Obama vắng mặt, Tập Cận Bình chiếm lợi thế ở APEC
Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã tận dụng sự vắng mặt của Tổng thống Mỹ Barack Obama tại Hội nghị thượng đỉnh kinh tế châu Á – Thái Bình Dương để thúc đẩy những ảnh hưởng của mình tới các quốc gia láng giềng.
Hội nghị thượng đỉnh APEC diễn ra trong 2 ngày 8 và 9 tháng Mười tại đảo Bali, Indonesia
Trung Quốc đang từng bước tìm kiếm các mối quan hệ kinh tế có lợi và đoàn kết tất cả các nước trong khu vực thương mại mở rộng. Đó là khẳng định của Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tại Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á – Thái Bình Dương trong bối cảnh không có sự tham gia đầy đủ của Mỹ, nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Gạt bỏ sự đối đầu với Nhật Bản và một số nước Đông Nam Á, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh cam kết của Trung Quốc hướng đến một khu vực hòa bình và tốt cho giao thương kinh tế.
“Khu vực châu Á – Thái Bình Dương là một gia đình lớn”, ông nói với một nhóm các nhà lãnh đạo doanh nghiệp lớn trong khu vực, “Một gia đình thịnh vượng hài hòa. Trung Quốc đã sẵn sàng sống trong tình hữu nghị với các quốc gia khác”.
Ngoại trưởng John Kerry, người đã thay thế Tổng thống Obama tham dự diễn đàn đã phản đối rằng chính Mỹ mới là nơi thiết lập nên một mô hình kinh doanh bình đẳng. Cường quốc mới nổi của thế giới – Trung Quốc – khó có thể tạo ra một nền kinh tế đổi mới khi vẫn còn sự áp đặt và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ một cách rộng rãi.
“Mỗi tập đoàn và doanh nghiệp trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương cần phải biết rằng họ có thể gặt hái những lợi ích gì khi họ phát triển”, ông Kerry nói, trong đó ám chỉ cáo buộc việc Trung Quốc chiếm đoạt tài sản trí tuệ, “Nếu ý tưởng của bạn có nguy cơ bị đánh cắp, và sự thay đổi của bạn có thể bị chia rẽ, bạn sẽ không bao giờ chạm tới được sự phát triển tiềm năng của nền kinh tế hay quốc gia đó”.
Tập Cận Bình và John Kerry đều cho rằng đất nước của họ mới là đối tác kinh doanh tốt nhất cho các nền kinh tế mới nổi ở châu Á, tuy nhiên, trọng tâm của sự ganh đua chính là sự nhấn mạnh cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc về ảnh hưởng kinh tế và quân sự khắp châu Á.
Sự vắng mặt của Tổng thống Obama tại APEC đã tạo ra một lợi thế rõ rệt cho Chủ tịch Tập Cận Bình. Theo dự kiến, trước khi đến Bali, Tổng thống Obama sẽ tới thăm các trung tâm thương mại ở cả Indonesia và Malaysia. Tuy nhiên, ông đã hủy bỏ chuyến đi để giải quyết các vấn đề nội bộ xung quanh việc đóng cửa chính phủ.
Video đang HOT
Buổi gặp gỡ giữa các nhà lãnh đạo bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC hôm 7/10/2013
Ông Tập đã thừa nhận sự suy giảm tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc, nhưng ông nói nó đã được dự đoán và không đáng quan tâm. “Tôi hoàn toàn tự tin về tương lai của Trung Quốc”, ông Tập nói với các đại biểu, “Tôi tin tưởng sâu sắc rằng nền kinh tế Trung Quốc sẽ duy trì được mức tăng trưởng”.
Ông Tập cũng cho biết Trung Quốc luôn tìm kiếm hòa bình và hòa hợp. Ông không đề cập trực tiếp đến những tranh chấp lãnh thổ gay gắt với một số quốc gia có tham gia diễn đàn, bao gồm cả Nhật Bản và Philippines.
Hôm qua, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc đã nói rằng Mỹ, Australia và Nhật Bản không nên sử dụng mối quan hệ đồng minh là một cái cớ để can thiệp vào các tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông và biển Hoa Đông.
Trung Quốc và Nhật Bản đều tuyên bố chủ quyền đối với các hòn đảo nhỏ không người ở, được gọi là Senkaku/Điếu Ngư.
“Hoa Kỳ, Nhật Bản và Australia là đồng minh. Nhưng điều này không nên trở thành cái cớ để can thiệp vào tranh chấp lãnh thổ”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hua Chunying nói, “Nó sẽ chỉ là vấn đề thêm phức tạp hơn và làm tổn hại đến lợi ích của tất cả các bên”.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và các đối tác Nhật Bản, Australia đã ra tuyên bố phản đối “hành động cưỡng chế hoặc đơn phương” thay đổi hiện trạng trên các vùng biển tranh chấp ở Biển Đông. Việt Nam, Philippines, Đài Loan, Malaysia và Brunei đều có tranh chấp chủ quyền một vùng biển ở Biển Đông với Trung Quốc.
Mỹ đang cố gắng để kết nối với các quốc gia Đông Nam Á nhằm đảm bảo lợi ích của Washington trong khu vực, với những lời hứa hẹn về kinh tế lẫn quân sự. Trung Quốc cũng có những động thái tương tự.
Sự thân thiện, cách tiếp cận tương đối ít quan trọng của ông Tập Cận Bình đã tạo ra sự thu hút và ý kiến đánh giá cao trong hội trường của các chủ doanh nghiệp và các quan chức chính phủ.
Ông cũng không đề cập đến Tổng thống Obama hay quyết định hủy bỏ chuyến công du của ông Obama trong bài phát biểu của mình.
Khi được hỏi về sự vắng mặt của Tổng thống Obama, học giả Kenneth Lieberthal tại Viện Brookings châu Á nói: “Tôi nghĩ rằng điều đó rất nguy hiểm”. Thiệt hại đầu tiên có thể nhìn thấy chính là cơ hội có được một thỏa thuận thương mại tự do xuyên Thái Bình Dương trong vài tháng tới của Tổng thống Obama, ông Lieberthal cho biết. “Có một sự khác biệt rất lớn giữa việc tổng thống tới tham dự một cuộc họp quan trọng như thế này với việc cử ngoại trưởng thay thế cho ông ấy”.
Phan Sương
Theo infonet
Mỹ lưỡng lự, Trung Quốc "mạnh chân"
Việc Tổng thống Mỹ Obama định hủy chuyến công du thăm 4 nước châu Á, không tham dự 2 hội nghị thượng đỉnh APEC lần thứ 21 và Đông Á dẫn đến những nghi ngờ sâu sắc về chiến lược "xoay trục", nhằm tái khẳng định sức mạnh quân sự và kinh tế Mỹ, cũng như cân bằng với sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc tại khu vực đang phát triển năng động này.
Tổng thống Mỹ Barack Obama (phải) và Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình tại cuộc gặp ở Washington tháng 6/2013. Ảnh: SCMP.
Nghi ngờ và thất vọng
Cho dù ngoại trưởng John Kerry ngày 5/10 khẳng định các cam kết giữa Mỹ và châu Á vẫn vững mạnh hơn bao giờ hết sau khi Tổng thống Barack Obama hủy chuyến thăm khu vực này do chính phủ Mỹ phải đóng cửa, thì những nghi ngờ, thất vọng trong giới lãnh đạo khu vực cũng như chuyên gia chính trị về những cam kết của Washington tại đây vẫn không giảm.
Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long ngày 6/10 phát biểu: "Rõ ràng là chúng ta đều mong muốn chính phủ Mỹ có cống hiến cho hội nghị. Chúng ta cũng mong muốn tổng thống Mỹ đến đây và hoàn thành trách nhiệm quốc tế của ông ấy, thay vì một lần nữa vướng bận với các vấn đề quốc nội".
Một số thành viên tham dự APEC - 21, như đồng chủ tịch Hội đồng Hợp tác Kinh tế Thái Bình Dương, ông Jusuf Wanandi, bày tỏ: "Thực là đáng tiếc, bởi vì dĩ nhiên là có cảm giác thất vọng, mà còn có ảnh hưởng phần nào đến uy tín của giới lãnh đạo Hoa Kỳ trong tương lai nữa. Bởi vì ông đã không có mặt ở Vladivostok dự hội nghị APEC 2012, và nay lại không có mặt ở đây. Do đó theo tôi, họ phải cứu xét một vấn đề quan trọng, một cách nghiêm túc hơn trong tương lai".
Các chuyên gia chính trị khu vực cũng thể hiện sự quan ngại. AFP dẫn lời nhà phân tích Simon Tay, chủ tịch Viện Vấn đề quốc tế Singapore, nhận định việc ông Obama hủy chuyến thăm có thể khiến chiến lược "xoay trục châu Á" của Mỹ bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
"Nếu phải ngừng các dịch vụ nhà nước, đối mặt với nguy cơ bị hạ tín nhiệm, các chính trị gia Mỹ sẽ gặp khó khăn trong việc đảm bảo sự cam kết của Mỹ đối với châu Á", chuyên gia Tay cảnh báo.
Chuyên gia Đông Nam Á Ernie Bower thuộc Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở Washington thì cho rằng việc một tổng thống hủy chuyến thăm quan trọng như vậy sẽ để lại những ấn tượng chính trị xấu tại châu Á. Các quốc gia đồng minh khu vực cũng sẽ nghi ngờ năng lực thực hiện chiến dịch xoay trục châu Á của Mỹ.
Trung Quốc lấn át?
Trong khi các nhà ngoại giao Mỹ và châu Á đang cố gắng làm giảm ảnh hưởng về việc ông Obama hủy chuyến hành trình trên, thì thái độ bất thường, lưỡng lự của Mỹ khiến người ta cho rằng Trung Quốc trong một vài trường hợp đã lấn át chiến lược xoay trục của Mỹ.
Giáo sư Carl Thayer, chuyên gia tại Học viện Quốc phòng Australia, nhận định rằng: "Với những nước không phải là đồng minh thân cận của Mỹ, việc hủy chuyến thăm Châu Á sẽ củng cố thêm chính sách của các nước này hướng về Trung Quốc".
Ngay khi các quan chức Mỹ ngập ngừng tuyên bố về việc hủy chuyến thăm châu Á của ông Obama thì Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình đã ở Indonesia ký một loạt các hợp đồng trị giá lên đến 30 tỷ USD đồng thời nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện với Malaysia, bao gồm cả tăng cường quan hệ quân sự trong chuyến thăm của ông Tập.
Bên cạnh đó, nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng tham dự APEC 21 và Hội nghị cấp cao Đông Á tại Brunei, nơi mà ông Obama không còn khả năng sử dụng nhân tố thương mại hay ngoại giao để ủng hộ các nước trong khu vực vốn đang quan ngại về sự gia tăng các hoạt động ngày càng quyết đoán của hải quân Trung Quốc.
Từ năm 2011, Trung Quốc đã củng cố vị thế như là một đối tác thương mại lớn nhất đối với hầu hết các nước ASEAN và đầu tư trực tiếp của Bắc Kinh vào khu vực này đang tăng lên chóng mặt. Cùng với việc tăng cường thương mại, Trung Quốc cũng mở rộng tầm ảnh hưởng về chính trị, ngoại giao và quân sự của mình cho dù một phần bị hạn chế bởi những tranh chấp trên biển với Nhật Bản, Philippines và một vài quốc gia khác.
Trung Quốc đã trở thành đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN từ năm 2009. Các công ty Trung Quốc đã đầu tư 4,42 tỷ USD vào khu vực này năm 2012, tăng 52% so với năm 2011 (theo truyền thông nhà nước Trung Quốc trích dẫn số liệu của Hội đồng Mậu dịch Trung Quốc - ASEAN).
Ngoại giao quân sự của Trung Quốc cũng tăng lên nhanh chóng theo những gì nước này gọi là "trỗi dậy hòa bình". Mới đây, tàu quân y của hải quân Trung Quốc Peace Ark đã chữa trị cho hàng trăm bệnh nhân tại các nước như Myanmar, Campuchia và Indonesia trong chuyến hành trình kéo dài một tháng tới các quốc gia này.
"Chúng ta đang thấy một dấu hiệu đáng quan ngại về việc duy trì những cam kết của Mỹ, từ lời nói đến hành động còn một khoảng cách rất xa", ông Carl Baker, người đứng đầu Diễn đàn Thái Bình Dương tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế tại Hawaii, nhận xét.
Theo Công Thuận
Tổng thống Indonesia hát mừng sinh nhật Putin Tổng thống Susilo Bambang Yudhoyono của Indonesia đã chúc mừng sinh nhật nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin bằng cách hát vang bài hát "chúc mừng sinh nhật" ngay tại Hội nghị thượng đỉnh APEC. Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Hội nghị thượng đỉnh APEC - được tổ chức ở Indonesia, ngày 7/10/2013 Ngày 7/10 là kỷ niệm sinh nhật lần thứ...