Ông Trần Đình Luân: Chuẩn bị sẵn các kịch bản cho thủy sản sau dịch Covid-19

Mai Hoàng Minh21:43 22/04/2020

Ngày 22/4, phóng viên Dân việt có cuộc trao đổi với ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) về tác động của dịch Covid-19 tới tăng trưởng, xuất khẩu của ngành thủy sản và những định hướng chỉ đạo về sản xuất để tận dụng cơ hội khi dịch Covid-19 được kiểm soát.

Ông Trần Đình Luân cho biết, trong quý I/2020, sản lượng nuôi trồng, khai thác thủy sản và tốc độ tăng trưởng của ngành thủy sản vẫn tăng, nhưng do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên kim ngạch xuất khẩu giảm 14,2% so với cùng kỳ 2019.

Ông Trần Đình Luân, Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản.

Để ứng phó với dịch Covid-19 và thời tiết khắc nghiệt, ngành thủy sản luôn bám sát thực tiễn và lên kế hoạch ứng phó chi tiết cho từng ngành hàng để đảm bảo duy trì tăng trưởng, xuất khẩu theo kế hoạch đã đặt ra cho năm 2020.

Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và kéo dài đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh cũng như các mục tiêu mà ngành thủy sản đặt ra trong năm 2020 như thế nào, thưa ông?

- Có thể nói, Covid-19 là một đại dịch không chỉ ở nước ta mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Đầu năm dịch Covid-19 xảy ra ở Trung Quốc, đến tháng 3 và 4/2020 đã lan rộng ra Mỹ, châu Âu, Úc và nhiều nước khác.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp đó, chúng ta vẫn thực hiện chủ trương của Thủ tướng Chính phủ, đó là phải tập trung cao độ cho chống dịch, còn về mặt kinh tế có thể sẽ bị ảnh hưởng. Ngành thủy sản cũng nằm trong tình trạng chung trong thời gian vừa qua.

Những ảnh hưởng thấy rõ là dịch vụ dịch vụ logistics, hậu cầu của các hãng tàu, các cảng biển; một số nhà hàng, siêu thị với mục tiêu giãn cách xã hội đã ảnh hưởng đến chuỗi cung – cầu thủy sản.

Trong 3 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu cá tra giảm mạnh nhất (-31%), chủ yếu do giảm sang thị trường Trung Quốc từ 2 tháng đầu năm vì tác động của dịch Covid-19.

Dịch Covid-19 đã tác động tới một số mặt hàng như: Tôm hùm, ốc hương, cá song; hay sản phẩm khai thác là sản phẩm cá ngư mắt to, cá ngư vây vàng… của các tỉnh miền Trung, do hệ thống nhà hàng, phân khúc thị trường cao cấp bị ảnh hưởng nên giá bán giảm.

Tuy nhiên, đánh giá lại kết quả quý I/2020 của ngành thủy sản thấy, sản lượng đạt trên 1,5 triệu tấn, tăng khoảng 2% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, sản lượng khai thác được 841.000 tấn, tăng 1,9%, sản lượng nuôi trồng được 662.000 tấn, tăng 2,1% so với cùng kỳ 2019.

Video đang HOT

Như vậy, tốc độ sản xuất của chúng ta vẫn duy trì và có sự tăng trưởng, nhưng so với cùng kỳ 2019 thì tăng nhẹ. Nhưng kim ngạch xuất khẩu thủy sản trong quý I/2020 đạt 1,54 tỷ USD, giảm 14,2% so với cùng kỳ 2019.

Trong quý I/2020, tốc độ tăng trưởng của lĩnh vực thủy sản tăng 2,85%, bằng 50% so với cùng kỳ năm 2019. Điều này cho thấy dịch Covid-19 đã tác động đến tốc độ tăng trưởng, xuất khẩu của ngành thủy sản.

Dịch Covid-19 đang gây ra nhiều tác động lớn cho ngành thủy sản. Vậy, ngành thủy sản có những giải pháp, định hướng như thế nào để duy trì sản xuất và hỗ trợ, giúp đỡ nông dân, doanh nghiệp vượt qua những khó khăn đang phải đối mặt?

- Trong quý I/2020, ngành thủy sản không chỉ đối phó với dịch Covid-19 mà cả hạn hán, xâm nhập mặn ở ĐBSCL – nơi sản lượng thủy sản sản xuất, xuất khẩu chiếm tỷ trọng rất lớn.

Trước bối cảnh đó, ngành đã rất chủ động trong chỉ đạo, ứng phó. Từ tháng 12/2019, Tổng cục Thủy sản đã chỉ đạo các địa phương về bố trí mùa vụ và các giải pháp để chúng ta ứng phó, thích ứng với hạn hạn, xâm nhập mặn.

Về dịch Covid-19, đối với những đối tượng nuôi có tác động rõ rệt như: tôm hùm, ốc hương, cá song…, Tổng cục Thủy sản đã chỉ đạo các địa phương hướng dẫn kỹ thuật cho bà con giảm mật độ, ứng dụng khoa học kỹ thuật, nuôi một cách phù hợp nhằm giảm giá thành nhưng vẫn duy trì chất lượng sản phẩm để phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu sau khi dịch bệnh được kiểm soát.

Từ việc bám sát tình hình thực tế, chúng tôi đã tổng hợp những ý kiến, kiến nghị của bà con nông dân, doanh nghiệp vào chung kiến nghị của ngành NN&PTNT để báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ. Từ đó, đối với từng lĩnh vực có những giải pháp để hỗ trợ cho bà con.

Đó là việc ứng phó với dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, còn giải pháp thúc đẩy sản xuất sau khi dịch Covid-19 có những chuyển biến tích cực đã được ngành tính toán như thế nào trong thời gian tới?

- Như tôi đã nói, lãnh đạo Bộ ngay trong giai đoạn dịch Covid-19 cao điểm nhất thì đã tính toán tới phương án chủ động trong tổ chức sản xuất. Thí dụ như thị trường tôm, một số nước trên thế giới là đối thủ cạnh tranh của chúng ta, có những tác động của dịch Covid-19 như Ấn Độ, Ecuador… Theo dự báo của các chuyên gia, các nước này sẽ giảm mạnh về sản lượng.

Trong khi đó, chúng ta dự báo sau khi thị trường EU hồi phục, chúng ta đang có lợi thế ưu đãi từ EVFTA, đặc biệt đối với sản phẩm tôm chúng ta có mức thuế mà Ấn Độ, Thái Lan hay các nước khác không thể cạnh tranh được.

Hiện nay, một số nước như Trung Quốc, Hàn Quốc… đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh. Những sản phẩm như cá tra, theo báo cáo của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, mỗi tháng có trên 500 conteiner hàng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.

Dự báo, trong những tháng tới nhu cầu nhập khẩu cá tra và các sản phẩm thủy sản khác có thể sẽ ổn định lại như các năm. Hay như phân khúc thủy sản đóng hộp, đối với cá ngư vằn, cá ngừ sọc – sản lượng trên 200 nghìn tấn/năm, đang có nhu cầu rất lớn để phục vụ hệ thống siêu thị.

Trong thời gian tới, một mặt chúng tôi bám sát sản xuất để có những điều chỉnh phù hợp với thực tiễn về tình hình dịch bệnh, thời tiết và chỉ đạo các địa phương tăng cường liên kết sản xuất từ người dân đến doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất – thu mua – chế biến và tiêu thụ sản phẩm để cân đối cung – cầu.

Các địa phương cần rà soát lại mùa vụ, kế hoạch sản xuất để đảm bảo chỉ tiêu tăng trưởng từ nay cho đến cuối năm. Cùng với đó, các địa phương phải tăng cường công tác quan trắc, cảnh bảo môi trường. Vừa qua, đối với hạn hán, xâm nhập mặn, thời tiết cực đoan là một trong những yếu tố tác động lớn đến phát triển thủy sản và nó gây tâm lý lo ngại cho bà con.

Về tình hình chung, chúng tôi dự báo, đối với ĐBSCL, thời điểm hạn hán, xâm nhập mặn đã giảm, các tỉnh bắt đầu có mưa và theo như báo cáo, độ mặn và điều kiện thời tiết bắt đầu phù hợp cho nuôi trồng thủy sản, đặc biệt là đối với con tôm. Trong thời gian tới, chúng tôi vẫn tiếp tục thông tin về thị trường, nắm bắt để cân đối được cung – cầu và khả năng cung ứng của Việt Nam để giúp các địa phương sản xuất.

Theo kế hoạch của lãnh đạo Bộ, ngay sau khi thông báo giãn cách xã hội hết, Bộ sẽ tổ chức các hội nghị cùng các địa phương, trước mắt tập trung vào các đối tượng chủ lực: tôm, cá tra và khai thác thủy sản.

Mục tiêu là giữa Bộ và các địa phương có một kế hoạch, phương án sản xuất tốt nhất để cho bà con ngư dân, doanh nghiệp phục hồi sản xuất và đặc biệt chúng ta tận dụng được thị trường không chỉ trong nước mà thế giới kiểm soát dịch bệnh tốt.

Xin cảm ơn ông!

Khương Lực – Lê Hân

"Phép thử" cho nông sản Việt (bài 2): Những đơn hàng trễ hẹn

Năm 2019, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc đạt mức tăng trưởng khá, tăng tới 22% so với năm 2018. Tuy nhiên, dịch viêm phổi do virus Corona đang khiến những đơn hàng trễ hẹn.

Đầu năm đã khó

Theo báo cáo của Bộ NNPTNT, xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc năm 2019 tương đối khả quan khi tăng trưởng 22% so với năm 2018, trong đó một số sản phẩm có mức tăng trưởng mạnh như: Tôm tăng 17%, cá tra tăng 61,5%; mực và bạch tuộc tăng 16,1%.

Xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc năm 2019 tăng trưởng khá. Ảnh: T.L

Đặc biệt, năm 2019, Trung Quốc - Hongkong được coi là điểm sáng, điểm nhấn của bức tranh xuất khẩu (XK) cá tra Việt Nam với tốc độ tăng trưởng dương ổn định, đa dạng sản phẩm XK, nhiều phân khúc. Riêng tháng 12/2019, trong khi hầu hết các thị trường lớn đều có giá trị giảm thì XK cá tra sang thị trường Trung Quốc - Hongkong vẫn đạt gần 74 triệu USD, chiếm hơn 39% tổng XK cá tra và tăng 61,5% so với năm 2018.

Tính cả năm 2019, tổng giá trị XK cá tra sang thị trường này đạt 662,5 triệu USD, tăng 25,3% và chiếm 33% tổng XK cá tra. Khoảng cách về tỷ trọng trong tổng cơ cấu XK cá tra giữa Trung Quốc - Hongkong với các nước đứng sau ngày càng cách xa thêm. Nhiều doanh nghiệp, nhà quản lý đã hy vọng xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc trong năm 2020 sẽ tiếp tục khởi sắc.

Nhưng dịch cúm do virus Corona đang khiến nhiều mục tiêu đặt ra bị ảnh hưởng. Ngay sau khi dịch bùng phát mạnh ở Vũ Hán, nhiều nhà nhập khẩu Trung Quốc đã thông báo cho các doanh nghiệp XK thủy sản của Việt Nam tạm dừng việc giao hàng cho đến hết ngày 9/2/2020 hoặc cho đến khi có thông tin bình thường hóa các hoạt động xuất nhập khẩu từ Chính phủ Trung Quốc.

Cùng với đó, việc tạm dừng đường bay, khó khăn trong giao thông giữa hai nước sẽ gây ảnh hưởng lớn đối với hoạt động giao dịch, trao đổi của doanh nghiệp hai nước, đặc biệt đối với các hoạt động vận chuyển hàng hóa nông sản.

Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến thủy sản Việt Nam (VASEP) nói: "Hiện nay, tác động hủy đơn hàng với mặt hàng thủy sản do dịch cúm do virus Corona chưa có, nhưng chậm đơn hàng, điều chỉnh đơn hàng đều có. Các đối tác hứa ngày 16/2 mới bắt đầu nhận hàng".

Cũng theo ông Nam, một số hãng tàu biển lớn ngưng nhận các container hàng chở đi Trung Quốc. Các khách hàng lớn Nhật Bản đề nghị không đưa hàng qua Trung Quốc. Đối với EU, Mỹ, đầu năm họ sang đánh giá nhà máy, thăm nhà máy nhưng hiện nay ngừng hết. Một số khách hàng không sang, nhưng đánh giá từ xa.

Những doanh nghiệp xuất sang Trung Quốc sản lượng lớn, hiện đang tồn kho, chi phí tồn kho lớn, khoảng 0,9 - 1,1USD/pallet. Tại Trung Quốc, những khách hàng bán trực tiếp các nhà hàng, khi các hệ thống nhà hàng ngừng hoặc giảm thì các cửa hàng thực phẩm lớn giảm hoặc ngừng nhập vì không muốn mất chi phí lưu hàng hóa.

Theo nhận định của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), hoạt động xuất nhập khẩu, trong đó có mặt hàng thủy sản chắc chắn sẽ không tránh khỏi ảnh hưởng tiêu cực trong ngắn hạn và trung hạn (có thể từ 6 - 8 tháng) do nhu cầu tiêu thụ giảm.

Giá cua biển giảm 50%

Những tác động của dịch cúm do virus Corona đã tác động ít nhiều đến giá nhiều mặt hàng nông sản. Ngoài dưa hấu, mít Thái, thanh long..., những ngày này, người nông dân nuôi cua biển ở Cà Mau cũng đang đứng ngồi không yên vì mặt hàng này rớt giá mạnh.

Tại huyện Năm Căn (Cà Mau) giá cua biển giảm một nửa so với thời điểm trước Tết. Cụ thể, cua gạch loại ngon nhất giá trước tết là 650.000 đồng/kg, nay giảm còn 320.00 đồng/kg. Cua y loại 1 cũng giảm còn 250.000 đồng, cua y loại 2 giá còn 150.000 đồng/kg.

Anh Trần Văn Tòng (ngụ xã Tạ An Khương, huyện Đầm Dơi), cho biết: "Nhiều thương lái cho hay, từ khi có dịch bệnh, thị trường Trung Quốc không ăn hàng nên giá cua giảm liên tục".

Trao đổi với chúng tôi, anh Nguyễn Văn Đen - một thương lái thu mua cua ở huyện Đầm Dơi, thông tin: "Cua chủ yếu xuất sang Trung Quốc. Bây giờ thị trường bên đó không nhập nên nhiều thương lái không dám mua nhiều hàng. Hiện tại, mặt hàng cua được tiêu thụ chủ yếu ở nội địa, ở các nhà hàng, quán ăn".

Ông Châu Công Bằng - Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Cà Mau thừa nhận, giá cua biển các loại giảm mạnh, có nơi thương lái không thu mua vì không có đầu ra. Tỉnh đã chỉ đạo phòng nông nghiệp các địa phương nắm sát tình hình dịch bệnh, nhằm đưa ra khuyến cáo kịp thời cho nông dân. Hiện Sở NNPTNT Cà Mau khuyến cáo người dân chậm thu hoạch cua chờ theo dõi diễn biến của thị trường.

Theo ông Nguyễn Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản huyện Năm Căn, mỗi vụ cua dao động từ 4-6 tháng, nông dân chủ yếu nuôi theo kiểu gối vụ nên thời điểm nào cũng có cua đến lứa thu hoạch. Khi đó, nông dân bắt buộc phải thu hoạch, nếu không cua sẽ chết hoặc bỏ đi hết.

"Vì thế, nông dân đành chấp nhận bán với giá rẻ, lựa chọn vựa mua giá cao để bán chứ không còn cách nào khác" - ông Trung cho hay.

Theo Danviet

Nguy cơ thiếu tôm nguyên liệu để chế biến, giá có bật tăng? Việc thả tôm nuôi đang chịu tác động lớn bởi hai yếu tố: dịch Covid-19 lan rộng và thời tiết khắc nghiệt do nắng nóng và chênh lệch nhiệt độ ngày đêm còn khá cao, khiến người nuôi chùn tay thả nuôi. Dự báo, giai đoạn từ tháng 5 tới sẽ thiếu nguồn cung nguyên liệu phục vụ các nhà máy chế biến...