Nước nào sẽ thay thế Syria làm đồng minh chiến lược của Iran?

Với tình thế hiện nay của Syria, Iran coi như đã mất đi một đồng minh chiến lược của mình trong khu vực. Theo giới bình luận quốc tế, Iran giờ đây đang đặt cược vào nước láng giềng Iraq.

Binh lính Iran diễu hành hồi tháng 9-2011 trong lễ kỷ niệm cuộc chiến tranh 8 năm với Iraq

Các nhà phân tích cho rằng: khi Mỹ rút hết 39.000 quân còn lại của mình khỏi Iraq vào cuối năm 2011, ảnh hưởng của Iran đối với giới lãnh đạo ở Baghdad sẽ tăng lên. Tình huống này quả làm cho Washington khó chịu.

Hôm 21-10, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố sẽ rút hết quân khỏi Iraq theo đúng lộ trình vào cuối năm 2011, xóa bỏ những đồn đoán rằng Washington đang vận động Baghdad để cho Mỹ duy trì một số quân chiến đấu ở nước Nam Á này sau thời hạn rút quân. Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton đã lập tức khuyến cáo Tehran không can thiệp vào Baghdad. Phía Mỹ vẫn thường xuyên cáo giác Iran, đất nước Hồi giáo với đa số tín đồ thuộc phái Shiite, đang can thiệp vào hoạt động chính trị của chính phủ do phái Hồi giáo Shiite lãnh đạo ở Iraq. Thậm chí Washington nói rằng Iran đã huấn luyện và hậu thuẫn cho những nhóm phiến quân chống lại lính Mỹ ở miền nam Iraq.

Thực tế là Iraq và Iran, hai nước láng giềng vùng vịnh từng là kẻ thù không đội trời chung với nhau trước cuộc chiến tranh Iraq 2003 và từng xâu xé nhau trong cuộc chiến tàn phá lẫn nhau 1980-1988, hiện nay cũng có những mối quan hệ trong nhiều lĩnh vực, từ giao dịch thương mại song phương tới du lịch, đặc biệt là về tôn giáo. Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad của Iran đã nói rằng ông mong đợi “một sự thay đổi sẽ xảy ra” trong mối quan hệ Iran – Iraq, và nhấn mạnh rằng hai nước láng giềng này có “những mối quan hệ đặc biệt”. Ông tin rằng “nếu như mối quan hệ Iran – Iraq được tận dụng từ cách đây 7 hay 8 năm thì lính Mỹ và Iraq ắt đã ít thương vong hơn”.

Ali al-Saffar, một nhà phân tích về Iraq ở Luân Đôn (Anh), nhận xét: “Ảnh hưởng của Iran đối với Iraq nói chung là rộng, và sâu ở một số nơi, cụ thể là ở miền nam. Sau khi Mỹ rút quân, ảnh hưởng của Washington sẽ yếu đi và tôi cho rằng cả Iran (thông qua các đồng minh của mình) lẫn các nước Ảrập láng giềng của Iraq (thông qua các ứng cử viên có thể đồng thuận) sẽ tìm kiếm cách nhảy vào Iraq để hỗ trợ cho các đảng phái mà họ ưa thích”.

Các nhà bình luận quốc tế cho rằng tình trạng bất ổn chính trị và xã hội hiện nay ở Syria – nước đồng viên chính của Iran ở Trung Đông sẽ khiến Tehran tập trung hơn nữa vào Iraq. Iran cũng đã bày tỏ sự lo ngại về khả năng sụp đổ của chính quyền Syria. Trước đây Tehran vẫn tránh đề cập tới thái độ trấn áp cứng rắn của Tổng thống Syria Bashar al-Assad đối với những người biểu tình chống đối (hiện đã khiến hơn 3.000 người chết). Nhưng hôm 22-10, Tổng thống Iran đã bất ngờ lên án “những vụ giết người và thảm sát” ở Syria. Dường như gió đã bắt đầu đổi chiều.

Theo CATP