Ô nhiễm không khí đã biến mất ở Trung Quốc?
Tại các thành phố Trung Quốc, bầu trời đã trong xanh trở lại. Nồng độ PM2.5 – các hạt bụi mịn có thể đi sâu vào phổi và má.u – đã giảm 54% trong giai đoạn 2013 – 2023.
Bộ Môi trường Trung Quốc đã công bố con số ấn tượng này vào tháng 9, gọi đây là “sự cải thiện ổn định”.
Thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: Tân Hoa xã
Vào năm ngoái, Bắc Kinh đã trải qua 90% ngày có chất lượng không khí tốt, cùng 2% ngày có chất lượng không khí xấu – tức 8 ngày ô nhiễm không khí nghiêm trọng, trong đó có 6 ngày do bão cát.
Tiến sĩ Christa Hasenkopf, Giám đốc Chương trình Không khí sạch tại Viện Chính sách Năng lượng của Đại học Chicago, nhận định: “Trung Quốc đã đưa ra minh chứng chưa từng có về tốc độ giải quyết ô nhiễm không khí với ý chí chính trị, ý chí xã hội và nguồn lực thống nhất. Dữ liệu cũng cho thấy một quốc gia có thể đạt được không khí sạch hơn mà không phải hy sinh tăng trưởng kinh tế”.
Hành động của Trung Quốc
Trung Quốc đã “tuyên chiến” với ô nhiễm không khí bằng kế hoạch hành động, được gọi là chính sách môi trường có ảnh hưởng nhất của đất nước.
“Ô nhiễm không khí là vấn đề tồn tại lâu dài đối với đất nước và việc kiểm soát là một ‘nhiệm vụ vô cùng khó khăn’”, tài liệu viết.
Chính phủ đã cắt giảm và di dời các ngành công nghiệp nặng ra khỏi các thành phố lớn như Bắc Kinh. Giới chức cũng yêu cầu các tòa nhà và hộ gia đình chuyển sang sử dụng hệ thống sưởi ấm sạch và bắt đầu điện khí hóa giao thông đường bộ.
Vào năm 2017, Thâm Quyến đã trở thành thành phố đầu tiên trên thế giới điện khí hóa toàn bộ đội xe buýt công cộng gồm khoảng 17.000 chiếc.
Video đang HOT
Theo Tân Hoa xã, chính quyền trung ương sẵn sàng chi trả để có không khí trong lành hơn, đầu tư khoảng 4,2 tỷ USD vào việc kiểm soát ô nhiễm không khí mỗi năm.
“Ngày tận thế không khí” đã biến mất?
Người dân đi bộ trên phố giữa sương mù ở Bắc Kinh, thủ đô Trung Quốc, hôm 2/11. Ảnh: Tân Hoa xã
Nhưng liệu “ngày tận thế không khí” ở Trung Quốc đã biến mất vĩnh viễn?
Theo Chỉ số chất lượng cuộc sống không khí của Đại học Chicago, 99,9% trong số 1,4 tỷ dân Trung Quốc vẫn sống ở những khu vực có mức ô nhiễm không khí trung bình vượt quá mức cho phép của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
Mùa đông là mùa ô nhiễm cao điểm ở nước này, khi hoạt động đốt than để sưởi ấm và phát điện tăng cao. Nhưng những ngày không khí ô nhiễm cũng có thể xảy ra vào các thời điểm khác.
Vào tháng 3/2023, sương mù dày đặc đã bao phủ Bắc Kinh. Năm đó, mức PM2.5 đã tăng đột biến sau khi giảm trong 10 năm qua.
Nhỏ hơn khoảng 30 lần so với sợi tóc, các hạt PM2.5 đặc biệt có hại cho sức khỏe con người khi hít phải. Chúng phát ra từ khí thải xe cộ, quy trình công nghiệpvà các nguồn tự nhiên như cháy rừng, bão bụi.
Theo các cư dân sống tại thủ đô Bắc Kinh, máy lọc không khí đã trở nên phổ biến trong các hộ gia đình thành thị Trung Quốc.
“Tôi từng có một máy lọc không khí hoạt động 24/7. Nhưng những ngày này, chất lượng không khí đã tốt hơn nhiều”, anh Tang, một cư dân Bắc Kinh 38 tuổ.i, cho biết.
Một nghiên cứu gần đây của Đại học Công nghệ Nanyang của Singapore cũng phát hiện ra rằng ô nhiễm PM2.5 là nguyên nhân gây ra 49 triệu ca t.ử von.g sớm ở Trung Quốc trong giai đoạn từ năm 1980 đến 2020.
Du khách đeo khẩu trang nhìn Tử Cấm Thành qua làn sương mù dày đặc ở Bắc Kinh, Trung Quốc, ngày 16/1/2013. Ảnh: CNN
Tiến sĩ Hasenkopf lưu ý ô nhiễm không khí vẫn là yếu tố nguy cơ lớn thứ hai làm giảm tuổ.i thọ ở Trung Quốc, chỉ sau hút thuố.c l.á.
Bà Hasenkopf cho biết ô nhiễm không khí thường liên quan tới số người t.ử von.g. Nhóm nghiên cứu của bà đã nêu ra mối liên hệ giữa ô nhiễm không khí và tác động đến tuổ.i thọ của con người.
Theo chỉ số này, trung bình con người mất đi 3,2 năm tuổ.i thọ ở khu vực ô nhiễm nhất của Trung Quốc – gồm Bắc Kinh, Thiên Tân và Hà Bắc.
Bà Hasenkopf chỉ ra rằng điều này không chỉ xảy ra ở người cao tuổ.i. Nghiên cứu chỉ ra rằng tr.ẻ e.m, trẻ sơ sinh cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn bởi ô nhiễm không khí so với người trưởng thành.
Kế hoạch hành động mới
Tháng 12 năm ngoái, Trung Quốc đã công bố kế hoạch hành động mới về chất lượng không khí nhằm cắt mức PM2.5 xuống 10% vào năm tới so với năm 2020.
Kế hoạch này bao gồm việc cắt giảm tỷ lệ những ngày ô nhiễm nặng mỗi năm xuống còn 1% hoặc thấp hơn và giảm 10% lượng khí thải oxit nitơ và hợp chất hữu cơ dễ bay hơi.
Trung Quốc đang hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060 và năng lượng không hóa thạch chiếm ít nhất 20% tổng mức tiêu thụ năng lượng của nước này vào năm 2025.
Các chuyên gia cho rằng Trung Quốc đã đạt được tiến bộ đáng kể, nhưng các mục tiêu mới đang ngày càng khó đạt được hơn.
Giáo sư Huang Yanzhong, thành viên cấp cao về sức khỏe toàn cầu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại, một tổ chức nghiên cứu của Mỹ, cho biết: “Vẫn còn một chặng đường dài phía trước. Nhưng việc cải thiện chất lượng không khí, vì không còn ‘quả chín dễ hái’ nữa, sẽ là một cuộc chiến khó khăn hơn”.
Vùng thủ đô Delhi (Ấn Độ) muốn dùng mưa nhân tạo để xử lý ô nhiễm không khí
Ngày 5/11, Bộ trưởng Môi trường Gopal Rai của vùng thủ đô Delhi cho biết chính quyền vùng muốn sử dụng mưa nhân tạo để xử lý tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng năm nay, khi chất lượng không khí suy giảm làm gia tăng các bệnh về đường hô hấp, ảnh hưởng tới cuộc sống của người dân.
Khói mù ô nhiễm bao phủ bầu trời tại New Delhi, Ấn Độ. Ảnh: ANI/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại New Delhi, khu vực rộng lớn ở miền Bắc Ấn Độ thường xuyên phải ứng phó với tình trạng ô nhiễm vào mỗi mùa Đông khi không khí lạnh giữ lại khí thải xe cộ, bụi xây dựng và khói do đốt rơm rạ ở các bang vựa lúa mì Punjab và Haryana. Điều này khiến thủ đô New Delhi và các vùng ngoại ô bị bao phủ bởi làn khói mù độc hại.
Phương pháp làm mưa nhân tạo được tiến hành bằng cách gieo muối vào mây cũng được coi là biện pháp hạn chế ô nhiễm vào năm 2023, song kế hoạch đã không được thực hiện do điều kiện thời tiết không thuận lợi.
Phát biểu với báo giới khi đề cập tới Chỉ số chất lượng không khí (AQI), Bộ trưởng Rai cho biết đã kêu gọi bộ trưởng môi trường liên bang đồng ý để chính quyền Delhi làm mưa nhân tạo, trong bối cảnh mức độ ô nhiễm (AQI) ở Delhi và miền Bắc Ấn Độ, đã lên tới ranh giới 400.
Khoảng 1/3 trong số 39 trạm giám sát của Delhi cho thấy AQI ở mức cao hơn 400 vào ngày 5/11, chỉ số này không những ảnh hưởng đến người khỏe mạnh mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng với những người đang chiến đấu với bệnh tật.
Các bác sĩ tại những bệnh viện tư nhân ở Delhi và vùng ngoại ô cho biết đã ghi nhận số bệnh nhân mắc bệnh về đường hô hấp tăng đột biến kể từ Diwali - Lễ hội Ánh sáng của người Hindu, được tổ chức vào tuần trước, khi người dân cố tình vi phạm lệnh cấm đốt pháo.
Ông Kuldeep Kumar, lãnh đạo khoa chăm sóc tích cực và phổi tại Bệnh viện C K Birla ở trung tâm công nghiệp Gurugram, cho biết các bác sĩ ở bệnh viên này phải khám cho hơn 50 bệnh nhân có vấn đề về phổi mỗi ngày, trong đó một số bệnh nhân được yêu cầu nhập viện.
'Sát thủ thầm lặng' chốn đô thị - Bài cuối: Nỗ lực 'giành lại' bầu trời xanh Xác định được nguồn phát thải chính gây ô nhiễm không khí, chính phủ các nước và chính quyền địa phương đã xây dựng chương trình giảm thiểu ô nhiễm phù hợp với tình hình thực tế; thắt chặt các tiêu chuẩn phát thải đối với phương tiện giao thông, phát triển hệ thống tàu điện ngầm và khuyến khích sử dụng các...