Nước Anh buông bỏ để vớt vát

Sau 2 năm đàm phán, Anh và Mauritius đã đạt được thỏa thuận về chủ quyền đối với quần đảo Chago ở Ấn Độ Dương.

Theo đó, chủ quyền đối với quần đảo này thuộc về Mauritius, chấm dứt gần 60 năm chính quyền Anh chiếm giữ nó. Quần đảo này từ xa xưa vốn thuộc về Mauritius, nhưng Anh đã không trao lại cho Mauritius trong thập niên 1960 trước khi buộc phải trao trả độc lập cho Mauritius. Anh biến nơi đây thành một căn cứ quân sự khổng lồ và cho Mỹ thuê lại Diego Garcia ở quần đảo trên để làm căn cứ quân sự. Những căn cứ quân sự này có ý nghĩa chiến lược vô cùng quan trọng đối với Mỹ và Anh. Mauritius giành về lại chủ quyền đối với quần đảo nhưng phải chấp nhận cho Mỹ thuê căn cứ quân sự Diego Garcia trong thời gian 99 năm.

Không ảnh quần đảo Chagos. ẢNH: REUTERS

Đối với Mauritius, việc thu về lại chủ quyền đối với quần đảo là mục tiêu hàng đầu. Thỏa thuận giúp người dân bản xứ bị thực dân Anh đẩy ra khỏi quần đảo trong thập niên 1960 và 1970 của thế kỷ trước có thể hồi hương, cũng như có những quy định về trách nhiệm tài chính của Anh đối với quần đảo. Có thể thấy được qua đó, thỏa thuận này là một thắng lợi chính trị và pháp lý vô cùng quan trọng đối với Mauritius.

Thỏa thuận cũng có lợi nhiều cho Mỹ vì Mỹ chẳng mất gì mà vẫn duy trì được căn cứ quân sự ở Diego Garcia.

Đối với Anh, việc trao trả chủ quyền đối với quần đảo Chago cho Mauritius rủi ro lớn ở chỗ tạo tiền lệ áp vào những vùng lãnh thổ hiện Anh tranh chấp chủ quyền với một số quốc gia khác trên thế giới. Anh phải quyết định vậy trong trường hợp quần đảo Chago bởi chỉ thế mới vớt vát được uy tín quốc tế sau khi bị những phán quyết bất lợi của cả Đại hội đồng LHQ lẫn Tòa án Công lý của LHQ về chiếm đóng trái phép quần đảo và đẩy dân bản địa ra khỏi quần đảo. Thỏa thuận giúp Anh tạo dựng được diện mạo mới trên thế giới, mà thông qua Mỹ vẫn khai thác quần đảo trên về quân sự.