Ông Biden phá vỡ im lặng về “cú sốc” Afghanistan

Tổng thống Mỹ Joe Biden cuối cùng đã lên tiếng về việc Taliban giành quyền kiểm soát phần lớn Afghanistan, chính phủ Afghanistan sụp đổ không lâu sau khi quân đội Mỹ rời đi.

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng về tình hình Afghanistan hôm 16/8 (Ảnh: Getty).

Bảo vệ quyết định rút quân khỏi Afghanistan

Theo Reuters , Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 16/8 đã từ Trại David trở về Nhà Trắng để phát biểu trước toàn dân về tình hình ở Afghanistan.

Trong bài phát biểu, ông Biden đã bảo vệ quyết định rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan. “Tôi kiên quyết ủng hộ quyết định của mình. Sau 20 năm tôi đã rút ra một điều rằng không bao giờ là thích hợp để rút quân. Đó là lý do tại sao chúng ta vẫn ở đó”, ông Biden nói.

Chủ nhân Nhà Trắng cho biết, ông và đội ngũ an ninh những ngày qua đã theo dõi sát sao tình hình ở Afghanistan và thừa nhận rằng, Afghanistan “thất thủ” quá nhanh so với dự đoán và ông đổ lỗi điều này cho giới lãnh đạo Afghanistan.

“Các lãnh đạo chính trị của Afghanistan đã từ bỏ và chạy khỏi đất nước. Quân đội Afghanistan cũng từ bỏ, thậm chí, trong một số trường hợp, họ còn không tìm cách chiến đấu lại (với Taliban). Do vậy, binh sĩ Mỹ không thể và cũng không cần thiết chiến đấu và hy sinh trong một cuộc chiến mà chính quân đội Afghanistan cũng không sẵn sàng chiến đấu”, ông Biden nói.

Ông cho biết, quyết định rút quân của ông là kết quả của cam kết mà ông đã đưa ra với binh sĩ Mỹ rằng ông sẽ không đề nghị họ tiếp tục đặt cược mạng sống của mình cho một cuộc chiến lẽ ra phải kết thúc từ rất lâu.

“Tôi biết quyết định của tôi sẽ hứng chỉ trích nhưng thà chấp nhận sự chỉ trích đó hơn là để lại quyết định này cho một tổng thống khác của Mỹ. “Tôi rất buồn với thực tế mà chúng ta đang phải đối mặt, nhưng tôi không hối tiếc về quyết định chấm dứt cuộc chiến của Mỹ ở Afghanistan. Tôi không thể và cũng sẽ không yêu cầu binh sĩ Mỹ chiến đấu không có hồi kết trong một cuộc nội chiến ở một quốc gia khác”, ông Biden nói.

Chính quyền Tổng thống Biden đã quyết định hoàn tất rút quân khỏi Afghanistan vào cuối tháng 8 này. Ngay khi Mỹ, bắt đầu rút quân hồi tháng 5, Taliban đã gia tăng các cuộc tấn công nhằm vào lực lượng của chính phủ Afghanistan.

Cảnh báo đáp trả Taliban

Mỹ đang sơ tán nhân viên ngoại giao khỏi Afghanistan (Ảnh: AP).

Trong bài phát biểu, Tổng thống Biden cũng cảnh báo, Mỹ sẽ hành động “nhanh chóng và quyết liệt” nếu Taliban tấn công nhằm vào công dân Mỹ hoặc tìm cách làm gián đoạn nỗ lực di tản khỏi Kabul. Ông Biden tuyên bố: “Chúng tôi sẽ bảo vệ người dân của chúng tôi bằng sức mạnh áp đảo nếu cần thiết”.

Ông cho biết thêm, khi nỗ lực di tản hoàn tất, Mỹ sẽ tiếp tục hoàn tất sứ mệnh rút quân khỏi Afghanistan và “chấm dứt cuộc chiến dài nhất của nước Mỹ sau 20 năm đổ máu”.

“Những diễn biến mà chúng ta đang chứng kiến là minh chứng đáng buồn rằng không có lực lượng quân sự nào có thể mang lại một Afghanistan ổn định, thống nhất, an toàn. Tôi hiện là tổng thống thứ 4 của Mỹ đảm trách cuộc chiến ở Afghanistan, trong đó có hai đời tổng thống Dân chủ, hai đời tổng thống Cộng hòa. Tôi sẽ không chuyền trách nhiệm này cho tổng thống thứ 5″, ông Biden nói.

Đây là những bình luận đầu tiên của ông Biden sau hơn một tuần kể từ khi Taliban đẩy mạnh chiến dịch tiến công, giành kiểm soát hàng loạt lãnh thổ ở Afghanistan. Taliban ngày 15/8 đã kiểm soát thủ đô Kabul, chiếm dinh tổng thống và tuyên bố cuộc chiến ở Afghanistan “đã kết thúc”. Lực lượng này cũng tuyên bố sẽ sớm lập ra Tiểu vương quốc Hồi giáo Afghanistan.

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani cùng với nhiều quan chức cấp cao đã rời khỏi đất nước khi Taliban bao vây Kabul. Lực lượng an ninh Afghanistan cũng nhanh chóng đầu hàng Taliban và tìm cách sơ tán. Chính quyền Uzbekistan hôm 16/8 cho biết, hàng trăm binh sĩ Afghanistan đã đào thoát tới Uzbekistan với 22 máy bay quân sự và 24 trực thăng vào cuối tuần qua, trong đó một trực thăng bị hệ thống phòng không Uzbekistan bắn rơi. Tổng cộng 585 binh sĩ Afghanistan đã tới Uzbekistan bằng đường hàng không và 158 binh sĩ khác vượt biên giới bằng đường bộ.