Phá thai bằng thuốc: vừa phá, vừa lo

Bộ Y tế cho phép sử dụng phương pháp phá thai bằng thuốc từ nhiều năm nay nhưng không phải cơ sở y tế, bác sĩ nào cũng được sử dụng và càng không thể tự ý mua về dùng. Tuy nhiên, do không lường hết hậu quả mà cách này đang được nhiều bạn trẻ lạm dụng.

Bác sĩ cũng nhầm

Chị N.T.T., 31 tuổi, ở ngõ 98, Xuân Thuỷ, Cầu Giấy, Hà Nội mới phát hiện có thai dưới bảy tuần. Chị T. đã tới một phòng khám tư trên phố Đội Cấn, Hà Nội với mong muốn bỏ thai bằng phương pháp nội khoa. Phòng khám này đã được cấp chứng chỉ đủ điều kiện thực hiện phương pháp nội khoa, thuộc một mạng lưới chăm sóc sức khoẻ sinh sản và kế hoạch hoá gia đình.

Bác sĩ V. sau khi siêu âm, khám thai đã tư vấn chị T. bỏ thai bằng thuốc. Đây không phải lần đầu chị T. áp dụng phương pháp này nhưng sau khi uống thuốc, cơn đau bụng ngày càng tăng khiến chị phải đi khám lại. Bác sĩ V. vẫn khẳng định chị đau do thuốc có tác dụng. Không yên tâm, chị T. đến khám ở phòng khám khác thì được kết luận chửa ngoài dạ con! Nếu không phát hiện kịp thời, không biết chị T. sẽ gặp hậu quả như thế nào.

TS.BS Lưu Thị Hồng, phó vụ trưởng vụ Sức khoẻ bà mẹ trẻ em (bộ Y tế) kể lại, chính tay bà đã cấp cứu cho những ca tự ý dùng thuốc phá thai, nhất là các bạn trẻ. Mới đây, một học sinh phát hiện có thai, không biết bằng cách nào đã mua được thuốc (thuốc phá thai chỉ bán theo đơn bác sĩ – PV) về dùng, bị băng huyết, nếu không đến bệnh viện kịp thời thì đã nguy hiểm tính mạng. Bệnh nhân dù dùng thuốc đúng cách vẫn có thể sảy thai giữa chừng, hoặc nhau thai ra không hết, gây nhiễm trùng nặng bên trong. Chưa phát hiện những ca tai biến nặng dẫn đến tử vong nhưng các hậu quả như băng huyết, nhiễm trùng, mất máu… vẫn xảy ra.

Ngay tại Hà Nội, theo ông Nguyễn Việt Cường, chánh thanh tra sở Y tế Hà Nội, hiện có 103 cơ sở sản phụ khoa, trong đó 97 cơ sở được thực hiện kế hoạch hoá gia đình, 71 cơ sở (theo số liệu trung tâm Sức khoẻ sinh sản Hà Nội) có chứng chỉ dùng phương pháp phá thai bằng thuốc.

Hệ thống phòng khám rộng nhưng ông Cường cũng khẳng định: “Không thể kiểm soát được hết những phòng khám tư làm chui. Người bệnh nên tới những cơ sở có uy tín, được cấp phép. Để người bệnh biết phòng khám nào có đủ điều kiện thực hiện phương pháp này, trong quý 3/2011 sở Y tế sẽ hướng dẫn các cơ sở khám chữa bệnh niêm yết chứng chỉ được phá thai bằng thuốc tại phòng khám để người bệnh yên tâm. Bệnh nhân nào phát hiện cơ sở sai phạm có thể báo ngay về sở Y tế để giải quyết”.

Con dao hai lưỡi

BS Hồng cho biết, từ năm 2004 phương pháp nội khoa đã được bộ Y tế đưa vào “chuẩn quốc gia về các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản” với những quy định nghiêm ngặt. Cụ thể: chỉ áp dụng cho thai dưới 49 ngày ở tuyến huyện, dưới 56 ngày tuyến tỉnh và dưới 63 ngày tuyến trung ương; và nhất thiết phải uống thuốc dưới sự hướng dẫn, giám sát chặt chẽ của bác sĩ ngay từ bệnh viện.

Các bác sĩ chuyên khoa phụ sản thực hiện phương pháp này cũng phải được huấn luyện. Cũng theo BS Hồng, hiện có hai loại thuốc được sử dụng nhiều là Mefepristone và Misoprostol. Trước khi sử dụng thuốc này bác sĩ phải thăm khám, tư vấn cho người bệnh chứ không dùng bừa bãi. Ưu điểm của phương pháp nội khoa là không phải can thiệp ngoại khoa vào buồng tử cung như biện pháp hút thai.

Do vậy, ít dẫn đến các tai biến như: nhiễm trùng, chảy máu tử cung, thủng tử cung, biến chứng vô sinh về sau… Cũng ít gây ảnh hưởng đến tâm lý chị em phụ nữ; tính an toàn cao, tiện lợi, dễ sử dụng, kín đáo. Tuy nhiên, nó có nhược điểm là hiệu quả không đạt 100% (có thể sót thai hoặc sót nhau phải can thiệp bằng hút buồng tử cung); một số trường hợp gây chảy máu nhiều và kéo dài, đau bụng nhiều trong quá trình sảy thai; có thể gặp các tác dụng phụ của thuốc: buồn nôn, ớn lạnh, sốt…

BS Nguyễn Anh Tuấn, thuộc hệ thống Marie Stopes International tại Việt Nam, cho biết đối tượng đến các phòng khám của hệ thống chủ yếu là nữ chưa kết hôn, bao gồm sinh viên, nhân viên văn phòng, tiếp viên… Hiện trên thị trường có nhiều loại thuốc phá thai với tên gọi và giá cả khác nhau, nhưng tương tự về dược, phác đồ phụ thuộc tuổi thai, cơ địa, sự đáp ứng với thuốc của từng khách hàng. Thuốc phá thai không phải là một loại thuốc nên dùng, nó chỉ được dùng một cách thụ động trong hoàn cảnh chẳng thể tiếp tục duy trì thai kỳ và do nhân viên y tế cung cấp, theo dõi. Thuốc chỉ được dùng khi và chỉ khi có đủ các chỉ định và điều kiện cần thiết đảm bảo hiệu quả và an toàn cho việc dùng thuốc.

“Những người mắc bệnh tim, bệnh thận, rối loạn đông máu, thiếu máu, đang cho con bú… không nên áp dụng phương pháp này”, BS Hồng khuyến cáo.

Theo Dân Trí