Phần Lan, Thuỵ Điển tiến sát đến mục tiêu gia nhập NATO

Sau khi đảng cầm quyền Hungary ủng hộ phê chuẩn kết nạp Phần Lan, Thuỵ Điển vào NATO, hai quốc gia Bắc Âu này đã tiến sát mục tiêu gia nhập NATO khi trước mắt dường như chỉ còn trở ngại từ phía Thổ Nhĩ Kỳ.

Cờ của Phần Lan, NATO và Thụy Điển trong buổi lễ đánh dấu đơn đăng ký làm thành viên NATO của Thụy Điển và Phần Lan tại Brussels, Bỉ, ngày 18/5/2022. Ảnh: Reuters

Theo hãng tin Reuters của Anh ngày 2/3, đảng Fidesz cầm quyền của Thủ tướng Hungary Viktor Orban tuyên bố sẽ ủng hộ nỗ lực gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) của Phần Lan và Thuỵ Điển.

Tuyên bố được đưa ra hôm 1/3 sau lời kêu gọi của Tổng thống Katalin Novak và một quan chức Chính phủ Hungary về việc nhanh chóng tán thành mở rộng NATO để đáp trả cuộc tấn công của Nga nhằm vào nước láng giềng Ukraine.

tuyên bố, đảng Fidesz và đối tác là đảng Dân chủ Kitô giáo (KDNP) – hiện kiểm soát 2/3 số ghế tại Quốc hội Hungary – viết: “Chúng tôi sẽ ủng hộ việc gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển”.

Trước đó cùng ngày, Quốc hội Hungary bắt đầu những cuộc tranh luận về việc kết nạp 2 quốc gia Bắc Âu vào NATO với sự tham dự của khoảng 1/10 trong số 199 nhà lập pháp của Hungary.

Mở đầu một cuộc tranh luận, cả Tổng thống Katalin Novak và một quan chức Bộ Ngoại giao đều kêu gọi các nhà lập pháp phê chuẩn việc gia nhập NATO của Phần Lan và Thụy Điển “càng sớm càng tốt”.

Theo Thư ký phụ trách Chính sách an ninh Peter Sztaray tại Bộ Sự vụ Ngoại giao và Thương mại Hungary, việc mở rộng NATO với sự tham dự của Phần Lan và Thụy Điển là một bước quan trọng hướng tới tăng cường an ninh của khu vực châu Âu.

Ông Sztaray nhấn mạnh: “Tư cách thành viên NATO của Phần Lan và Thụy Điển phục vụ chính sách đối ngoại, an ninh và lợi ích kinh tế của chúng tôi và nó cũng củng cố NATO”.

Phát biểu với Reuters bên lề Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc tại Geneva, Bộ trưởng Bộ Sự vụ Ngoại giao và Thương mại Hungary Peter Szijjarto cho biết ông hy vọng cuộc bỏ phiếu sẽ có kết quả tích cực sau khi các nhà lập pháp Hungary gặp gỡ những người đồng cấp ở Thụy Điển và Phần Lan.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto hôm 28/2 thông báo Hungary dự định cử một phái đoàn nghị sĩ đến Phần Lan để thảo luận về việc Helsinki gia nhập NATO. Thời điểm có thể là vào ngày 9/3. Sau đó, vào hôm 1/3, Quốc hội Phần Lan đã thông qua dự luật cho phép quốc gia này gia nhập NATO.

Phần Lan và Thụy Điển chính thức nộp đơn xin gia nhập NATO hồi tháng 5/2022 sau khi Nga tấn công Ukraine. Theo quy định, việc kết nạp một thành viên mới yêu cầu sự đồng thuận của tất cả thành viên NATO. Cho đến nay, 28 trong số 30 quốc gia NATO đã phê chuẩn nghị định thư kết nạp 2 quốc gia Bắc Âu, chỉ còn lại Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary.

Chính phủ Hungary đã đệ trình vấn đề này vào tháng 7/2022, song Quốc hội chưa thảo luận để thông qua. Quốc hội Hungary dự kiến tiến hành cuộc bỏ phiếu phê chuẩn trong khoảng thời gian từ ngày 6 – 9/3 tới.

Thủ tướng Hungary Viktor Orban phát biểu tại Budapest ngày 18/2/2023. Ảnh: AFP/TTXVN

Tuy nhiên, cuộc bỏ phiếu có thể bị hoãn đến nửa cuối tháng 3. Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã bày tỏ lo ngại về tư cách thành viên NATO của Thụy Điển và Phần Lan. Ngày 24/2, ông Orban đã hối thúc các nhóm nghị sĩ cần tăng cường đàm phán trước khi bỏ phiếu phê chuẩn tư cách thành viên NATO cho Phần Lan và Thụy Điển.

Phát biểu trên đài phát thanh công cộng, Thủ tướng Orban khẳng định Hungary ủng hộ Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO, song cho rằng cần cân nhắc quan điểm của Thổ Nhĩ Kỳ liên quan tới Thụy Điển. Do đó, cần tiến hành thêm các cuộc thảo luận nghiêm túc.

Về phía Thổ Nhĩ Kỳ, Ngoại trưởng nước này Mevlut Cavusoglu mới đây thông báo tiến trình đàm phán với Thụy Điển và Phần Lan về việc xin gia nhập NATO sẽ được nối lại vào ngày 9/3, mặc dù ông khẳng định Stockholm vẫn chưa hoàn thành nghĩa vụ theo một bản ghi nhớ được ký hồi năm ngoái.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan từng tuyên bố nước này có thể sẽ phê chuẩn trước cho Phần Lan và để lại trường hợp của Thụy Điển – quốc gia lâu nay vẫn bị Ankara cáo buộc là “không đủ cứng rắn” với các thành viên người Kurd và các nhóm vũ trang khác mà nước này liệt vào danh sách khủng bố.