở trong đó nhờ vào sử dụng piano và đàn dây.
Còn lại vẫn có vài tiếng điện tử nhưng mọi người nghe không rõ thôi. Làm sao cái chất liệu đó đủ. Còn như bài sắp tới đây tôi có làm với Khắc Hưng thì sẽ là màu sắc phần nhiều là điện tử.
Làm thì không khó đâu. Làm hay, phù hợp mới là khó!

Vậy anh phản ứng với việc remix nhạc ra sao?

Thật sự, remix giúp cho người dùng các nền tảng như TikTok giải trí rất tốt. Nếu người làm nghề đặt yếu tố nghệ thuật lên trước hết như tôi thì không quá thích nhạc remix, trừ khi đó là những bản mà tôi mang đi đâu biểu diễn cần không khí sôi động. Và việc remix được tôi chủ động đưa cho producer làm.
Còn lại, remix hiện tại nghe vui, bắt tai nhưng đối với tôi thì không phải là siêu đẳng lắm. Có những bản remix của các anh như DuongK hay Triple D, DTAP hay Khắc Hưng làm thì đều rất chất lượng.
Nhưng có một số bạn mới làm, nghe cũng TikTok, cũng khiến cho bài viral nhưng tôi không thấy thích lắm.

“Tôi biết nhạc mình sẽ phù hợp với tâm hồn một ai đó, thế là được rồi”

“Nhạc kiểu TikTok” có phải là một dòng nhạc?

Ở thời điểm hiện tại, tôi nghĩ câu trả lời sẽ là có. Sẽ có những signature cho dòng nhạc này, ví dụ như cấu trúc kick – snare chặt chẽ hay thường có thêm tiếng leng keng vào.
Có thể các bạn đã làm được một thứ quen tai với mọi người và tạo thành dòng nhạc TikTok. Tôi nghĩ dòng nhạc này không phải chính thống và sẽ biến đổi chứ không được cố định như pop, ballad.
Mặc dù tôi biết pop, ballad cũng có biến thể, nhưng dòng nhạc TikTok sẽ thay đổi theo từng tháng và sẽ phát triển không ngừng chứ không kinh điển như các dòng nhạc mà thế giới đã biết đến.

“Làm đúng công thức thì sẽ hot TikTok”?

Tôi công nhận là có công thức. Bây giờ tình hình chung là như thế. Muốn một bài hát viral tốt thì sẽ có những phiên bản remix do ai đó làm trên TikTok và được các bạn trẻ nghe và cover.
Nhưng người nghệ sĩ đôi khi cảm thấy hạnh phúc với thứ mình làm ra, thấy đẹp đẽ là được rồi. Trước mắt là như thế đã, chứ không phải là nó có hot TikTok hay không.

Định nghĩa thành công của một sản phẩm âm nhạc là gì?

Đây cũng là một câu hỏi của tôi. Lượt view trên YouTube của toàn thế giới rất thấp, kể cả những siêu sao có mấy chục triệu sub thì view vẫn cứ lẹt đẹt mấy triệu. Bây giờ người ta chơi TikTok hết rồi.
Tôi khá bối rối trước vấn đề này. Bài hát mình cảm thấy hay, mình phát hành nó cho mọi người nghe nhưng mọi người không ở nền tảng YouTube nữa.
Mà TikTok bây giờ cứ phải hài hài một chút. Tôi muốn có những bài đẹp, nó xoa dịu nỗi đau chẳng hạn, nhưng đôi lúc tôi lại thấy nó không hiệu quả trên YouTube hay TikTok thì cũng kệ thôi. Tôi biết nhạc mình sẽ phù hợp với tâm hồn một ai đó, thế là được rồi.

Vậy lượt streaming cao sẽ là một định nghĩa thành công?

Đây là một câu hỏi rất hay. Việc được lọt top ở những nền tảng audio cũng sẽ khiến người nghệ sĩ rất hạnh phúc. Lúc đó người ta chỉ nghe nhạc thôi, không quan trọng về hình ảnh nữa.
Nếu bài đó hot, chắc chắn sẽ được phát nhiều ở các quán cà phê, ở những chương trình âm nhạc. Vui chứ, vì nhạc mình lúc đó rõ ràng thể hiện được giá trị.

Chân dung âm nhạc trong thời gian tới của Phan Mạnh Quỳnh?

Năm nay, tôi dùng từ “tăng tốc”. Tôi còn nhiều nhạc, nhưng sợ khán giả nghĩ rằng tôi bão hòa rồi.
Tôi sợ điều đó lắm, nên sẽ phải tăng tốc để làm mới suy nghĩ của mọi người rằng tôi vẫn còn những sản phẩm chất lượng phía trước. Anh Hoài Sa từng nói với tôi về điều này, tôi cũng nghĩ trong đầu rằng tôi đã có những sự chuẩn bị rồi.
Đáng lý ra, Nơi Dành Cho Các Thiên Thần không phải track đầu tiên của tôi trong năm nay. Sẽ là track với Khắc Hưng khi bản audio đã làm xong rồi. Vấn đề sản xuất MV đang bị trễ nên bài này mới ra mắt trước.
Mọi người sẽ có chút bất ngờ với ca khúc kia. Còn bài này là một dòng nhạc tôi đã làm từ rất lâu rồi.

Dự định lớn trong tương lai gần của Phan Mạnh Quỳnh sẽ là gì?

Một liveshow chính thức. Hy vọng rằng sẽ có một nửa là những bản hit trước giờ của tôi, nửa sau sẽ là dòng nhạc mới mà tôi làm trong năm nay. Mọi người cũng sẽ không quen với dòng nhạc có tiết tấu như vậy, nên tôi nghĩ sẽ thú vị.

Cám ơn Phan Mạnh Quỳnh vì buổi phỏng vấn!

Phan Mạnh Quỳnh là ca sĩ kiêm nhạc sĩ nổi tiếng. Anh sinh năm 1990 tại Nghệ An, từng đạt nhiều giải thưởng về nghệ thuật, là tác giả nhiều bản hit như Vợ Người Ta, Có Chàng Trai Viết Lên Cây,…