Ông Trump không công nhận Joe Biden thắng cử, điều gì sắp xảy ra?

Cựu Phó Tổng thống Joe Biden được truyền thông xướng tên là người chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ 2020 nhưng Tổng thống Donald Trump không thừa nhận điều này. Vậy điều gì sắp xảy ra ở Mỹ?

Ông Joe Biden chưa thể chuyển đồ đạc của ông đến số 1600 Đại lộ Pennsylvania ngay lúc này. Có nhiều điều cần phải xảy ra trước, theo hãng tin BBC.

Ông Donald Trump tuyên bố không công nhận chiến thắng của ông Joe Biden. Ảnh: Reuters

Khi nào ông Joe Biden trở thành tổng thống?

Trước hết, các phiếu bầu phải được chứng nhận ở mỗi bang và điều này sẽ diễn ra trong vài tuần tới.

Hiến pháp Mỹ quy định, nhiệm kỳ tổng thống mới bắt đầu từ trưa ngày 20/1, diễn ra trong lễ nhậm chức được tiến hành ở thủ đô Washington DC. Tân Tổng thống và tân Phó Tổng thống có buổi tuyên thệ do Chánh án Tòa án Tối cao chủ trì.

Vậy nếu chính thức thắng cử, ông Joe Biden và bà Kamala Harris sẽ nhậm chức vào ngày 20/1/2021.

Chuyển giao quyền lực ra sao?

Đây là giai đoạn từ khi bầu cử xong đến lúc bắt đầu nhiệm kỳ tổng thống mới ngày 20/1.

Tổng thống sắp tới tập hợp một nhóm được gọi là nhóm chuyển giao, bao gồm những người chuẩn bị nắm quyền ngay sau khi nhậm chức.

Nhóm của ông Biden hiện đã thiết lập một trang web cho quá trình tiếp quản. Họ sẽ chọn những người sẽ phục vụ trong Nội các, bàn bạc các ưu tiên chính sách và chuẩn bị cầm quyền. Các thành viên trong nhóm sẽ đến các cơ quan liên bang để nhận báo cáo tóm tắt về những thứ như thời hạn chót, ngân sách và nhân sự. Họ sẽ thu thập tất cả thông tin đó cho đội ngũ nhân sự sắp đảm trách công việc. Một số người của chính quyền trước có thể vẫn tiếp tục phục vụ.

Năm 2016, Tổng thống Barack Obama đã gặp người kế nhiệm Donald Trump và những bức ảnh trong Phòng Bầu dục của họ phản ánh bầu không khí ấm áp chút ít giữa hai người.

Tổng thống Barack Obama và Tổng thống đắc cử Donald Trump đã có một cuộc chuyển giao quyền lực lạnh nhạt cuối năm 2016. Ảnh: Reuters

Vị cựu Phó Tổng thống đã dành nhiều tháng trời để tập hợp nhóm chuyển giao và quyên tiền mặt để tạo quỹ. Nhưng Cơ quan Quản lý Dịch vụ Tổng hợp – có nhiệm vụ chính thức công nhận tổng thống đắc cử và cung cấp ngân quỹ cũng như quyền tiếp cận các cơ quan liên bang mà nhóm của ông cần, cho đến nay vẫn chưa công nhận chiến thắng của chính trị gia Dân chủ. Người đứng đầu cơ quan này, Emily Murphy (được ông Trump bổ nhiệm) khẳng định chưa có “xác nhận” nào về người chiến thắng bầu cử được đưa ra.

Nhóm ông Biden được cho là đang chuẩn bị hành động pháp lý nếu chính quyền ông Trump tiếp tục trì hoãn việc chuyển giao.

Cụm từ gì thường xuyên được nhắc đến?

Tổng thống đắc cử : Một ứng viên tổng thống thắng cử nhưng chưa tuyên thệ nhậm chức sẽ được gọi như vậy.

Nội các : Joe Biden sẽ sớm bắt đầu công bố những người mà ông ấy muốn có trong nội các của mình, đội ngũ cấp cao nhất của chính phủ. Đội này bao gồm những người đứng đầu của tất cả các bộ và cơ quan chủ chốt.

Điều trần phê chuẩn : Nhiều vị trí hàng đầu của chính phủ do Tổng thống bổ nhiệm cần được Thượng viện chấp thuận. Những người được ông Biden chọn sẽ được các ủy ban của Thượng viện thẩm vấn trong một cuộc điều trần, sau đó sẽ có một cuộc bỏ phiếu để chấp thuận hoặc từ chối.

Celtic : Là Tổng thống đắc cử, ông Biden được Cơ quan Mật vụ tăng cường bảo vệ và mật danh của ông là Celtic. Những mật danh này được chính ứng viên lựa chọn. Ông Trump là Mogul còn bà Harris là Người tiên phong.

Tổng thống đắc cử Joe Biden. Ảnh: Reuters

Thách thức pháp lý?

Chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump tuyên bố đâm đơn kiện ở một số bang mà ông Biden đã thắng hoặc dẫn trước sít sao. Ông Trump cáo buộc có tình trạng gian lận bỏ phiếu nhưng không đưa ra bằng chứng.

Ông Trump có kế hoạch kiện tụng thế nào?

Nỗ lực loại bỏ một số phiếu bầu qua thư sẽ bắt đầu ở các tòa án tiểu bang nhưng có thể kết thúc tại Tòa án Tối cao. Tuy nhiên, các chuyên gia pháp lý cho rằng các vụ kiện khó thành công trong việc thay đổi kết quả. Cũng có thể sẽ có kiểm phiếu lại ở một số bang, theo yêu cầu của chiến dịch Trump, nhưng chúng khó mà đảo ngược chiến thắng của ông Biden.

Ông Barack Obama và ông Joe Biden trò chuyện với ông Donald Trump tại lễ nhậm chức của tổng thống Mỹ thứ 45 hồi tháng 1/2017. Ảnh: RNZ

Nếu ông Trump không nhận thua?

Tổng thống Trump tuyên bố sẽ phản đối các kết quả bầu cử. Nếu không thành công, áp lực buộc ông phải công khai chấp nhận thất bại sẽ tăng lên. Nhưng ông có cần phải làm thế không?

Việc một ứng viên thất cử gọi điện thoại cho người thắng cử để nhận thua là một truyền thống được tôn trọng trong nền chính trị Mỹ. Đây không phải là một việc bắt buộc, nhưng thường diễn ra trong một cuộc bầu cử tổng thống hiện đại.

Như ở Georgia, chừng nào kết quả bầu cử được xử lý và chứng nhận hợp pháp thì bộ máy chính phủ mới có thể hoạt động, bất kể ông Trump định làm gì.

Ông Trump không cần nhận thua nhưng phải thực hiện một só nghĩa vụ pháp lý. Ông phải ủy quyền cho đội của mình chuẩn bị hậu cần cho đội của ông Biden tiếp quản Nhà Trắng.

Donald Trump đã lên nắm quyền tổng thống với tư cách là một ứng cử viên khác biệt, không ngại phá vỡ các chuẩn mực và truyền thống lâu đời. Nếu muốn, ông cũng có thể rời Nhà Trắng theo cách đó.

Kamala Harris sẽ làm gì trong quá trình chuyển giao?

Người phụ nữ đầu tiên làm Phó Tổng thống Mỹ sẽ chọn lựa nhân viên và học hỏi thêm về công việc của mình từ chính quyền tiền nhiệm. Bà làm việc tại Nhà Trắng ở Cánh Tây, nhưng không sống ở đó. Theo truyền thống, gia đình Phó tổng thống sống trong khuôn viên của Đài quan sát Hải quân Hoa Kỳ ở phía tây bắc thành phố, cách Nhà Trắng khoảng 10 phút lái xe.

Vợ chồng bà Kamala Harris. Ảnh: Reuters

Doug Emhoff, chồng của bà Harris, là một luật sư làm việc trong ngành giải trí.

Chuyển tới Nhà Trắng sẽ như thế nào?

Hồi năm 1800, khi vợ chồng tổng thống John và Abigail Adams chuyển đến Nhà Trắng, tòa nhà này vẫn chưa hoàn thiện.

Ngày nay, một vị tổng thống mới cùng gia đình chỉ cần thay đồ trang trí hoặc đồ dùng ở Nhà Trắng, và Quốc hội có ngân sách cho việc này.

Nhà Trắng có tổng cộng 132 phòng và 35 phòng tắm. Đệ nhất phu nhân Melania Trump, từng làm việc trong thế giới thời trang, đã chỉ đạo một số sửa đổi và phụ trách trang trí Giáng sinh.

Toàn cảnh Bầu cử tổng thống Mỹ