O bế ôsin ngày tết

Không chỉ công nhân, viên chức… mong thưởng tết mà cả ôsin (người giúp việc nhà) cũng nôn nao đón đợi tiền thưởng. Nhưng cũng vì thế mà nhiều gia chủ xất bất xang bang lo chuyện o bế người giúp việc vào dịp tết.

Cô Huỳnh Thị Thâu – giúp việc cho một gia đình tại Q.3, TP.HCM – gói quà tết gửi về quê vì tết này cô không về – Ảnh: Vũ Thủy

Chị Hoàng Lan, một nhân viên văn phòng ở Q.Thủ Đức, TP.HCM, cho biết đã thưởng người giúp việc một tháng lương (2,5 triệu đồng), mua quà tết, vé xe và cho thêm 300.000 đồng tiền lì xì nhưng vẫn lo sau tết cô giúp việc không lên nữa.

“Cố gắng o bế người giúp việc. Chứ nếu họ bỏ việc đầu năm thì mọi công việc đảo lộn, coi như mình chẳng làm được việc gì” – chị Lan nói. Sự lo lắng ấy của chị Lan cũng là lý do chung mà nhiều gia chủ đang bấm bụng o bế, lấy lòng ôsin trong những ngày giáp tết này.

Sức ép vô hình

Chẳng có điều khoản nào bắt buộc gia chủ phải thưởng tết, nhưng thực tế việc thưởng tết cho ôsin giờ đã không còn là chuyện “tình thương mến thương” cho thêm chút tiền mà đã thành luật bất thành văn.

Nhiều gia chủ đang chịu sức ép vô hình từ những người giúp việc trong chuyện thưởng tết, nhất là với những gia đình có con nhỏ, người già hoặc bệnh nhân cần ôsin ở lại trong những ngày tết hay sang năm quay lại làm tiếp.

Suy đi tính lại, cuối cùng chị Thanh Tâm, ngụ Q.Tân Bình, thưởng đến ba tháng lương (6 triệu đồng), mua thêm hai bộ quần áo cùng vé máy bay khứ hồi cho hai cô giúp việc người Hà Tĩnh.

Chị Mai Hương, ngụ ở Q.2, TP.HCM, cho biết lúc đầu có ý định thưởng cô giúp việc 3,5 triệu đồng nhưng khi nghe những người hàng xóm nói sẽ thưởng đến 5 triệu đồng, chị đã phải bàn lại với chồng. Bởi vì: “Cô giúp việc từ dưới quê lên để trông thằng bé 9 tháng nhà tôi tốt tính lắm, tôi không muốn để cô cảm thấy bị thiệt thòi” – chị Hương cho hay.

Cuối cùng, chị quyết định thưởng cô giúp việc 4 triệu đồng, may thêm hai bộ quần áo kèm một giỏ quà, đến ngày 29 tết người giúp việc sẽ theo xe của gia đình chị về An Giang luôn.

Tuy nhiên, không phải ôsin nào cũng để cho gia chủ tùy tâm trong chuyện thưởng tết. Chị Nga (ngụ Q.3) có mẹ chồng thường xuyên bị tai biến nên chị thuê một người giúp việc thường trực ở bệnh viện để lo cơm nước, vệ sinh cá nhân cho bà cụ với mức lương 3 triệu đồng/tháng và 50.000 đồng tiền ăn mỗi ngày. Nhưng bà giúp việc luôn miệng than mệt, cứ bóng gió là có người đang muốn thuê, lương cũng vậy mà công việc nhẹ nhàng hơn.

Thời điểm cận tết, không thể tìm người giúp việc thay thế nên vợ chồng chị đành nhượng bộ đồng ý thưởng tết hai tháng lương, quà cáp, đồng thời tăng lương cho bà.

Bấm bụng thưởng tết

Với những gia đình khá giả thì thưởng nhiều thêm một chút cũng không vấn đề gì, nhưng nhiều gia đình không có điều kiện thì chuyện thưởng tết cho ôsin là “bài toán” khá hóc búa. Tiền thưởng tết của gia chủ lắm khi chỉ ba cọc ba đồng nhưng họ vẫn phải cố nhín ra để thưởng người giúp việc.

Cô Hương (giảng viên Trường cao đẳng Phát thanh truyền hình 2, TP.HCM) có một chị giúp việc làm từ thứ hai đến thứ sáu. Tết dương lịch giảng viên chỉ được thưởng 500.000 đồng, cô bấm bụng chia cho chị giúp việc 200.000 đồng. Cô Hương tâm sự: “Tết ta khả quan hơn, mỗi giáo viên được thưởng 3 triệu đồng, tôi tính lì xì cho chị ấy 1 triệu đồng.”

Thấy hoàn cảnh nhà bác giúp việc khó khăn quá, chị Thanh Mai – nhân viên văn phòng, nhà ở Q.6 – cũng muốn thưởng thêm cho bác ấy. Nhưng tiền thưởng tết của chị năm nào cũng vỏn vẹn 1,5-2 triệu đồng, muốn thưởng nhiều thêm cũng không có.

Chị nói như xót cho bác giúp việc nhà mình: “Nhiều bạn bè của tôi thưởng tết cho người giúp việc còn nhiều hơn thưởng tết ở công ty tôi nữa. Mình được thưởng tết hẻo nên người giúp việc nhà mình cũng vạ theo”. Ba năm thuê người giúp việc, mỗi năm chị Mai thưởng 500.000 đồng, tặng một bộ quần áo mới, ít bánh kẹo với một cọc tiền lẻ để bác đi chùa.

Một thành viên trên diễn đàn mạng bàn về chuyện lo thưởng tết cho người giúp việc, ngao ngán: “Mình Tết dương lịch 0 đồng nên cô giúp việc nhà mình cũng 0 đồng. Tết ta thì 1,5 triệu đồng nên ba năm nay đều thưởng cô ấy 500.000 đồng, mua thêm ít bánh kẹo, cho một ít quần áo cũ và tiền tàu xe. Trong năm cũng chỉ mua hai bộ quần áo mới hoặc biếu 300.000 đồng. Mình thương cô ấy nhưng chẳng có tiền nhiều mà thưởng hay biếu xén, chỉ biết bù bằng cách cư xử nhẹ nhàng tình cảm, coi như người nhà thân thiết”.

Mỗi gia chủ một mức thưởng khác nhau, nơi thoải mái, nơi bấm bụng. Nhưng thưởng tết cho ôsin không còn là chuyện được chăng hay chớ nữa mà còn là nỗi lo, sự quan tâm hàng đầu của nhiều gia chủ để làm thế nào giữ chân được họ sau kỳ nghỉ tết.

Phí thuê người giúp việc tăng cao trong ngày tết Gia đình anh Sơn (ngụ Q. Tân Phú) lại “lên bờ xuống ruộng” vì người giúp việc “lên giọng”. Vợ anh mới sinh con nên anh muốn cô giúp việc ở lại qua tết nhưng cô chẳng những không đồng ý mà còn nằng nặc đòi về sớm. Vợ anh phải thưởng nhiều hơn để cô ở lại đến 28 tết. Trong những ngày đợi người giúp việc quay lại, anh phải thuê một người giúp việc thời vụ với tiền công cao gấp ba mức thuê hiện tại. Tính ra số tiền thưởng tết và tiền thuê người “lấp chỗ” bằng cả ba tháng lương cho ôsin lúc bình thường. Nhiều gia đình khác do cần người trông nom, dọn dẹp nhà cửa, trông em bé, người già cũng đành chấp nhận phí thuê người giúp việc thời vụ ngày tết cao gấp 2-3 lần ngày thường. Theo bà Hồ Thanh Hoa – giám đốc Trung tâm cung ứng người giúp việc Hoàn Tất (đường Cách Mạng Tháng Tám, Q.3), hiện có nhiều người đến đăng ký thuê mướn người giúp việc thời vụ trong những ngày tết, sau tết một vài tuần, nhưng nguồn cung cấp rất khan hiếm và phí thuê có khi cao gấp 3-4 lần ngày thường. Nỗi lòng người giúp việc Cô Thanh, giúp việc cho một gia đình ở Q.5,TP.HCM, cho biết nhóm giúp việc gần nhà nhau ở chỗ cô ở lúc gặp nhau cứ rôm rả kể chuyện thưởng tết. Người thì khoe được chủ nhà thưởng cho một tháng lương và còn lì xì thêm phong bì trước lúc về quê. Người thở vắn than dài bảo năm sau sẽ kiếm chỗ làm khác vì nhà chủ chỉ cho tiền xe về quê. Người lại sốt ruột vì đến giờ này vẫn chưa thấy gia chủ nói năng gì. Cô Thanh được chủ nhà hứa mua cho hai bộ quần áo nhưng cô đã xin bà chủ cho lại số tiền ấy để gửi về nhà phụ giúp gia đình năm nay mất mùa lúa. Bà chủ nghe chuyện thương lắm, còn cho thêm 300.000 đồng khiến cô rưng rưng xúc động. Chị Tuyết, giúp việc theo ngày cho sáu gia đình, lại được mỗi nhà thưởng một tháng lương. Gia đình chị ở Quảng Bình, đông anh em, mẹ mất sớm nên khó khăn chồng chất. Hai cái tết trước chị ở lại để kiếm thêm tiền, năm nay mới về quê nên sắm sửa khá nhiều thứ. 16 bộ quần áo cho 16 đứa cháu, rồi quần áo cho mấy chị gái ngoài quê. Chị bảo: “Bây giờ cái gì cũng đắt. Rẻ thì cũng 100.000-150.000 đồng/bộ”. Khoản sắm sửa đã hết 3 triệu đồng, số tiền khá lớn đối với chị. Lại thêm năm rồi chị đau bệnh liên miên nên lương chẳng còn bao nhiêu. “May mà có khoản thưởng tết cuối năm mới sắm sửa được chừng này thứ. Mấy đứa cháu chắc mừng lắm”. Tháng cuối, những người giúp việc cùng quê với chị, người thiếu năm ngày, mười ngày, có người thiếu cả nửa tháng mới tròn tháng nhưng chủ nhà vẫn trả lương một tháng và thưởng thêm một tháng lương. Rồi còn quà bánh, bột ngọt, quần áo cũ của chủ nhà cho nên họ cảm thấy rất ấm lòng. Riêng cô Thâu, đang giúp việc cho một gia đình ở Q.3, tình nguyện ở lại trong những ngày tết. Bà cụ mà cô chăm sóc đã 92 tuổi, ăn uống, vệ sinh đều phải có người phụ giúp. Cô bảo mình ở với bà cụ lâu rồi nên bà cũng quen cách chăm sóc của cô, không muốn đổi người lạ. Nhà cô ở Tiền Giang chỉ còn ba người thân, mấy ngày tết ở nhà đã có con gái út lo nên cô quyết định ở lại vì bỏ về quê không đành.

VŨ THỦY – ĐỖ PHI

Theo Tuổi trẻ