Phá nhà dân, chính quyền xã phải bồi thường

Không có quyết định cưỡng chế nhưng ông Võ Văn Vinh đã cho người tới phá dỡ nhà cửa, tường rào của vợ chồng ông Nguyễn Công Lâm. Thấy việc cưỡng chế quá vô lý, vợ chồng ông Lâm làm đơn khởi kiện ra tòa.

Vợ chồng ông Nguyễn Công Lâm – Nguyễn Thị Vân và “tài liệu” mang đến tòa để đòi quyền lợi.

Theo trình bày của ông Nguyễn Công Lâm (trú tại xóm Thái Hòa, xã Nghi Thái, Nghi Lộc, Nghệ An), gia đình ông có mảnh đất do cha mẹ vợ để lại, đã cấp giấy CNQSD đất theo Nghị định 64/CP với diện tích 659m2 mang tên Nguyễn Thị Vân – vợ ông.

Ngày 26/11/2010, UBND xã Nghi Thái ban hành Quyết định số 87/GĐ-UBND về việc cưỡng chế giải phóng mặt bằng hành lang giao thông trên địa bàn xã Nghi Thái do ông Võ Văn Vinh – Chủ tịch UBND xã ký.

Sáng ngày 28/11/2010, cán bộ xã, xóm và nhân dân xóm Thái Hòa đã đến nhà ông Nguyễn Công Lâm để cưỡng chế tháo dỡ tài sản. Vợ chồng ông Lâm yêu cầu những người có trách nhiệm công bố quyết định cưỡng chế nhưng họ không công bố.

Các lực lượng được huy động đã đập phá một phần nhà và bờ tường rào của nhà ông Lâm xây dựng từ năm 2002. Việc đập phá cũng không lập biên bản. Tại buổi cưỡng chế có ông Trương Xuân Tứ – Phó Chủ tịch UBND xã Nghi Thái và ông Nguyễn Văn Định – Phó trưởng Công an xã Nghi Thái cùng một số công an viên xã.

Thấy việc cưỡng chế quá vô lý, vợ chồng ông Lâm hết sức phản đối, ngăn cản không cho đám người kia đập phá nhà cửa. Quá trình xô đẩy, giằng co đã khiến bà Nguyễn Thị Vân bị thương tích, ngất xỉu. Sự việc trở nên căng thẳng, việc cưỡng chế mới được dừng lại. Lúc này, một phần bờ tường cùng một phần căn nhà của vợ chồng ông Lâm đã bị đập phá, hư hỏng nặng.

Ông Nguyễn Công Lâm đã làm đơn khiếu nại hành vi đập phá của chính quyền xã Nghi Thái và cá nhân ông Võ Văn Vinh – Chủ tịch UBND xã. Sự việc không được UBND huyện Nghi Lộc giải quyết thỏa đáng, ông Lâm đã có đơn khởi kiện lên TAND huyện Nghi Lộc đồng thời yêu cầu chính quyền địa phương phải bồi thường thiệt hại do việc cưỡng chế phá dỡ trái pháp luật gây ra.

Trong phiên xét xử ngày 26/3/2014, TAND huyện Nghi Lộc, ông Võ Văn Vinh với tư cách là người bị kiện đã xin xét xử vắng mặt. Tuy nhiên, trong các buổi làm việc với tòa án trước đó, ông Võ Văn Vinh cho rằng việc cưỡng chế, đập phá công trình của nhà ông Lâm là do ban cán sự xóm Thái Hòa tự tổ chức, UBND xã Nghi Thái không chỉ đạo thực hiện việc này.

Tuy nhiên, sau khi gia đình ông Lâm khiếu nại, với tư cách là Chủ tịch UBND xã, ông Vinh đã giao trách nhiệm cho ban cán sự xóm Thái Hòa dự trù kinh phí để bồi thường tài sản cưỡng chế trái thẩm quyền gây ra. Sau khi tính toán, ban cán sự xóm Thái Hòa đưa ra mức bồi thường 16.451.500 đồng nhưng gia đình ông Lâm không đồng ý.

Vợ chồng ông Lâm cho rằng mức bồi thường mà tòa buộc UBND xã Nghi Thái phải thực hiện đối với hành vi cưỡng chế phá dỡ nhà cửa trái pháp luật đối với gia đình ông là không thỏa đáng.

Tại phiên tòa, căn cứ vào lời khai của những người làm chứng và các tài liệu thu thập được, HĐXX nhận thấy Quyết định số 87/QĐ-UBND ngày 26/11/2010 của UBND xã Nghi Thái về việc cưỡng chế các ông trình xây dựng trái phép để thực hiện việc xây dựng đường giao thông nông thôn là quyết định hành chính mang tính chung, không hướng tới đối tượng cá biệt nào.

Mặt khác, UBND xã Nghi Thái cũng không có văn bản nào kèm theo quyết định có tính chất hướng dẫn đối tượng cụ thể bị quyết định điều chỉnh. Vì vậy, Quyết định 87/QĐ-UBND không phải là đối tượng điều chỉnh của pháp luật tố tụng hành chính.

Tuy nhiên, ban cán sự xóm Thái Hòa lại căn cứ vào quyết định này để thực hiện việc cưỡng chế đối với gia đình ông Nguyễn Công Lâm. Mặt khác, dù không chỉ đạo cụ thể việc xóm Thái Hòa tiến hành giải tỏa đối với hộ ông Lâm nhưng ông Võ Văn Vinh đã điện thoại cho Trưởng CA xã yêu cầu điều động lực lượng công an đến xóm Thái Hòa để đảm bảo an ninh trật tự.

Từ những chứng cứ trên, HĐXX nhận thấy việc cưỡng chế tháo dỡ nhà ở, công trình của gia đình ông Lâm sáng ngày 28/11/2010 mà cán bộ, nhân dân xóm Thái Hòa và lực lượng công an, cán bộ UBND xã Nghi Thái thực hiện là theo sự chỉ đạo, cho phép của ông Võ Văn Vinh – Chủ tịch UBND xã Nghi Thái mà không kèm theo văn bản cụ thể nào. Do đó, hành vi cưỡng chế tháo dỡ nhà ở, công trình của gia đình ông Lâm là hành vi hành chính, do Chủ tịch UBND xã Nghi Thái chỉ đạo thực hiện. Việc tháo dỡ nhà ở, công trình của gia đình ông Lâm không giao quyết định cưỡng chế cho chủ hộ, không được lập các loại biên bản phù hợp, không cho người bị cưỡng chế tự tháo dỡ… Như vậy thủ tục hành chính trước, trong khi thực hiện việc cưỡng chế đối với tài sản của gia đình ông Lâm là không đảm báo đúng trình tự do pháp luật quy định.

Theo quy định, việc ra quyết định áp dụng biện pháp cưỡng chế tháo dỡ nhà ở, công trình của gia đình ông Lâm xây dựng trái phép thuộc thẩm quyền của UBND huyện Nghi Lộc. Việc ông Võ Văn Vinh tự ý chỉ đạo việc cưỡng chế tháo dỡ nhà ở, công trình của gia đình ông Lâm khi không có quyết định cưỡng chế buộc khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm của Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc là vi phạm về thẩm quyền luật định. Bên cạnh đó, UBND xã Nghi Thái cũng thừa nhận hành vi cưỡng chế công trình, nhà ở của ông Lâm là trái pháp luật.

Trong quá trình vợ chồng ông Nguyễn Công Lâm – bà Nguyễn Thị Vân làm đơn khiếu nại yêu cầu bồi thường, gia đình liên tục bị kẻ xấu khủng bố bằng cách ném gạch đá, chai lọ vào nhà. 2 lần, gia đình ông Lâm bị kẻ xấu đốt trụi đống rơm. Trong quá trình tới tham dự phiên tòa, ngoài các giấy tờ, tài liệu liên quan, vợ chồng ông Lâm còn mang tới những mảnh vỡ của gạch đá, chai lọ thu lượm được trong những lần bị “khủng bố”.

Sau khi tính toán các thiệt hại của gia đình ông Lâm do việc cưỡng chế trái thẩm quyền của UBND xã Nghi Thái theo tính toán đền bù của ban công tác mặt trận xóm Thái Hòa, TAND huyện Nghi Lộc đã tuyên bố UBND xã Nghi Thái phải bồi thường 18.091.000 đồng cho gia đình ông Nguyễn Công Lâm. Việc hoàn trả giữa Chủ tịch UBND xã Nghi Thái và UBND xã Nghi Thái được thực hiện theo quy định tại Chương VII, Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.

Không đồng ý với mức bồi thường này, vợ chồng ông Nguyễn Công Lâm đã kháng cáo lên TAND tỉnh Nghệ An, yêu cầu tăng mức bồi thường lên 30 triệu đồng. Sau khi xem xét toàn diện các chứng cứ, sáng ngày 21/8, HĐXX TAND tỉnh Nghệ An tuyên án, chấp nhận kháng cáo của vợ chồng ông Nguyễn Công Lâm – bà Nguyễn Thị Vân, buộc UBND xã Nghi Thái phải bồi thường cho gia đình ông Lâm hơn 23,7 triệu đồng.

Ông Nguyễn Công Lâm cho biết: “Ở đây tòa mới chỉ tính toán số tiền bồi thường tài sản đã bị đập phá chứ chưa tính đến hậu quả do sự cưỡng chế trái pháp luật gây ra. Với số tiền này, chúng tôi chưa đủ để mua nguyên vật liệu sửa chữa nhà cửa, tường rào chứ chưa tính đến tiền công để khắc phục hậu quả. Trong suốt 4 năm đi đòi quyền lợi chúng tôi đã mất mát quá nhiều. Mức đền bù này là không thỏa đáng”. Ông Lâm cũng cho biết ông sẽ có kiến nghị giám đốc thẩm hoặc tái thẩm lại vụ án này.

Hoàng Lam

Theo Dantri