PGS.TS Trần Trí Trắc – cây bút phê bình sân khấu hàng đầu – qua đời
PGS.TS Trần Trí Trắc – chuyên gia hàng đầu về nghiên cứu, lý luận phê bình sân khấu, người làm nên tên tuổ.i của các nghệ sĩ Xuân Hinh, Quốc Trượng – vừa qua đời, hưởng thọ 82 tuổ.i.
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, NSND Triệu Trung Kiên – Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam – cho biết, PGS.TS Trần Trí Trắc qua đời vào tối 27/9 do tuổ.i cao sức yếu.
NSND Vương Duy Biên, NSND Trịnh Thúy Mùi trao Giả.i thưởn.g xuất sắc cho PGS.TS Trần Trí Trắc (giữa) với sách “Thi pháp Chèo cổ” năm 2019 (Ảnh: Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam).
NSND Triệu Trung Kiên có nhiều duyên nợ với PGS.TS Trần Trí Trắc. Anh từng dựng hai vở là Linh khí trời Nam và Người đi tìm minh chủ của ông cho Nhà hát Cải lương Việt Nam, trong đó Linh khí trời Nam là bài tốt nghiệp lớp Đạo diễn sân khấu của anh.
“Tôi gọi ông là thầy. Thầy là người thầy tận tình, nhiệt huyết và chu đáo. Cách hướng dẫn của thầy giống như cách cha mẹ nâng đỡ con những bước đi chập chững đầu tiên.
Tôi là một nghệ sĩ cải lương lại dấn thân vào con đường nghiên cứu khoa học với mong muốn làm được nhiều hơn cho nghề nghiệp, bước đầu tôi có nhiều bỡ ngỡ. Nhờ sự giúp đỡ của thầy tôi đã bảo vệ thành công luận văn Thạc sĩ, rồi luận án Tiến sĩ”, NSND Triệu Trung Kiên nói.
PGS.TS Trần Trí Trắc sinh năm 1943 tại làng Nho Tống, nay là Tiểu khu Phú Thịnh, thị trấn Phú Minh, huyện Phú Xuyên, thành phố Hà Nội, trong một gia đình nhiều đời làm nghề y, cứu nhân độ thế.
PGS.TS Trần Trí Trắc có năng khiếu nghệ thuật từ khi còn nhỏ. Năm 22 tuổ.i, ông là diễn viên chính xuất sắc của Đoàn Chèo Lúa mới Hà Tây và các vai diễn của ông luôn được đông đảo khán giả, đồng nghiệp yêu mến như: vai Tân (vở Trước giờ tái ngũ), Ông bố (vở Đường xuân), Đức (vở Chị Nhàn), Việt (vở Đôi mắt), Bác sĩ (vở Lửa hậu phương), Ngô Thì Nhậm (vở Ngô Thì Nhậm)…
Năm 1969, ông học đạo diễn tại trường Nghệ thuật Sân khấu Việt Nam. Sau khi tốt nghiệp, ông đã dàn dựng nhiều vở với các thể loại khác nhau như: Sóng, Lời ru tình đời (Câu lạc bộ Bạch Đằng, Hải Phòng), Đường xuân, Bài thơ nghĩa tình (Đoàn Ca Múa Kịch Hà Tây), Hoa rừng và thanh gươm (Đoàn Ca múa nhạc dân tộc Hòa Bình)…
Không chỉ ở cương vị diễn viên, đạo diễn, PGS.TS Trần Trí Trắc còn tham gia sáng tác kịch bản sân khấu.
Năm 23 tuổ.i, ông đã viết kịch bản đầu tay Trước giờ tái ngũ, được Đoàn Ca múa kịch Hà Tây dàn dựng và biểu diễn. Từ đó đến nay, ông đã sáng tác khoảng 30 kịch bản, giành được 19 giả.i thưởn.g, trong đó có 4 giải A, 5 giải B.
Nhiều kịch bản của ông đã được các Nhà hát, các đoàn nghệ thuật sân khấu chuyên nghiệp dàn dựng.
Trong đó, trích đoạn Tùng lò gạch (hay Nghịch đời) trong vở Người đàn bà bất hạnh do Trần Trí Trắc sáng tác kiêm đạo diễn đã trở thành mẫu mực về trích đoạn chèo hay đề tài hiện đại.
Đoạn trích này được nhiều nghệ sĩ biểu diễn, gắn với tên tuổ.i của danh hài Xuân Hinh và Quốc Trượng, được đưa vào đào tạo vai mẫu cho các khóa Diễn viên Chèo của trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội.
PGS.TS Trần Trí Trắc đã hướng dẫn 20 thạc sĩ, tiến sĩ bảo vệ thành công luận văn, luận án; đã giảng dạy hơn 5.000 tiết cho nhiều thế hệ sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh tại các trường đại học và các viện nghiên cứu như: Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội, Đại học Sân khấu và Điện ảnh TPHCM, Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội…
Trích đoạn “Tùng lò gạch” trong vở “Người đàn bà bất hạnh” do ông sáng tác đã làm nên tên tuổ.i của Xuân Hinh, Quốc Trượng (Ảnh: Facebook nhân vật).
Ông còn tham gia nhiều Hội đồng khoa học chấm luận án tiến sĩ, thạc sĩ, công trình nghiên cứu khoa học cấp Bộ và đã tham gia gần 30 Hội đồng giám khảo tại các cuộc thi, liên hoan, hội diễn sân khấu chuyên nghiệp toàn quốc.
Ông cũng là một cây bút phê bình, lý luận sân khấu có nghề. “Điều cốt lõi của người làm lý luận, phê bình sân khấu cần khen – chê thế nào cho đích đáng, để đối tượng được viết cũng như độc giả tâm phục khẩu phục”, ông từng bày tỏ quan điểm của mình về phê bình sân khấu.
Với 60 năm tuổ.i nghề, PGS.TS Trần Trí Trắc đã trọn đời phấn đấu, cống hiến cho sự nghiệp văn hóa nghệ thuật nói chung và sự nghiệp sân khấu nói riêng.
PGS.TS Trần Trí Trắc đã được trao tặng nhiều phầ.n thưởn.g cao quý: Huân chương Lao động hạng Ba, Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng Ba, Huy chương Vì sự nghiệp sân khấu, Huy chương Vì sự nghiệp văn hóa – Thông tin, Huy chương Vì sự nghiệp Văn hóa nghệ thuật, Giả.i thưởn.g Nhà nước về văn học nghệ thuật.
Xuân Hinh dọn dẹp biệt phủ 5.000m2 sau bão Yagi, Hà Thanh Xuân diễn ở Mỹ
Trong biệt phủ 5.000m2 của nghệ sĩ Xuân Hinh có nhiều cây cổ thụ nhưng trồng sát nhau nên gió không lùa, chỉ rụng lá.
Nghệ sĩ Xuân Hinh nói may mắn vì trận bão Yagi càn quét Hà Nội vừa qua không thiệt hại về cây cối. Trong biệt phủ 5.000m2 của nghệ sĩ có nhiều cây cổ thụ, nhưng trồng sát nhau nên gió không lùa, chỉ rụng lá.
Tin sao Việt 9/9: Hoa hậu Áo dài Việt Nam 1989 Kiều Khanh khoe nhan sắc. Ở tuổ.i 55, cô vẫn giữ được vẻ ngoài rạng rỡ như thời kỳ đỉnh cao thập niên 1990.
Ca sĩ Hà Thanh Xuân chuẩn bị diễn tại Mỹ.
Diễn viên Quốc Trường trầm tư.
Phương Nhi gây chú ý khi đi chơi cùng bạn thân Alyna Somnang - đại diện của Campuchia tại Miss International 2023. Nửa năm qua, á hậu không sử dụng mạng xã hội, không tham gia các sự kiện để tập trung học tập.
Gia đình ca sĩ Phương Thảo, Ngọc Lễ hội ngộ dịp Trung thu.
Sam đăng ảnh hai con sinh đôi càng lớn càng kháu khỉnh.
Ca sĩ Thu Thuỷ và diễn viên Lâm Vỹ Dạ rủ nhau đi ăn.
MC Phương Mai khoe vẻ đẹp gợi cảm.
Vân Trang khoe mẹ đẻ có phong cách trẻ trung tuổ.i 60. "Mẹ là tài sản quý giá nhất cuộc đời mà tôi có được, và cũng là một trong những lý do khiến tôi muốn có thêm em bé Giáp Thìn", diễn viên viết.
Hoàng Yến Chibi nhí nhảnh bên mẹ, khi vào TPHCM lập nghiệp, cô luôn có mẹ đồng hành và hỗ trợ công việc.
Diễn viên Thu Quỳnh chụp bộ ảnh mới sau sinh con gái thứ 2.
Diễn viên Hương Giang hạnh phúc khi sắp làm mẹ.
Sao Việt 3/5: Đỗ Thị Hà diện bikin.i gợi cảm, Thu Quỳnh tươi tắn cuối thai kỳ Đỗ Thị Hà khoe vóc dáng gợi cảm khi diện bikin.i, diễn viên Thu Quỳnh chuẩn bị tinh thần vui tươi trước ngày lâm bồn. Hoa hậu Đỗ Thị Hà khoe vóc dáng gợi cảm cùng làn da trắng khi diện bikin.i đỏ. Người đẹp đang có chuyến du lịch tại Thái Lan để dành thời gian nghỉ ngơi. Thu Quỳnh đăng tải...