Ông Văn với ông Văn
Có lẽ cả nước ta, không ai là không biết một bí danh hoạt động quen thuộc nhất của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là Văn. Còn trong giới văn nghệ, anh em thân thiết cũng thường gọi nhạc sĩ – thi sĩ – họa sĩ Văn Cao là Văn. Nhưng câu chuyện tình bạn vong niên giữa hai ông Văn – chắc còn ít người biết – dù ai cũng biết ông Văn (Đại tướng) rất yêu nghệ thuật, đặc biệt là âm nhạc.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp và nhạc sĩ Văn Cao. (Ảnh chụp tại nhà nhạc sĩ Văn Cao ngày 5 Tết Nhâm Thân – 1992. Ảnh: Nguyễn Đình Toán
Tôi không thật tường tận về thời gian bắt đầu tình bạn này, nhưng chỉ biết từ khi tôi được làm “đệ tử” Văn Cao vào mùa đông 1982 thì tình bạn của hai ông hình như cũng chỉ bắt đầu vào thời gian trước đó không lâu, có vẻ vào thời có cuộc vận động sáng tác quốc ca mới chăng?
Văn Cao kể với tôi rằng ông Văn không đồng tình với chuyện này: “Ông ấy quý mình vì mình là người viết “ Tiến quân ca” – bản hành khúc cho Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân thành lập ngày 22.12.1944 do ông ấy làm chỉ huy”.
Ông ấy tả lại khung cảnh cả đội chào cờ và hát “Tiến quân ca” vào buổi chiều sau Hội nghị Tân Trào, trước khi vào một trận đán.h, thật cảm động. Và “Tiến quân ca” – theo ông Võ Nguyên Giáp – đã đồng hành với mọi hy sinh, làm nên chiến thắng hôm nay cho dân tộc, nó đã trở thành của nhân dân.
Văn Cao kể tiếp rằng, Võ Nguyên Giáp cũng rất thích thú khi đội quân do ông ấy chỉ huy còn rất thô sơ, thì nhạc sĩ Văn Cao đã viết “Chiến sĩ Việt Nam” cho bộ binh và cả kỵ binh nữa, “Bắc Sơn” cho dân quân du kích, đồng thời khi chưa có lực lượng đã viết “Hải quân Việt Nam”, “Không quân Việt Nam”.
Văn Cao cũng viết về pháo binh qua đoạn hành khúc trong “Trường ca Sông Lô” và “Tiểu đoàn ca” qua “Hành khúc tiểu đoàn Lũng Vài”. Bây giờ thì đã có tất cả. Sau này, trải qua bao thăng trầm lịch sử, hai anh em, mỗi người một nỗi, đều phải “nhẫn” và “nhã” như nhau cả. Phải tránh mọi phiền phức mà xem “con tạo xoay vần đến đâu”.
Mùa thu năm 1983, Văn Cao được bầu trở lại vị trí Ủy viên Ban Chấp hành Hội Nhạc sĩ Việt Nam, cuộc vận động sáng tác quốc ca mới cũng dần dà thu hẹp và chấm dứt. Một chương trình nhạc Văn Cao được trình diễn tại 51 Trần Hưng Đạo – Hà Nội. Lần đầu tiên sau bao năm im lặng, những “Thiên thai”, “Trương Chi”, “Suối mơ”, “Buồn tàn thu”… được hát trở lại vào dịp kỷ niệm 60 năm ngày sinh nhạc sĩ.
Cùng lúc ấy, Văn Cao lại hoàn thành được một tác phẩm hội họa. Đó là chân dung học giả Đặng Thai Mai (người cùng dạy tư thục Thăng Long với Đại tướng Võ Nguyên Giáp và sau trở thành bố vợ của ông) bằng sơn dầu. Văn Cao nói, ông Văn nghe những sự phục diễn lại những bài hát lãng mạn của mình, ông ấy cười mủm mỉm và nói: “Cũng còn phải từ từ xem sao”.
Quả nhiên, mọi việc vẫn còn nhiều bất cập. Ai mà có thể giải thích được vì sao trong lễ kỷ niệm 30 năm Chiến thắng Điện Biên (1954-1984), tên người góp phần chủ yếu tạo nên chiến thắng lẫy lừng đó bị lờ đi trong những diễn văn, thậm chí còn bị dỡ bỏ khỏi một bài thơ nổi tiếng được rất nhiều người thuộc.
Văn Cao trong dịp đó vừa uống rượu với tôi, vừa thủng thẳng: “Ông này có một sức chịu đựng còn rất lớn. “Tiến về Hà Nội” của mình được hát suốt ngày đêm. Còn ông ấy…”.
Mãi tới năm 1988, sau triền miên những “đêm nhạc Văn Cao”, tôi mới có dịp được bắt tay vị Đại tướng của mình (lúc ấy tôi còn trong quân ngũ). Tôi cúi đầu kính cẩn: “Kính chào chú Văn” (ông ít hơn bố tôi 2 tuổ.i). Văn Cao khẽ giới thiệu: “Cậu này là người thu thập thơ Văn Cao để in thành tập Lá”. Đại tướng cười: “Tốt quá!”.
Video đang HOT
Tôi nói sơ về bố tôi và kể rằng vợ tôi học cùng với con trai Đại tướng – anh Võ Điện Biên – một cách bẽn lẽn. Không bẽn lẽn sao được khi đứng giữa hai quả núi quá lớn.
Đại tướng chăm chú nghe với một phong thái thật bình dị. Hóa ra, tầm vóc của vĩ nhân là tầm vóc chinh phục người khác bằng ứng xử tự nhiên, nhẹ nhàng thoát khỏi những vinh quang mà cuộc đời đã khoác lên mình. Cả cay đắng nữa…
Những lần tình cờ sau được chiêm ngưỡng hai ông Văn đàm đạo, tôi càng thấy kính trọng hai ông. Mùa đông 1993, tôi được vinh dự làm MC cho chương trình “Văn Cao – một đồng hành tuổ.i trẻ” tại Cung Văn hóa Thanh niên Hà Nội (đầu phố Tăng Bạt Hổ) nhân kỷ niệm 70 năm sinh nhật Văn Cao.
Ngay từ mở đầu, tôi đã có lời đề nghị: “Xin hai ông Văn hãy ngồi cạnh nhau để cho tuổ.i trẻ chiêm ngưỡng”. Cả nhạc sĩ Văn Cao và Đại tướng đều cười và ngồi xích lại cạnh nhau. Và đêm ấy, tôi mới chính thức được chụp ảnh cùng hai ông Văn qua ống kính của nhà nhiếp ảnh Nguyễn Đình Toán.
Từ ngày Văn Cao ra đi, tôi chẳng còn dịp nào được tình cờ gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp như hồi Văn Cao còn sống. Nhưng gần đây, qua anh Hùng (con cả Trung tướng Phạm Kiệt) thường xuyên vào Viện 108 thăm ông, tôi cũng biết rõ về tình hình sức khỏe của ông. Với người đã sống qua một thế kỷ như ông, chuyện quy tiên là chuyện một sớm, một chiều.
Trong trường ca “Lòng chảo” viết về Điện Biên và người lính, tôi có viết riêng một đoạn chân dung ông. Giờ khi ông đã vĩnh viễn rời xa đồng bào của mình, tôi đã tách chân dung ra và làm thêm một đoạn cuối để kính viếng anh linh ông với cái tên: “Một huyền thoại thời đại” (Bài thơ in trên Báo Sức khỏe và Đời sống số ra ngày 10.10.2013). Trong huyền thoại Võ Nguyên Giáp, chắc hẳn không thể thiếu huyền thoại tình bạn vong niên giữa ông và Văn Cao – huyền thoại “ông Văn với ông Văn”.
Theo_VnMedia
Nghệ sĩ quyết liệt phản đối sửa lời Quốc ca
Trước đề xuất sửa lời Quốc ca vì ca từ không còn phù hợp trong thời hiện tại như "đường vinh quang xây xác quân thù", các nghệ sĩ gạo cội như nhạc sĩ Phó Đức Phương, nhạc sĩ Nguyễn Thụy Kha, NSƯT Ánh Tuyết... lên tiếng phản đối.
Quốc ca Việt Nam được cố nhạc sĩ Văn Cao sáng tác năm 1944 với tên gọi ban đầu Tiến quân ca và được Quốc hội khóa I nước Việt Nam Dân Chủ Cộng hòa chính thức chọn là Quốc ca vào năm 1946, sau khi mời ông sửa lại một vài chi tiết nhỏ so với nguyên gốc ban đầu.
Bài Quốc ca đã ra đời và tồn tại hơn 60 năm
Sáng tác của nhạc sĩ Văn Cao (ảnh) đã đi vào tâm khảm người dân Việt Nam
Tại phiên thảo luận sửa Hiến pháp sáng 4/6/2013, có đại biểu đề xuất nên thay lời mới bài Quốc ca cho phù hợp với thời kỳ phát triển mới của đất nước. Ý kiến này cho rằng nên sửa những câu chữ như: "Đường vinh quang xây xác quân thù" bằng nội dung khác.
Để có cái nhìn đa chiều trước đề xuất sửa lời Quốc ca, phóng viên Dân tríđã lấy ý kiến một số nghệ sĩ về vấn đề này:
Nhạc sĩ Phó Đức Phương: "Quốc ca là biểu tượng lịch sử, không cần phải thay đổi"
Về câu hỏi có nên thay lời mới cho bài Quốc ca hay không, đứng ở góc độ một công dân, tôi thấy không cần thiết phải thay đổi.
Bài Quốc ca đó đã đi cùng lịch sử, in vào trong tâm khảm mọi người dân và được Nhà nước ghi nhận. Ca khúc đã trở thành biểu tượng của một giai đoạn lịch sử. Trên thế giới có nhiều nước có bài Quốc ca từ vài trăm năm nhưng họ có thay đổi đâu, trừ nước Nga.
Nhạc sĩ Phó Đức Phương, Giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam
Quốc ca là biểu tượng của lịch sử và không có chức năng phải phản ánh đời sống thực tại.
Nếu thay đổi lời mới cho bài Quốc ca sẽ vấp phải nhiều vấn đề rất phức tạp. Trước đây, tôi đã từng ngồi trong ban chấm duyệt các sáng tác về Quốc ca, tuy nhiên nhiều ca khúc với nội dung buồn cười, tình trạng nhốn nháo...
Và nếu quyết thay đổi lời Quốc ca thì phải xin phép tác giả. Tác giả có quyền giữ nguyên vẹn tên gọi, lời nhạc các tác phẩm của mình. Nếu muốn thay lời mới cho bài Quốc ca thì nhận được sự đồng ý của người thân cố nhạc sĩ Văn Cao.
NSƯTÁnh Tuyết: "Chúng ta phải tôn trọng tác giả, tôn trọng lịch sử"
Đã nói đến một bài Quốc ca là nói đến ca khúc nằm trong lịch sử dân tộc, lịch sử âm nhạc. Nếu thay đổi bài Quốc ca thì nên thay đổi ca khúc khác chứ không nên viết lời mới- chúng ta cần phải tôn trọng tác giả, tôn trọng lịch sử dân tộc.
NSƯT Ánh Tyết
Nếu thay đổi lời ca khúc thì sẽ không còn tính lịch sử âm nhạc: âm nhạc ghi chép quá trình hình thành của đất nước từ thời tăm tối đến ánh sáng. Ca khúc này đã tồn tại hơn 60 năm. Đó là tiếng nói của cả một dân tộc, được sinh ra từ cả một quá trình sống.
Giữ nguyên bài Quốc ca hiện tại, lớp trẻ hôm nay và sau này sẽ tìm đọc để hiểu hoàn cảnh ra đời ca khúc từ bao giờ, thời điểm nào. Tôi nghĩ đến bài Quốc ca cũng bị thay lời thì tất cả những ca khúc khác thời điểm đó cũng phải thay lời? Tôi muốn nhấn mạnh là chúng ta phải tôn trọng tác giả, tôn trọng tác phẩm của họ.
Dù cho nội dung bài Quốc ca có một số ca từ như "đường vinh quang xây xác quân thù" không còn phù hợp với thời kỳ phát triển mới của đất nước nhưng chúng ta không thể từ chối, vì ca khúc sinh ra trong giai đoạn lịch sử của dân tộc và có giai đoạn lịch sử đó mới có đất nước ngày hôm nay.
Nhà lý luận phê bình âm nhạc Nguyễn Thụy Kha: "Lời Quốc ca đã gắn liền với thời đại"
Tôi cũng đồng với quan điểm của nhạc sĩ Phó Đức Phương rằng, bài Quốc ca nhạc và lời là bài Tiến quân ca của nhạc sĩ Văn Cao đã đi cùng lịch sử, in vào trong tâm khảm mọi người dân và được Nhà nước ghi nhận. Ca khúc đã trở thành biểu tượng của một giai đoạn lịch sử, lời ca đã gắn liền với thời đại rồi không thể dễ dàng thay đổi.
Nhạc sĩ - nhà lý luận phê bình âm nhạc Nguyễn Thụy Kha
Dù có thể có những ca từ trong bài Quốc ca ở thời điểm này có thể không phù hợp nhưng nó được sinh ra trong giai đoạn lịch sử của dân tộc và thời đại đó đã sinh ra đất nước này.
Thực tế, trên thế giới có những bài Quốc ca với lời lẽ "kinh khủng" hơn nhiều như bài hát Quốc ca của Pháp, Bài ca Marseille nhưng họ vẫn giữ nguyên vẹn đấy thôi.
Luật sư Phạm Thanh Thủy, Phó giám đốc Trung tâm bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam: "Nếu nhà nước muốn sửa đổi thì có thể làm được" Theo điều 19 Luật sở hữu trí tuệ, thì tác giả có quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả. Nhưng trong những trường hợp vì lợi ích quốc phòng, an ninh quốc gia thì nhà nước có quyền hạn chế chủ thể quyền sở hữu trí tuệ thực hiện quyền của mình (áp dụng theo điều 7.3 của Luật sở hữu trí tuệ". Theo tôi, liên quan đến việc sửa lời Quốc ca, nếu vì lợi ích của quốc gia thì nhà nước có thể sửa đổi. Tuy nhiên, nếu sửa đổi phải áp dụng vào thực tế, có nên sửa hay không và cách thức sửa như thế nào?
Theo Dantri
VietjetAir mở gian hàng tại Liên hoan Du lịch 2013 Hình ảnh máy bay mới hiện đại Sharklet A320 là điểm nhấn tại gian hàng của VietjetAir trong Liên hoan Du lịch làng nghề truyền thống Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Sông Hồng 2013, vừa khai mạc tối 8-10-2013. Liên hoan được tổ chức tại Cung Thể thao Quần Ngựa, 30 Văn Cao, Ba Đình, Hà Nội.Chương trình mở cửa miễn...