Ông Trump nói Canada, Mexico nên thành tiểu bang Mỹ vì đang nhận ‘trợ cấp’
Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump cho rằng Canada và Mexico nên trở thành các tiểu bang của Mỹ nếu muốn tiếp tục hưởng lợi từ quan hệ thương mại với nước láng giềng.
Tổng thống đắc cử Donald Trump đã dọa sẽ đánh thuế 25% lên hàng hóa nhập khẩu từ Canada và Mexico nếu hai nước láng giềng không ngăn chặn người nhập cư bất hợp pháp và thuốc gây nghiện fentanyl vào Mỹ.
Trong cuộc phỏng vấn độc quyền với NBC News cuối tuần qua, ông Trump phóng đại thâm hụt thương mại giữa Mỹ với Canada và Mexico lên gấp đôi so với thực tế, và thậm chí gọi đó là những khoản trợ cấp thương mại từ Mỹ.
Ông Donald Trump khi còn là Tổng thống và Thủ tướng Canada Justin Trudeau tại hội nghị NATO ở Anh hồi năm 2019. ẢNH: AFP
Thực tế, thâm hụt thương mại của Mỹ với Canada là 41 tỉ USD và với Mexico là 162 tỉ USD, theo số liệu của Cục Thống kê Mỹ. Thâm hụt không phải là trợ cấp thương mại, mà mang ý nghĩa là lượng hàng hóa và dịch vụ mà Mỹ mua từ Canada và Mexico đang nhiều hơn mức mà Mỹ bán cho hai nước này.
“Chúng ta đang trợ cấp cho Canada hơn 100 tỉ USD mỗi năm. Chúng ta đang trợ cấp cho Mexico gần 300 tỉ USD. Chúng ta không nên làm vậy. Vì sao chúng ta lại trợ cấp cho những nước này? Nếu chúng ta trợ cấp như vậy thì hãy để Canada và Mexico trở thành tiểu bang của Mỹ”, ông Trump nói, nhấn mạnh ông muốn một sân chơi công bằng.
Ông Trump mềm mỏng hơn với TikTok, nêu điều kiện để Mỹ ở lại NATO
Trước đó, ông Trump cũng gợi ý Canada nên trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ và Thủ tướng Justin Trudeau làm thống đốc trong cuộc gặp giữa hai người vào tối 29.11 tại dinh thự Mar-a-Lago của ông Trump ở bang Florida (Mỹ).
Cuộc gặp diễn ra sau khi ông Trump đe dọa đánh thuế trong khi Canada tuyên bố sẽ đáp trả. Theo Fox News, Thủ tướng Trudeau nói ông Trump không thể áp mức thuế đó vì nó sẽ giết chết nền kinh tế Canada. Ông Trump đáp lại, hỏi rằng: “Vậy là nước ngài không thể tồn tại trừ khi lấy của Mỹ 100 tỉ USD?”.
Thủ tướng Trudeau: Canada sẽ trả đũa nếu ông Trump tăng thuế nhập khẩu
Tổng thống đắc cử sau đó nói Canada nên trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ, làm Thủ tướng Trudeau và những người tại cuộc gặp cười với vẻ lo lắng.
Bộ trưởng An toàn Công cộng Canada Dominic LeBlanc, người cũng dự cuộc gặp, sau đó cho biết Tổng thống đắc cử Trump chỉ nói đùa và thực tế là cuộc họp diễn ra trong không khí “hòa nhã, ấm áp”, theo đài CBC.
Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Canada Justin Trudeau tại lễ ký hiệp định thương mại tự do 3 bên ở Argentina vào năm 2018. ẢNH: AFP
Kế hoạch đánh thuế của ông Trump được dự báo sẽ gây ảnh hưởng lớn đến quan hệ thương mại giữa 3 nước Bắc Mỹ và có nguy cơ khiến giá cả hàng hóa tại Mỹ gia tăng. Đáng chú ý là 3 nước từng ký hiệp định thương mại tự do trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump. Trong cuộc phỏng vấn với NBC News, Tổng thống Mỹ đắc cử nói không thể đảm bảo thuế suất mà ông đề xuất sẽ không ảnh hưởng đến giá cả đối với người tiêu dùng Mỹ.
Canada và Mexico cạnh tranh chiến lược trước chính sách mới của ông Donald Trump
Canada và Mexico đang tăng tốc trong cuộc cạnh tranh để định vị vai trò trước khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng, trong bối cảnh ông tuyên bố áp thuế 25% đối với toàn bộ hàng hóa nhập khẩu từ cả hai quốc gia, cùng các biện pháp cứng rắn nhằm kiểm soát di cư và ma túy qua biên giới.
Người di cư vượt sông Rio Bravo ở biên giới Mexico - Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN
Là hai đối tác thương mại quan trọng của Mỹ, mỗi nước đã lựa chọn cách tiếp cận khác nhau để ứng phó với những thách thức từ chính sách mới của Washington.
Canada và Mexico đang thể hiện sự khác biệt rõ rệt trong cách tiếp cận mối quan hệ với Mỹ, đặc biệt khi đối mặt với các chính sách mới của ông Donald Trump. Thủ tướng Canada Justin Trudeau, trong chuyến gặp ông Trump tại Mar-a-Lago, đã nhấn mạnh rằng biên giới giữa Canada và Mỹ được quản lý chặt chẽ, an toàn hơn so với biên giới giữa Mỹ và Mexico. Quan điểm này được các quan chức Canada củng cố qua nhiều tuyên bố, khẳng định năng lực kiểm soát vượt trội và sự ổn định đáng tin cậy của hệ thống quản lý ở phía bắc. Điều này không chỉ nhằm bảo vệ hình ảnh một đối tác đáng tin cậy mà còn tạo cơ sở cho Canada duy trì lợi thế trong quan hệ song phương với Mỹ.
Ngược lại, Mexico thẳng thắn phản đối những nhận định từ phía Canada. Tổng thống Claudia Sheinbaum khẳng định Mexico không chỉ là đối tác thương mại mà còn đóng vai trò quan trọng về văn hóa đối với Mỹ. Bà cũng chỉ ra rằng biên giới Canada không miễn nhiễm với các vấn đề phức tạp, chẳng hạn như tình trạng tiêu thụ fentanyl - loại ma túy nguy hiểm gây tử vong cao. Những hành động mạnh mẽ gần đây của Mexico, như việc thu giữ hơn một tấn fentanyl trong tuần qua, là minh chứng rõ ràng cho cam kết trong việc kiểm soát ma túy, bảo vệ chủ quyền quốc gia, đồng thời đáp trả các chỉ trích không công bằng từ phía Canada.
Cửa khẩu biên giới Mỹ-Canada. Ảnh: Getty Images/TTXVN
Trước sức ép từ chính sách thuế mới của ông Trump, Canada lựa chọn bảo vệ lợi ích thương mại song phương bằng cách thể hiện lập trường cứng rắn hơn. Chủ tịch Thương mại Canada, bà Candace Laing cảnh báo rằng các biện pháp thuế có thể làm lung lay nền tảng đôi bên cùng có lợi trong quan hệ với Mỹ. Để đối phó, chính phủ Canada đã công bố các kế hoạch đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng biên giới và công nghệ hiện đại nhằm duy trì vị thế của mình trước áp lực từ Washington.
Trong khi đó, Mexico ưu tiên củng cố lòng tin với Mỹ nhưng luôn đặt tính tự chủ và độc lập lên hàng đầu. Tổng thống Sheinbaum khẳng định rằng Mexico sẽ không chấp nhận bất kỳ sự can thiệp trực tiếp nào từ Washington vào công việc nội bộ. Tuy nhiên, Mexico vẫn sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong các lĩnh vực như an ninh và kiểm soát biên giới, với điều kiện mọi thỏa thuận phải dựa trên sự tôn trọng tuyệt đối chủ quyền của Mexico. Quan điểm này phản ánh lập trường kiên quyết của Mexico trong việc bảo vệ lợi ích quốc gia, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của mình trong khu vực.
Những diễn biến gần đây cũng làm nổi bật sự khác biệt trong cách mỗi quốc gia xử lý các vấn đề an ninh và văn hóa. Tại biên giới Mexico, áp lực từ dòng người di cư trái phép và hoạt động buôn lậu ma túy, đặc biệt là fentanyl, đang gia tăng mạnh mẽ và trở thành thách thức lớn đối với chính phủ. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để Mexico khẳng định vai trò trong hợp tác an ninh khu vực thông qua các chiến dịch quyết liệt nhằm triệt phá các tổ chức tội phạm, thắt chặt kiểm soát biên giới. Ngược lại, Canada tập trung xây dựng hình ảnh một đối tác ổn định và đáng tin cậy bằng cách đẩy mạnh năng lực kiểm soát hiệu quả và sự ổn định trong quan hệ song phương.
Sự khác biệt trong cách tiếp cận của Canada và Mexico phản ánh không chỉ những ưu tiên chiến lược riêng mà còn cách hai quốc gia này thích ứng với áp lực từ Washington.
Nếu Canada chú trọng bảo vệ quan hệ thương mại lâu dài với Mỹ dựa trên nền tảng hợp tác truyền thống, thì Mexico lại tận dụng tình hình để khẳng định vị thế chiến lược thông qua việc đối mặt trực tiếp với các thách thức phức tạp.
Những căng thẳng hiện tại không chỉ là hệ quả của chính sách mới từ ông Trump mà còn cho thấy sự cạnh tranh chiến lược ngày càng rõ rệt giữa hai quốc gia Bắc Mỹ. Tương lai của mối quan hệ ba bên sẽ phụ thuộc lớn vào cách chính quyền mới của Tổng thống Donal Trump triển khai các chính sách như thế nào, cũng như sự linh hoạt trong chiến lược của cả Canada và Mexico để thích nghi với tình hình.
Những căng thẳng hiện tại không chỉ phản ánh tác động từ chính sách mới của ông Trump mà còn bộc lộ sự cạnh tranh chiến lược ngày càng rõ rệt giữa Canada và Mexico trong việc định vị vai trò của mình trước Mỹ. Tương lai mối quan hệ ba bên sẽ phụ thuộc vào cách chính quyền mới của Tổng thống Donald Trump hiện thực hóa các chính sách đã đề ra, cũng như khả năng thích nghi và điều chỉnh chiến lược của cả Canada và Mexico để bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì sự cân bằng trong khu vực.
Nhiều nền kinh tế lớn tìm cách trấn an ông Trump Lo ngại những tác động bất lợi từ chính sách cứng rắn của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump, nhiều nền kinh tế đang có những động thái được cho là nhằm thể hiện sự phối hợp trong việc giải tỏa những băn khoăn của chính quyền mới tại Washington. Trả lời phỏng vấn trên tờ Financial Times ngày 28.11, Chủ tịch...