Phá bỏ định kiến phim Độc lập khó kiếm tiền: 10 bộ phim Độc lập có doanh thu cao nhất mọi thời đại

Lịch sử điện ảnh ghi nhận nhiều bộ phim độc lập thành công, chứng minh rằng không phải lúc nào nhà sản xuất phim cũng phải bỏ kinh phí lớn để thu được lợi nhuận khổng lồ.

Theo hầu hết các định nghĩa cơ bản, một bộ phim (indie) là một bộ phim được thực hiện bên ngoài hệ thống các hãng phim lớn. Nó có thể là sản phẩm của một cá nhân nhà sản xuất hoặc một studio quy mô nhỏ.

Hollywood định nghĩa phim độc lập là phim có ít hơn 5% thị phần phòng vé Hoa Kỳ hàng năm. Điều khiến bộ phim trở nên ‘độc lập’ chính là bộ phim không dựa vào nguồn lực của một ông lớn ngành điện ảnh nào.

Còn tại thị trường điện ảnh Anh, giải thưởng Tinh thần Độc lập và giải thưởng Phim Độc lập, những giải danh giá dành riêng cho các nhà làm phim độc lập, có đối tượng ứng viên là bất kỳ phim nào có chi phí sản xuất dưới 20 triệu USD. Điều này giải thích tại sao Get Out, một bộ phim do hãng phim lớn của Hollywood là Universal phân phối, đủ điều kiện để giành giải Phim hay nhất tại Lễ trao giải Tinh thần Độc lập lần thứ 33 vào tháng 3 năm 2018 và Phim độc lập quốc tế hay nhất tại Giải thưởng Phim Độc lập Anh năm 2017.

Kể từ khi phim độc lập ngày càng phổ biến vào đầu những năm 1990 khiến việc phân biệt đâu là phim độc lập trở nên khó khăn hơn.

Trong suốt những năm 1950, 1960 và 1970, các nhà làm phim như Roger Corman, George A. Romero, Russ Meyer, Melvin Van Peebles, Tobe Hooper, John Carpenter, Oliver Stone và nhiều người khác tìm thấy thành công với nhiều tác phẩm tuyệt vời. Trong số này, không ít đạo diễn được các hãng phim lớn trọng dụng sau những bộ phim indie thành công.

Khi Hollywood ngày càng tập trung vào các bộ phim bom tấn trong những năm 1980, các công ty nhỏ hơn như New Line Cinema và Orion Pictures bắt đầu phân phối các bộ phim kinh phí nhỏ hơn và trở thành ngôi nhà chung của nhiều nhà làm phim indie như Woody Allen và Wes Craven.

Vào đầu những năm 1990, một số nhà làm phim trẻ được chú ý với các bộ phim indie, bao gồm Richard Linklater (Slacker), Robert Rodriguez (El Mariachi) và Kevin Smith (Clerks). Những bộ phim này được sản xuất với dưới 28.000 USD nhưng sau đó trở thành bom tấn. Nhiều nhà phân phối mua và phát hành tại hệ thống rạp khổng lồ. Không có gì ngạc nhiên khi các hãng phim lớn hơn bắt đầu chú ý đến những bộ phim ‘kinh phí thấp’ này.

Các hãng phim lớn của Hollywood thành lập các công ty nhỏ hơn để mua và phân phối các bộ phim do hãng sản xuất độc lập, như Sony Pictures Classics, Fox Searchlight, Paramount Classics và Focus Features (thuộc sở hữu của Universal). Tương tự, vào tháng 6 năm 1993, Walt Disney Studios mua lại Miramax và vào tháng 1 năm 1994, New Line Cinema được công ty mẹ của Warner Bros. mua lại với tư cách là hãng phim ‘độc lập’ của riêng họ.

Trong nhiều trường hợp, các công ty nhỏ hơn này có được quyền phân phối các phim sản xuất độc lập, họ cũng tài trợ và sản xuất các dự án kinh phí thấp và tự tạo một thị phần khá riêng biệt. Những thay đổi này làm mờ ranh giới phim đại chúng và phim indie.

Dù có phần kén khán giả, nhưng phim Indie ngày càng khẳng định vị trí đặc biệt trong đời sống điện ảnh, và nhiều bộ phim đã thu về lợi nhuận khổng lồ khiến cho các hãng phim lớn có cái nhìn khác về dòng phim đặc biệt này. Tại Việt Nam, nhiều công ty có tiềm lực lớn bắt đầu bước vào địa hạt tiềm năng, như mới đây Viettel Media tuyên bố sẽ tài trợ các tài năng trẻ làm phim Độc lập. Con đường trước mắt còn nhiều khó khăn, nhưng những công ty có tầm nhìn, đầu tư bài bản hứa hẹn sẽ giúp khởi sắc điện ảnh nước nhà. Có thể trong một tương lai không xa, khán giả Việt được đón nhận những sản phẩm chất lượng đến từ dòng phim Độc lập đầy sáng tạo.

10. Fahrenheit 11/9

Đây là bộ phim tài liệu có doanh thu cao nhất mọi thời đại với kinh phí 6 triệu USD nhưng trở thành một ‘cơn bão hoàn hảo’ và thu về tổng cộng 222 triệu USD. Bộ phim ra đời vào thời điểm chính trị nhạy cảm với vụ tấn công 11/9, cuộc chiến ở Iraq và cuộc bầu cử tổng thống Mỹ nên thực sự gây sốt. Đặc biệt, sau khi Michael Moore giành giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes, bộ phim càng tăng thêm sức nóng trước khi phát hành.

9. Juno – Dính bầu

Juno bất ngờ thu về 231 triệu USD toàn cầu mặc dù kinh phí sản xuất chỉ ở mức 6,5 triệu USD. Ellen Page đã có màn trình diễn đột phá. Bộ phim kể câu chuyện về một cô gái trẻ bất ngờ có thai ngoài ý muốn đã mang đến thành công tại các rạp chiếu phim sau khi được giới thiệu tại Liên hoan phim Toronto. Phim còn được đề cử 4 Oscar nhưng chỉ thắng Oscar Kịch bản gốc xuất sắc nhất.

8. Good Will Hunting – Chàng Will tốt bụng

Good Will Hunting được đánh giá là tác phẩm kinh điển với mức kinh phí 10 triệu USD nhưng thu về 225 triệu USD. Nam diễn viên huyền thoại Robin Williams giành giải Oscar với Nam diễn viên phụ xuất sắc nhất khi vào vai giáo sư tâm lý Sean – người đã đồng hành cùng Will Hunting (Matt Damon thủ vai) trong cuộc hành trình đối diện với những góc tối của tâm hồn.

7. The Blair Witch Project – Dự án rừng phù thủy Blair

Bộ phim này thay đổi cách làm phim kinh dị. Blair Witch trở thành bộ phim độc lập có doanh thu cao thứ bảy mọi thời đại với 258 triệu USD trên toàn thế giới trong khi kinh phí sản xuất ước tính chỉ 25.000 USD. The Blair Witch Project thành công một phần nhờ sự quảng bá hiệu quả từ LHP Độc lập Sundance năm 1999.

The Blair Witch Project xoay quanh những sinh viên trẻ tới khám phá một khu rừng bí ẩn tại Maryland, nơi người dân đồn thổi rằng có hồn ma của một mụ phù thủy tà ác cư ngụ.

6. Get out – Trốn thoát

Phim nhận được nhiều lời khen ngợi từ giới phê bình và thu về hơn 253 triệu USD trên toàn thế giới trong khi ngân sách làm phim chỉ 4,5 triệu USD. Yếu tố kinh dị của Get Out làm nổi bật vấn đề phân biệt chủng tộc. Cách tiếp cận vấn đề gây nhức nhối xã hội cũng trở nên mới lạ hơn. Vì vậy, Get out mang đến luồng gió mới cho phim kinh dị đang đi vào lối mòn với một chủ đề không mới.

5. The Full Monty – Điệu múa thoát y

Với kinh phí 4,9 triệu USD, phim hài kịch ‘The Full Monty’ thu về 431 triệu USD và được độc giả trang web về điện ảnh Empire Online bầu chọn là bộ phim hài được yêu thích nhất của mọi thời đại. Phim giành được Giải BAFTA cho Phim hay nhất và được đề cử cho Giải Oscar cho Phim hay nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Kịch bản gốc xuất sắc nhất.

Đặc biệt, bộ phim này xếp thứ 25 trong danh sách những bộ phim hay nhất của thế kỷ 20 do Viện phim Anh bình chọn

4. My Big Fat Greek Wedding – Một đám cưới ở Hy Lạp

Điều thú vị là My Big Fat Greek Wedding chưa bao giờ đạt vị trí số một tại phòng vé, nhưng nó vẫn là bộ phim hài lãng mạn độc lập có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Với kinh phí 5 triệu USD, My Big Fat Greek Wedding thu về 368 triệu USD trên toàn thế giới, trở thành bộ phim rom-com có lợi nhuận ròng lớn nhất.

3. Slumdog Millionaire – Triệu phú ổ chuột

Với 15 triệu USD chi phí, Slumdog Millionaire – Triệu phú ổ chuột đạt doanh thu phòng vé 378 triệu USD. Bộ phim do Danny Boyle đạo diễn, người tạo nên thành công vang dội cho các bộ phim Độc lập Trainspotting và 28 Days Later.

Slumdog Millionaire được đề cử 10 giải Oscar 2009 và giành được 8 giải, bao gồm các giải thưởng quan trọng như Phim xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất, Kịch bản chuyển thể hay nhất, Biên tập phim xuất sắc nhất, Hòa âm xuất sắc nhất, Quay phim xuất sắc nhất, Nhạc phim hay nhất và Ca khúc trong phim hay nhất. Ngoài ra, bộ phim cũng giành được 4 Giải Quả cầu vàng, và 7 Giải BAFTA.

2. The King’s Speech – Diễn văn của nhà vua

The King’s Speech có sự tham gia diễn xuất của dàn diễn viên nổi tiếng, dày dạn kinh nghiệm và từng đạt giải thưởng danh giá như Colin Firth, Guy Pearce, Geoffrey Rush.

Bộ phim có kinh phí 15 triệu USD từ năm công ty sản xuất của Vương quốc Anh đã đạt doanh thu 414 triệu USD. The King’s Speech nhận được nhiều đề cử và giải thưởng, như giải Quả cầu vàng cho Nam diễn viên xuất sắc nhất (Colin Firth) và 4 giải Oscar cho Phim xuất sắc nhất, Đạo diễn xuất sắc nhất (Hooper), Diễn viên chính xuất sắc nhất (Firth), Kịch bản gốc xuất sắc nhất (Seidler).

1. The Passion Of The Christ – Cuộc khổ nạn của Chúa Jesu

The Passion Of The Christ mặc dù bị đánh giá tiêu cực khi phát hành và bị chỉ trích nặng nề vì tính chính xác nội dung trong lịch sử/kinh thánh nhưng vẫn trở thành bộ phim độc lập có doanh thu cao nhất mọi thời đại. Mel Gibson bỏ ra 30 triệu USD sản xuất nhưng số tiền thu được lên đến một con số không tưởng, 622 triệu USD.

Tạp chí giải trí Mỹ Entertainment Weekly (EW) từng bình chọn bộ phim ở vị trí số một trong danh sách 25 tác phẩm điện ảnh gây tranh cãi nhất qua mọi thời đại.