Ở đây củ hà thủ ô đỏ quý hiếm to như củ sắn, hình thù kỳ quái
Trong số các loài thảo dược hiện có tại Cao Bằng, hà thủ ô đỏ là cây dược liệu với nhiều công năng chữa bệnh, giá trị kinh tế cao.
Hà thủ ô được xem như một trong những thảo dược quý của Đông y, được nhiều người biết đến dưới những tên gọi khác nhau: hà thủ ô đỏ hay dã miêu, xích cát, giao đằng, dạ hợp, địa tinh, đào liễu đằng, trần tri bạch…Hà thủ ô có tác dụng bổ gan, bổ khí huyết, tăng cường trí nhớ, trị mất ngủ, mệt mỏi…
Những củ hà thủ ô đỏ Cao Bằng còn tươi.
Hà thủ ô còn có tác dụng giúp tóc lâu bạc, trị bệnh ngoài da, hạ đường huyết, giúp ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch, bảo vệ tế bào gan, thúc đẩy quá trình sản sinh hồng cầu, nâng cao khả năng miễn dịch, cải thiện hoạt động của hệ thống các tuyến nội tiết.
Ngoài ra, hà thủ ô đỏ còn có tác dụng kháng khuẩn, nâng cao khả năng chống rét của cơ thể, nhuận tràng và giải độc.
Hà thủ ô đỏ là loại cây ưa khí hậu ẩm mát của vùng cận nhiệt đới và nhiệt đới núi cao. Nơi mọc tự nhiên thích hợp nhất là các quần thể rừng núi đá vôi, đất có độ ẩm cao, tơi xốp, nhiều mùn. Hà thủ ô đỏ có thể trồng bằng dây hay bằng hạt, đây là cây dây leo, thân mọc xoắn vào nhau, mặt ngoài thân có màu xanh tía, mặt thân nhẵn không có lông.
Lá hà thủ ô đỏ mọc so le, có cuống dài, phiến lá hình tim hẹp, đầu nhọn, mép nguyên hoặc hơi lượn sóng. Vào vụ thu – đông khi lá cây hà thủ ô đỏ đã vàng, khô úa, người ta đào lấy củ, cắt bỏ hai đầu, mang về chế biến thành các phương thuốc Đông y.
Sản phẩm củ hà thủ ô đỏ được chế biến dưới nhiều dạng khác nhau, như: phơi khô, sắc uống như trà, ngâm rượu, chế thành viên hoàn, chế thành cao, tán thành bột, viên nang, trà túi lọc, trà hòa tan…
Video đang HOT
Rượu ngâm từ hà thủ ô đỏ – một trong những sản phẩm nổi tiếng của Cao Bằng.
Theo cách chế biến và bảo quản truyền thống của người Cao Bằng, dùng hà thủ ô đỏ củ tươi hay miếng khô đem về rửa qua nhiều lần nước cho sạch đất bẩn, tạp chất, cạo vỏ, bổ nhỏ rồi ngâm nước vo gạo 3 ngày 3 đêm và thay nước vo gạo thường xuyên. Ngâm xong lại tiếp tục rửa nước cho thật sạch, để ráo, thái miếng rồi đem phơi khô.
Chọn hạt đỗ đen nấu lấy nước, tỷ lệ hà thủ ô đỏ/đậu đen là 10/3. Sau đó cho hà thủ ô đỏ lên hấp cách thủy với nước đậu đen. Khi nấu gần cạn thì bắc xuống, đổ ra khay đem đi phơi hoặc sấy khô. Nước còn thừa thì tẩm lên miếng hà thủ ô đỏ. Làm tất cả 9 lần như trên, mỗi lần nấu là thay đỗ đen mới.
Cây hà thủ ô đỏ mọc tự nhiên phân bố khắp các huyện trong tỉnh Cao Bằng, như: Thông Nông, Nguyên Bình, Hà Quảng, Trùng Khánh, Hòa An… Hà thủ ô đỏ là cây thuốc quý cần được bảo tồn, phát triển, khai thác và sử dụng hợp lý, trên cơ sở khoa học.
Các sản phẩm được chế biến từ hà thủ ô đỏ có giá trị kinh tế rất cao, giá thành khác nhau tùy loại. Những năm gần đây, đã có nhiều dự án, công trình khoa học nghiên cứu tạo ra các sản phẩm chế biến từ hà thủ ô đỏ có chất lượng tốt, đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm, hợp thị hiếu người tiêu dùng, đưa thương hiệu hà thủ ô đỏ Cao Bằng đến với thị trường trong và ngoài nước.
Cùng với nhiều loại sản vật nổi tiếng luôn có sẵn, như: bánh khảo, khẩu sli, mật ong rừng, măng khô, rượu ngô men lá, hạt dẻ…, các sản phẩm từ hà thủ ô đỏ cũng được xem như món quà đặc sắc, độc đáo để du khách mua tặng người thân, bạn bè khi có dịp đến thăm Cao Bằng.
Theo P.A (Báo Cao Bằng)
Hà thủ ô bổ can, thận
Hà thủ ô còn gọi là giao đằng, thủ ô, dạ hợp... Tên khoa học: Fallopia multiflora (Thunb) Haraldson, họ rau răm (Polygonaceae). Hà thủ ô là rễ củ phơi hay sấy khô của cây hà thủ ô.
Theo Đông y, hà thủ ô vị đắng ngọt chát, tính hơi ôn, vào các kinh can và thận. Tác dụng bổ can thận, dưỡng huyết bổ âm giải độc, nhuận tràng thông tiện.
Hà thủ ô dùng cho người can thận âm hư, huyết hư, đau đầu hoa mắt chóng mặt, đau lưng mỏi gối ù tai điếc tai, râu tóc bạc sớm, di tinh, huyết trắng, táo bón, hội chứng lỵ mạn tính, trĩ xuất huyết, sốt rét, lao hạch, bệnh mạch vành, tăng huyết áp, mỡ máu cao, xơ vữa động mạch. Liều dùng: 12 - 60g. Bổ huyết thì dùng hà thủ ô chế; nhuận tràng thông tiện thì dùng hà thủ ô sống.
Hà thủ ô đỏ.
Một số bài thuốc trị bệnh có hà thủ ô:
Trị chứng buồn bực, mất ngủ, mộng mị: dạ giao đằng 12g, đan sâm 12g, trân châu mẫu 60g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bổ huyết, an thần, dùng cho người huyết hư, lo lắng, mất ngủ, râu tóc bạc sớm: hà thủ ô chế 12g, bắc sa sâm 12g, quy bản 12g, long cốt 12g, bạch thược 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Thuốc ích thận, cố tinh, dùng khi gan thận đều yếu, lưng và đầu gối đau nhức buốt, phụ nữ khí hư, di tinh - Thất bảo mỹ nhiệm đơn: hà thủ ô chế 20g, bạch linh 12g, ngưu tất 12g, đương quy 12g, thỏ ty tử 12g, phá cố chỉ 12g, câu kỷ tử 12g, kỷ tử 12g. Tất cả tán thành bột mịn, luyện với mật làm hoàn. Ngày 2 lần, mỗi lần uống 12g, chiêu bằng nước muối loãng.
Dùng khi thiếu máu, tăng huyết áp, đầu váng, mắt hoa, chân tay tê cứng: hà thủ ô chế 12g, sinh địa 12g, huyền sâm 12g, bạch thược 12g, hạn liên thảo 12g, sa uyển tật lê 12g, hy thiêm thảo 12g, tang ký sinh 12g, ngưu tất 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Trường hợp sốt rét lâu ngày hại đến chân âm, sốt li bì triền miên dùng hai bài thuốc sau:
- Hà thủ ô sống 60g, sài hồ 12g, đậu đen 20g. Sắc với nước, đem phơi sương 1 đêm, sáng hôm sau hâm lại uống.
- Hà nhân ẩm: hà thủ ô chế 16g, đảng sâm 12g, đương quy 12g, trần bì 12g, gừng nướng12g. Sắc uống.
Thuốc nhuận tràng, thông tiện. Trị các chứng huyết hư, tân dịch khô nên đại tiện bí: hà thủ ô tươi 30 - 60g. Sắc uống.
Hà thủ ô uống hàng ngày có thể chữa chứng tinh trùng yếu, tinh loãng.
Phối hợp với tang ký sinh, nữ trinh tử để chữa tăng huyết áp do xơ vữa mạch máu.
Kiêng kỵ: Người thể đàm thấp, tỳ hư, đại tiện lỏng không được dùng.
Lưu ý: Ở Việt Nam, ngoài hà thủ ô đỏ, còn dùng rễ của cây hà thủ ô trắng (dây sữa bò, hà thủ ô Nam), thuộc họ thiên lý. Dùng thay hà thủ ô đỏ làm thuốc bổ máu, nhưng chưa có tài liệu nghiên cứu chi tiết. Theo kinh nghiệm dân gian, vị thuốc này có tác dụng chữa cảm sốt, cảm nắng, sốt rét, phụ nữ sau đẻ mà không có sữa.
Chú ý: Khi thu hái hà thủ ô trắng cần hết sức tránh nhầm với dây càng cua cũng thuộc họ thiên lý; cây mác chim thuộc họ trúc đào (Apocynaceae); các cây này đều là cây có độc.
BS. Tiểu Lan
Theo SK&ĐS
Hà thủ ô cũng là một bí quyết làm đẹp tóc cực hiệu quả đấy nhé Có thể nói hà thủ ô được mệnh danh là "thần dược" trong việc chăm sóc và trị rụng tóc cực hiệu quả mà ai cũng biết tới. Nếu bạn vẫn chưa biết cách làm đẹp mái tóc với loại dược liệu này thì đừng bỏ qua bài viết sau nhé! 1. Sử dụng các sản phẩm viên uống Hà thủ ô ở...