Obama truyền lửa trong thông điệp liên bang

Tổng thống Barack Obama đưa ra nghị trình đầy tham vọng trong Thông điệp Liên bang, bất chấp việc đảng Cộng hòa khống chế quốc hội và ông đã nhận được phản ứng tích cực từ cử tri Mỹ.

Tổng thống Barack Obama được cho là đã truyền lửa trong Thông điệp Liên bang. Ảnh: Reuters

Trong những phút cuối của Thông điệp Liên bang, Tổng thống Mỹ Barack Obama nói: “Tôi không còn phải tham gia cuộc vận động tranh cử nào nữa”. Bất chấp tiếng vỗ tay tỏ ý mỉa mai của một số nghị sĩ đảng Cộng hòa, ông mỉm cười và nói thêm rằng: “Tôi biết, bởi tôi đã thắng cử hai lần”.

Mặc dù đảng Dân chủ của Tổng thống Obama thất bại tại lưỡng viện trong cuộc bầu kỳ giữa nhiệm kỳ cuối năm 2014, giới phân tích vẫn cho rằng ông đã làm chủ hoàn toàn diễn đàn chính trị lớn nhất trong năm.

“Không khuất phục và rất tự tin, ông ấy đã đưa ra một nghị trình rộng lớn, như thể mình là người chiến thắng”, bình luận viên Peter Baker của tờ New York Times nhận định. “Chương trình mà ông ấy vạch ra cứ như tại Đại hội của đảng Dân chủ vậy”.

Không đề cập đến cuộc bầu cử giữa kỳ, không đưa ra nhượng bộ hay thỏa hiệp chính trị nào, ông chủ Nhà Trắng yêu cầu Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát cần phải tăng thuế với người giàu, để giúp giảm thuế cho tầng lớp trung lưu và tăng cường hỗ trợ cho giáo dục cộng đồng.

Trên lĩnh vực đối ngoại, Tổng thống Obama cho rằng chính sách ngoại giao hiện nay đã đem lại lợi ích cho Mỹ, bởi ngăn cản được sự khuếch trương của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) tại Syria và Iraq. Ông cũng nhấn mạnh đến quyết định chấm dứt chính sách lỗi thời bấy lâu của Washington đối với Cuba và yêu cầu Quốc hội dỡ bỏ lệnh cấm vận suốt hơn 50 năm qua với đảo quốc này.

“Nếu như các bạn chia sẻ với viễn cảnh rộng lớn mà tôi vạch ra tối nay, thì hãy nắm tay cùng làm việc với tôi. Nếu các bạn không đồng ý với phần nào của điều ấy, thì ít nhất hãy làm việc với tôi trên những phần đồng thuận”, ông chủ Nhà Trắng nói.

Theo kết quả điều tra của CNN/ ORC, Thông điệp Liên bang lần này của Tổng thống Obama nhận được phản ứng tích cực từ người dân Mỹ. 51% người xem đánh giá tốt về bài phát biểu, tăng hơn so với mức 44% của năm 2014.

“Ông Obama không bị đánh gục bởi hiện thực đảng Dân chủ thất bại trong cuộc bầu cử hồi tháng 11/2014. Ngược lại, ông ấy đang ở thế tấn công, có những hành động mạnh bạo, bất ngờ trên một loạt vấn đề then chốt”, bà Megan Murphy, trưởng phân xã Financial Times tại Washington, bình luận.

Bà cho rằng với sách lược chủ động tấn công, Nhà Trắng dường như đang dồn Quốc hội vào thế thủ, khi buộc các nghị sĩ đảng Cộng hòa phải tìm cách đối đầu với vị tổng thống đang muốn vận dụng tối đa quyền hành pháp để thúc đẩy các chính sách gây tranh cãi. “Họ (đảng Cộng hòa) nhận ra rằng mình không còn nhiều sự lựa chọn, có thể phải thông qua các dự luật mà công chúng rất hoan nghênh”, bà Murphy bình luận.

Sự tự tin của Tổng thống Obama được cho là nhờ sự phục hồi của nền kinh tế Mỹ và xu thế này được dự đoán vẫn sẽ tiếp tục trong năm 2015. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự đoán mức tăng trưởng kinh tế của Mỹ trong năm nay có thể đạt mức 3,1%, cao hơn mức 2,2% của hai năm trước đó.

Bộ Lao động Mỹ gần đây công bố số liệu cho thấy tỷ lệ thất nghiệp đã hạ xuống mức 5,6%, thấp nhất trong 6 năm trở lại đây. Trong khi, mức tăng số lượng việc làm năm 2014 là cao nhất kể từ năm 1999.

Obama cũng nêu rõ những thành công này ngay từ đầu bài phát biểu của mình. “Tối nay, sau một năm đột phá của nước Mỹ, nền kinh tế của chúng ta đang tăng trưởng và đã tạo ra việc làm với tốc độ nhanh nhất kể từ năm 1999. Tỷ lệ thất nghiệp nay đã thấp hơn từ trước khi cuộc khủng hoảng tài chính nổ ra. Nhiều trẻ em sắp tốt nghiệp hơn, nhiều người dân được đảm bảo hơn. Chúng ta được giải thoát khỏi sự kìm kẹp của nguồn dầu mỏ nước ngoài trong suốt 30 năm qua.”

Khả năng thực hiện nghị trình của Tổng thống Obama là không cao khi đảng Cộng hòa khống chế Quốc hội. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, giới phân tích vẫn đặt câu hỏi về khả năng thực hiện chương trình nghị sự trên của Tổng thống Obama, trong bối cảnh cơ quan lập pháp do đảng đối lập khống chế. Trước bài phát biểu, các lãnh đạo Cộng hòa đã tuyên bố rằng các đề xuất của ông Obama sẽ “chết” ngay từ trong trứng nước.

“Mỗi một vị tổng thống đều đưa ra các ý tưởng trong Thông điệp Liên bang, dù biết rằng họ sẽ không thể thành công ngay lập tức”, ông Peter Baker cho biết. “Nhưng hiếm khi sự cách biệt giữa tổng thống và Quốc hội là lớn như hiện nay”.

Ông Steve Schmidt, người từng quản lý chiến dịch tranh cử tổng thống của Thượng nghị sĩ John McCain năm 2008, cho rằng đề xuất miễn phí tiền học cho sinh viên của khối đại học cộng đồng và tăng trợ cấp nghỉ phép cho phụ huynh là không thực tế.

Mặc dù có thể không nhận được sự ủng hộ của Quốc hội, bài diễn văn của Tổng thống Obama có thể sẽ nhận được sự hưởng ứng từ các lực lượng khác trong hệ thống chính trị Mỹ. Ông từng thất bại trong việc thuyết phục các nhà lập pháp thông qua dự luật tăng mức lương tối thiểu, nhưng một số bang đã ủng hộ Nhà Trắng và điểu chỉnh trong phạm vi quản lý của mình.

“Với hơn 30 triệu người xem, Thông điệp Liên bang là một siêu sự kiện chính trị”, ông Josh Gottheimer, người chấp bút cho cựu Tổng thống Bill Clinton, cho biết. “Đây là cơ hội để một tổng thống công bố kế hoạch, bất kể là có thông qua được tại cơ quan lập pháp hay không. Nhưng điều này sẽ thay đổi các cuộc thảo luận theo cách bất ngờ”.

Cùng chung quan điểm trên, ông Michael Waldman, một cựu quan chức Nhà Trắng khác dưới thời Clinton, cho rằng sẽ là một sai lầm lớn nếu tổng thống không dám đưa ra nghị trình mà mình ủng hộ, chỉ vì lo ngại cơ quan lập pháp. “Có thể những ý tưởng của Obama sẽ không được thông qua. Nhưng các ý tưởng của đảng Cộng hòa cũng sẽ như vậy”, ông này nói.

Một số nhà quan sát cho rằng, nghị trình của Tổng thống Obama là nhằm đẩy đảng Cộng hòa vào thế phòng thủ, nhưng có thể sẽ phản tác dụng. “Điều này sẽ khiến người Cộng hòa trở nên đoàn kết hơn”, ông David Frum, cựu quan chức dưới thời tổng thống George W. Bush, cho biết. “Và cả hai đảng vẫn sẽ tiếp tục bất đồng”.

Tổng thống Obama bác bỏ mọi lời chỉ trích rằng ông phải chịu trách nhiệm cho sự bất đồng trên. Ông chủ Nhà Trắng cũng phản đối cách nhiều người gọi ông là “sai lầm và ngây thơ”, khi hứa sẽ xỏa bỏ khoảng cách giữa hai đảng.

“Tôi cam kết với tất cả thành viên đảng Cộng hòa có mặt tối nay rằng, tôi không chỉ tìm kiếm ý tưởng của các bạn, mà còn muốn cùng các bạn làm cho đất nước này hùng mạnh hơn”, Tổng thống Obama tuyên bố.

Đức Dương

Theo VNE