“Ông trùm” t.iền cổ ở đất Hà Thành
Người cao t.uổi nhất và có thâm niên chơi cổ vật lâu nhất chốn Hà thành bây giờ là cụ Nguyễn Bá Đạm, năm nay đã ngoài 90 t.uổi. Ở t.uổi xưa nay hiếm, cụ vẫn rất minh mẫn, có thể nói chuyện hàng giờ về thú chơi t.iền cổ mà cụ đã dành gần hết cuộc đời đeo đuổi.
Mọi người vẫn hay gọi cụ bằng cái tên trìu mến: cụ giáo Đạm. Những người bạn sống cùng thời với cụ giáo, nổi danh có bộ tứ Phái – Sáng – Liên – Nghiêm (họa sĩ Bùi Xuân Phái, Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên, Nguyễn Tư Nghiêm), nhà văn Nguyễn Tuân, nhà sưu tập Đức Minh…, nay đều không còn nữa. Trong khi hàn huyên, có đôi lúc cụ thoáng buồn, nhớ bạn cũ với bao câu chuyện, kỷ niệm. Cụ kể, trước kia trong ngôi nhà nhỏ ở làng Ngọc Hà, cụ treo kín các tranh của Phái – Sáng – Liên – Nghiêm. Cụ chỉ treo tranh của bốn họa sĩ, nhiều người khác tặng tranh mà cụ từ chối không nhận. Ngoài thú chơi tranh, cụ còn rất thích chơi t.iền cổ.
Nhà sưu tập Nguyễn Bá Đạm
Cho đến bây giờ, nhắc đến cụ giáo Đạm là làng đồ cổ nghĩ đến ngay bộ sưu tập t.iền cổ đồ sộ, quý giá, nhiều người thèm muốn mà không có được. Để có trong tay bộ sưu tập bài bản, cả t.iền giấy lẫn t.iền kim loại thuộc nhiều triều đại, thời kỳ khác nhau của gần hai trăm nước trên thế giới, cụ đã phải bền bỉ, kiên trì suốt hàng chục năm từ những thời kỳ cuộc sống còn khó khăn, trải qua bao biến động của đất nước.
Chơi t.iền vì… nhà không giàu
Vào thời cụ giáo còn trẻ, các bạn cụ thường chơi cổ vật theo lối cổ ngoạn. Nhưng theo lối chơi này, nhà phải rộng, kinh tế phải rất khá giả. Cụ bảo: “Không phải vì thấy các cụ khác chơi như thế nào thì mình chơi như thế. Nhà tôi ở Ngọc Hà hồi ấy chật, không có chỗ bày đồ”. Vậy nên, anh giáo Đạm chọn cho mình thú chơi t.iền cổ. Càng chơi lại càng ham. “Thú chơi t.iền hay lắm. Từ nhỏ cho đến già, ai mà chẳng phải tiêu đến t.iền. Nhìn vào đồng t.iền tôi nhớ lại biết bao kỷ niệm như hồi nhỏ được bố mẹ cho mấy xu đi mua kẹo, hình ảnh người bán hàng năm nào lại hiện ra… Chơi t.iền cũng là cách ta giở lại quá khứ, nhìn thấy sự phát triển của một đất nước qua từng thời đại” – cụ Đạm nói.
Video đang HOT
Sưu tầm t.iền cổ là đam mê của cụ Đạm
Thú chơi đã giúp cụ Đạm có cơ duyên gặp gỡ với nhiều người, trong đó có cụ Dương. Thời gian bắt đầu sưu tập, đi đâu cụ cũng hỏi tìm mua t.iền cổ. Có người mách cụ đến gặp cụ Dương ở phố Hàng Trống, con của cụ cả Liên (người buôn đồ cổ đầu tiên của Hà Nội). Họ bảo: “Cứ đến gặp ông Dương thế nào cũng có t.iền quý, chả ai có”. Cụ Đạm mừng lắm, liền đến tìm gặp ngay cụ Dương. Nhưng vừa nhìn thấy người lạ, cụ Dương đã đóng cửa, không tiếp. Người mách cụ nói: “Ông Dương là người tốt lắm”. Nghe thế, cụ Đạm không bỏ cuộc. Lần thứ hai đến nhà, cụ Đạm đã gọi to: “Bác Dương ơi!”. Lấy làm lạ vì một người không quen biết lại gọi mình như thể đã là bạn từ lâu, cụ Dương liền mời cụ Đạm vào nhà. Cuộc trò chuyện tâm đầu ý hợp khiến họ nhanh chóng coi nhau như những người bạn chí cốt. “Ông Dương là người hào hoa phong nhã lắm” – cụ Đạm nhớ lại. Về sau, cụ Dương để lại cho cụ giáo những đồng t.iền cổ ở nhiều triều đại phong kiến khác nhau vừa hiếm vừa đẹp đến nỗi “nhìn những đường nét hoa văn tinh xảo trên đồng t.iền mà tôi thấy choáng cả người”.
Có dịp đến tỉnh nào, cụ giáo Đạm đều hỏi mua t.iền cổ. Cụ lặn lội vào cả trong Nam tìm đến những người có t.iền để mua. Đồng lương nghề giáo ít ỏi, cụ vẫn cố gắng dành dụm, tích góp từng đồng, từng hào để chơi. Cụ kể: “Thế kỷ trước, ở nước mình không có nhiều người chơi t.iền cổ. Số người chơi chỉ đếm trên đầu ngón tay. Tôi muốn giao lưu với nhiều người chơi trên khắp thế giới, thế là nghĩ ra cách viết thư gửi đến tòa báo nước ngoài, đăng thông tin”. Chả mấy lâu sau, bộ sưu tập của cụ đã đầy ắp những đồng t.iền xu, t.iền giấy của nước ngoài. Mỗi lần có người nào gửi t.iền sang, cụ lại trao đổi lại những đồng mình có. Bộ sưu tập của cụ dần dần có đủ các loại t.iền ở nhiều thời kỳ khác nhau của gần 200 nước trên thế giới.
T.iền Việt cổ ở các triều đại khác nhau
Bộ sưu tập của cụ Đạm được đ.ánh giá là bộ sưu tập t.iền kim loại, t.iền giấy bài bản, hệ thống hiếm có. Trong bộ sưu tập, có từ những thứ người ta dùng để trao đổi, mua bán trước khi t.iền xuất hiện tại nước ta như bạc thoi, bạc nén, có cả những vật dụng trông giống như chiếc chìa khóa, con dao…, rồi những đồng t.iền kim loại đầu tiên vào thời nhà Đinh (đồng Thái Bình Hưng Bảo) cho tới các triều đại sau này, đến tận khi xuất hiện t.iền giấy. Cụ sở hữu nhiều đồng hiếm như Kiến Phúc Thông Bảo, Hàm Nghi Thông Bảo. Cụ Đạm nói, t.iền thời Phúc Kiến và Hàm Nghi là rất hiếm vì hai vị vua chỉ trị vì trong thời gian ngắn. Đồng t.iền Đại Chính Thông Bảo có từ thời Mạc Đăng Dung là đồng t.iền sắt duy nhất ở Việt Nam cũng có trong bộ sưu tập. Cụ còn sở hữu khoảng tám mươi loại t.iền khác nhau với các họa tiết vô cùng kỳ công được làm vào thời Cảnh Hưng (vua Lê Hiển Tông).
Nhiều nhà sưu tập ở nhiều nước đã hỏi mua lại bộ sưu tập nhưng cụ nhất định không bán. Có một nhà sưu tập Việt Nam đeo đuổi bộ sưu tập t.iền cổ của cụ Đạm đến gần hai mươi năm. Cuối cùng, cụ xiêu lòng và nhượng lại cho anh. Dù đã trao lại cho một người đáng tin tưởng, nhưng cụ không tránh khỏi những lúc hoài vọng. “Nhiều khi tôi không dám nhìn những đồng t.iền ít ỏi còn lại. Nhìn là lại thấy như mất mát đi cái gì to lớn lắm…”, cụ Đạm bùi ngùi.
Theo Bưu Điện Việt Nam
Chàng sinh viên sở hữu... 40kg t.iền cổ
Chàng sinh viên Nguyễn Nguyên Thông, 21 t.uổi (năm 4, Trường Đại học Khoa học Huế) đang sở hữu... gần 40kg t.iền cổ.
Thông kể: "Lúc còn nhỏ mình rất thích những vật độc đáo, lạ mắt, đặc biệt là tem thư". Cứ mỗi lần bố mẹ có thư là Thông xin lại tem cất giữ để khoe với bạn bè. Lớn lên một chút, Thông còn thích chơi t.iền cổ (t.iền giấy và t.iền xu) vì đơn giản là nó có hoa văn đẹp "để về trang trí phòng".
Thế là từ niềm vui thích trẻ con ban đầu, dần dần cái "máu sưu tập" chuyên nghiệp đã ngấm vào người Thông từ lúc nào không hay.
Nguyễn Nguyên Thông bên bộ sưu tập của mình.
Sau hơn 10 năm sưu tập, giờ đây Thông đã có một bộ sưu tập tem, t.iền cổ khá đồ sộ và là thành viên trẻ nhất của câu lạc bộ chơi tem cổ ở Huế. Hiện Thông sở hữu bộ sưu tập t.iền xu, t.iền giấy Việt Nam từ năm 1900 về sau và t.iền MPC (Đô la đỏ). Trong đó đồ sộ nhất là bộ t.iền giấy MPC với gần 300 tờ.
Giải thích về loại t.iền này, Thông nói: "Khi sang xâm lược Việt Nam, để tránh việc nguồn tệ mạnh "chảy" ra nước ngoài, người Mỹ cho phát hành một loại đô la có mệnh giá tương đương với đô la chính thức để trả lương cho các nhân viên quân sự làm việc ở nước ngoài, gọi là đô la đỏ".
Ngoài ra, đáng chú ý nhất trong bộ sưu tập t.iền cổ của Thông là đồng xu Ba Son có mệnh giá 1 cent - ký hiệu K, phát hành năm 1875: "Khi Pháp xâm lược 6 tỉnh Đông, Tây Nam Kỳ, đã đem loại t.iền này sang để đồng hóa dân An Nam, nhưng đồng t.iền này lại không có lỗ nên nó không được ưa chuộng vì dân An Nam vốn có thói quen xỏ lỗ t.iền xu thành xâu. Thế là Pháp đem loại t.iền này tới xưởng Ba Son để đục lỗ với số lượng 10.000 đồng xu. Nhưng giờ đây loại t.iền này cực hiếm"-Thông cho biết.
Nhờ thích chơi t.iền, tem cổ mà Thông đã tích lũy cho mình một lượng kiến thức nhất định về văn hóa xã hội. Bằng chứng là năm lớp 9 chàng trai trẻ này đã ẵm 2 giải nhất cuộc thi học sinh giỏi tỉnh Thừa Thiên - Huế môn Lịch sử và Ngoại ngữ, khiến thầy cô và bạn bè phải nể phục.
Thông nói: "Mỗi lần tìm được một con tem hay t.iền cổ, thì bằng mọi cách mình phải tìm hiểu được thông tin và quá trình lịch sử của nó để trao đổi với bạn bè, nhờ đó trình độ lịch sử và ngoại ngữ của mình cũng tiến bộ nhanh".
Theo Dân Việt
Bắc Giang: Thực hư 'mật mã' tìm kho báu 3 tạ vàng Trong lúc đào bới, các ông đã tìm thấy một loạt đồ cổ, gồm 9 đồng t.iền, 3 con rùa đá, 1 viên ngói hình lá đề, bên trên là hình ảnh "rồng chầu mặt nguyệt" và một số đồ gốm. Ông gọi chúng là "mật mã" bởi vì những thứ đó đều được sắp xếp theo quy luật nào đó mà ông...