Obama ‘cắt giảm’ lộ trình công du ASEAN, Philippines ‘cắt cầu’ Trung Quốc

Nhà Trắng ngày 2/10 ra thông báo Tổng thống Mỹ Barack Obama sẽ hủy chuyến thăm tới Malaysia và Philippines. Cùng lúc đó, Bộ Ngoại giao Philippines tuyên bố sẽ không có bất kỳ cuộc đàm phán song phương hay gặp gỡ nào giữa quan chức cấp cao nước này với Trung Quốc bên lề APEC tới đây.

Tổng thống Mỹ Barack Obama. Ảnh: Reuters

Theo Reuters dẫn nguồn từ Nhà Trắng, Tổng thống Obama đã chính thức cắt bỏ 2 điểm dừng chân cuối cùng là Malaysia và Philippines trong chuyến công du tới Đông Nam Á theo dự kiến vào ngày 6-12/10. Thay vào đó, Ngoại trưởng John Kerry sẽ thay mặt Tổng thống tới thăm hai quốc gia này.

Song tuyên bố trên không cho biết ông Obama có tham dự Hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC) tại Bali (Indonesia) và Cấp cao Đông Á (EAS) tại Brunei hay không. Đây cũng là hai chặng dừng chân đầu tiên của người đứng đầu Nhà Trắng như những thông báo trước đó đưa ra.

Lý do mà Washington đưa ra là Mỹ đang bận rộn với những rối ren của vụ việc đóng cửa Chính phủ và đang “cạn tiền” nên ông Obama buộc lòng phải rút ngắn thời gian công du. Song việc Malaysia và Philippines là hai cái tên bị gạt ra khỏi đường đi của ông Obama được đánh giá giúp chuyến công du của ông Tập Cận Bình trở nên thuận lợi, đặc biệt trong việc cô lập Philippines.

Trong một bài phỏng vấn trên tờ Jakarta Post ngày 2/10, ông Tập một mặt ca ngợi hết lời quan hệ giữa Trung Quốc với hai thành viên ASEAN này, mặt khác cho rằng cách xây dựng hòa bình trên khu vực là “đối thoại”, thay vì có sự can thiệp từ bên thứ ba, đồng thời nhấn mạnh Bắc Kinh quyết theo đuổi đường lối này tới cùng.

Trong khi đó, theo GMA Network, tại buổi họp báo thường kỳ cùng ngày, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Raul Hernandez khẳng định: “Manila không hề sắp xếp bất kỳ cuộc gặp gỡ song phương nào với Bắc Kinh tại APEC sắp tới”. Tuyên bố này được đưa ra ngay trước khi Tổng thống Aquino chuẩn bị lên đường tới Indonesia để tham dự APEC và tới Brunei để dự EAS. “Không bao giờ có một cuộc gặp gỡ như thế bởi tranh chấp lãnh thổ đang được xử lý một cách khác nhau”, ông Raul nhấn mạnh.

Dù đón hụt Tổng thống Obama nhưng trước đó, vào ngày 1/10, các quan chức Mỹ-Philippines cũng đã trải qua vòng đàm phán quốc phòng thứ 4 bàn về sự hiện diện quân sự của Mỹ tại đây. Trợ lý Ngoại trưởng Philippines Carlos Sorreta cho biết hai bên đã đi được nửa chặng đường nhằm đạt được thỏa thuận về việc luân chuyển hiện diện quân sự của Washington trên những vùng biển nóng. Trong khi đó, theo lời Thiếu tướng Joseph Rostum O. Pea thuộc Hải quân Philippines, nước này có thể đang lên kế hoạch biến Vịnh Oyster cách thủ đô Manila khoảng 550 km về phía tây nam và cách quần đảo Trường Sa của Việt Nam khoảng 160 km thành một căn cứ quân sự. Một khi kế hoạch được triển khai, căn cứ này có thể tiếp đón hàng loạt các tàu chiến, trong đó có tàu chiến của Mỹ.

Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cũng đang thực hiện chuyến công du 1 tuần tới Hàn Quốc và Nhật Bản. Đây là lần thứ 3 người đứng đầu Lầu Năm Góc ghé thăm khu vực trong vòng 7 tháng nắm quyền. Tại Hàn Quốc trong ngày 29/9 vừa qua, ông Hagel một lần nữa tái khẳng định Mỹ kiện định với chiến lược chuyển trục sang châu Á-Thái Bình Dương. Còn tại điểm dừng chân cuối cùng là Nhật Bản vào cuối tuần này, dự kiến nhiều thỏa thuận hợp tác quân sự sẽ được đưa ra. Tờ New York Times ngày 2/10 dẫn lời các chuyên gia phân tích cho rằng chuyến đi của ông Hagel là nhắm tới Trung Quốc, trong bối cảnh nước này ngày càng lấn lướt trên Hoa Đông và Biển Đông.

Theo Songmoi