Ông Trump mạnh tay trong chính sách về Trung Đông

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump đã đưa ra cảnh báo mạnh mẽ liên quan việc giam giữ các con tin người Israel và nước ngoài tại Dải Gaza.

Tối hậu thư

Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social ngày 2.12, Tổng thống đắc cử Trump chỉ trích những người “chỉ biết nói mà không làm” liên quan số phận các con tin đang bị giam giữ tại Dải Gaza. “Nếu các con tin không được thả trước ngày 20.1.2025, ngày mà tôi tự hào nhậm chức tổng thống Mỹ, thì Trung Đông và những kẻ chịu trách nhiệm đã gây ra những hành động tàn bạo chống lại loài người này sẽ phải trả giá”, ông Trump viết.

Lời cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh còn khoảng 100 con tin bị Hamas và các lực lượng Palestine giam giữ. Chính quyền Israel ước tính 1/3 số đó đã thiệt mạng. Năm ngoái, đã có một giai đoạn ngừng bắn dẫn đến việc 105 con tin được thả.

Điểm xung đột: ông Trump ra tối hậu thư về con tin; vũ khí phương Tây có chất, yếu lượng

Theo báo The New York Times, tuyên bố của ông Trump gợi ý ông có thể sử dụng quyền lực của tổng thống để trừng trị những lực lượng giam giữ con tin tại Dải Gaza. Trong cuộc tranh luận với Tổng thống Joe Biden hồi tháng 6, ông Trump nói rằng Israel nên được “hoàn thành công việc tại Gaza”, ngụ ý ủng hộ chiến dịch quân sự của Tel Aviv đáp trả cuộc tấn công ngày 7.10.2023 của Hamas.

Pa nô chúc mừng ông Trump đắc cử tại Jerusalem. ẢNH: AFP

Chính quyền Tổng thống Joe Biden trong hơn một năm qua đã nỗ lực tìm giải pháp cho cuộc xung đột nhưng quá trình đàm phán đã bị chững lại. Trong cuộc điện đàm gần đây với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sau khi Israel và Hezbollah đạt thỏa thuận ngừng bắn tại Li Băng, ông Biden đề nghị tiếp theo nên tập trung cho thỏa thuận tại Gaza. Tuy nhiên, với sự thiếu tiến triển trong quá trình đối thoại vài tuần gần đây, giới quan sát dự đoán có khả năng mọi việc sẽ chưa được giải quyết trước khi Nhà Trắng chính thức đổi chủ vào tháng 1.

Ưu tiên của ông Trump

Trả lời phỏng vấn trang Axios sau chuyến công du Trung Đông gần đây, thượng nghị sĩ Mỹ Lindsey Graham, đồng minh thân thiết của ông Trump, cho biết ưu tiên của tổng thống đắc cử là toàn bộ con tin được thả và chấm dứt chiến sự sớm nhất có thể, tốt nhất là trước khi ông nhậm chức. Ông Graham cũng phản đối ý kiến của một số chính trị gia cứng rắn tại Israel về việc hiện diện lâu dài tại Dải Gaza sau khi xung đột kết thúc, thay vào đó là việc “cải cách xã hội Palestine” thông qua các nước Ả Rập.

Theo giới quan sát, ông Trump có nhiều mục tiêu lớn tại khu vực Trung Đông như thỏa thuận hòa bình Israel – Palestine, thỏa thuận bình thường hóa quan hệ giữa Ả Rập Xê Út và Israel hay xây dựng liên minh khu vực để đối phó Iran. Tất cả những mục tiêu này đang liên kết chặt vào nhau và việc chấm dứt chiến sự tại Gaza được cho là điều kiện tiên quyết để tiến tới quá trình hòa bình cho khu vực. Thượng nghị sĩ Graham cũng nhấn mạnh ông Trump cần một thỏa thuận tại Gaza trước khi có thể tập trung cho các mục tiêu còn lại.

Quân đội Li Băng có thể duy trì lệnh ngừng bắn với Israel không?

Chưa rõ kế hoạch của ông Trump là gì song ông đã đề cử những nhân vật được đánh giá là hết sức ủng hộ Israel vào chính quyền sắp tới, gồm ông Mike Huckabee làm Đại sứ tại Israel, ông Mike Waltz làm Cố vấn An ninh quốc gia hay ông Steven Witkoff làm Đặc phái viên Trung Đông.

Ông Huckabee, cựu Thống đốc bang Arkansas, từng chối bỏ sự tồn tại của người Palestine và nói rằng nếu nhà nước Palestine tồn tại, lãnh thổ của nó nên được tạo ra từ phần đất của các láng giềng Ả Rập của Israel. Hạ nghị sĩ Waltz là người ủng hộ mạnh mẽ việc hỗ trợ của Mỹ dành cho Israel để chống lại các đối thủ như Hamas hay Iran trong khi ông Witkoff là người Do Thái và rất ủng hộ Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.